తత్త్వమసివాక్యాదితితత్త్వమసిద్ధి ఇతి ।

స్థాణుః పురుష ఇతి వాక్యాత్ పురుషస్యేవ సంసారిణో బాధో దృశ్యత ఇత్యర్థః ।

సోఽయమితి వాక్యాదివైక్యముపదిశ్యత ఇత్యాహ –

మైవమితి ।

అన్యథా న తత్త్వవమసీతి స్యాత్ ఇతి, త్వమసీతి న స్యాదిత్యన్వయః ।

ఉపరక్తమితి ।

రాహుగ్రస్తమిత్యర్థః ।

న వారిస్థమితి ।

వారిస్థప్రతిబిమ్బస్య బిమ్బాదిత్యైక్యే సతి హి వారిస్థమాదిత్యం నేక్షేతేతి నిషేధసమ్భవ ఇతి భావః ।

గ్రీవాస్థముఖస్య దర్పణస్థత్వాఖ్యదర్పణసమ్బన్ధో న గృహ్యతే । కిన్తు తదేవ ముఖం దర్పణాదవివిక్తం ప్రకాశత ఇతి అఖ్యాతిమతమనూద్య దూషయతి -

యస్తు మన్యత ఇతి ।

అనుభవ ఎవ నిరాకరోతీతి ।

స్వాత్మానం నిరీక్ష్యమాణం పురుషాన్తరం దర్పణానుప్రవిష్టమివ ప్రతిబిమ్బస్యానుభవః, తన్నిరాకరోతీత్యర్థః ।

ఉభయత్ర పారమార్థికత్వమాకాశస్య దృష్టమితి తద్వ్యావర్తయతి -

పరిచ్ఛిన్నమితి ।

పరిచ్ఛిన్నపరమాణ్వోః దేశద్వయే సత్యత్వం విద్యత ఇతి ఆశఙ్క్య ద్వయోః దేశద్వయే సత్యత్వమస్తు, ఎకస్య పరిచ్ఛిన్నస్య ఉభయత్ర సత్యత్వం న సమ్భవతీత్యాహ –

ఎకమితి ।

పరిచ్ఛిన్నస్యైకస్య పితృపుత్రసమ్బన్ధస్యోభయత్ర సత్యత్వం దృశ్యత ఇత్యాశఙ్క్య ఎకత్ర పితృత్వమన్యత్ర పుత్రత్వమితి ఉభయాత్మకత్వాత్తస్య తథాత్వమస్తు, ఎకస్వభావస్య ముఖస్య న తథాత్వమిత్యాహ –

ఎకస్వభావమితి ।

ఎవంరూపస్య అవయవిద్రవ్యాఖ్యావయవద్వయే సత్యత్వం విద్యత ఇత్యాశఙ్క్య సంశ్లిష్టావయవద్వయే సత్యత్వమస్తు, విచ్ఛిన్నదేశద్వయే సత్యత్వం న సమ్భవతీత్యాహ -

విచ్ఛిన్నదేశద్వయ ఇతి ।

పూర్వోక్తస్వభావస్య వంశస్య విచ్ఛిన్నభిత్తిద్వయే సత్యత్వం దృశ్యత ఇత్యాశఙ్క్య తత్రాంశద్వయేనోభయత్రనోభయత్యత్వమితిసత్యత్వం సమ్భవతి, ఇహ తు న సర్వాత్మనా ఉభయత్ర సత్యత్వం సమ్భవతీత్యాహ -

సర్వాత్మనా అవభాసమానమితి ।

విచ్ఛేదావభాసమితి ।

బిమ్బాత్ భిన్నత్వావభాసం భిన్నదేశస్థత్వావభాసం చేత్యర్థః ।

భేదస్య సత్యత్వాభావే కిం భేదవిరోధితాదాత్మ్యం సత్యమిత్యుక్తమితి, నేత్యాహ –

కిన్త్వేకత్వమితి ।

మాయాలక్షణకారణవిశేషోక్త్యా కథమేకస్య ఉభయత్ర యుగపత్ స్థితిరితి ? తత్రాహ -

న హి మాయాయామితి ।