ఔపాధికధర్మాధ్యాసస్య తత్త్వజ్ఞానాదతతజ్ఞానాదననివృత్తేరితినివృత్తేః ఎకత్వజ్ఞానేన నివర్తత ఇతి పరిహర్తుం జీవో బ్రహ్మాత్మతాం న జానాతి, ప్రతిబిమ్బత్వాద్దేవదత్తప్రతిబిమ్బవదితి శఙ్కాం ప్రథమం పరిహరతి -

ఉచ్యత ఇతి ।

శరీరమేవ చేతనమితి లోకాయతః, తత్రాహ -

సచేతనాంశస్యైవ వేతి ।

ప్రతిబిమ్బహేతోరితి ।

దర్పణస్యేత్యర్థః ।

జాడ్యేనాప్యాస్కన్దితత్వాదితి ।

శరీరస్యాచేతనత్వపక్షే స్వాయజాడ్యేనేతిస్వీయజాడ్యేన, చేతనత్వపక్షే దర్పణజాడ్యేనాస్కన్దితత్వాదిత్యర్థః । అచేతనత్వాదిత్యత్ర లోకాయతపక్షే అచేతనసమత్వాదితి యోజ్యమ్ ।

తథా చానుభవ ఇతి ।

ప్రతిబిమ్బస్యాపి చేతనత్వే బిమ్బచేష్టాం వినాపి కదాచిత్ బిమ్బవచ్చేష్టేత తదభావాత్ ప్రతిబిమ్బస్యాచేతనత్వమనుభూయత ఇత్యర్థః ।

బిమ్బదేవదత్తస్యేవ బిమ్బభూతబ్రహ్మణ ఎవ భ్రమనిరాసితత్త్వజ్ఞానాశ్రయత్వం స్యాదితి శఙ్కాయాం జీవత్వాజ్ఞత్వభ్రాన్తత్వాభావాన్న జ్ఞానాశ్రయత్వమిత్యాహ -

యస్య హి భ్రాన్తిరితి ।

ఆత్మనీతి విషయసప్తమీ ; దేవదత్తే బిమ్బత్వభ్రాన్తత్వయోః సతోః కస్మాత్ భ్రాన్తత్వస్యైవ సమ్యగ్జ్ఞానాశ్రయత్వే ప్రయోజకత్వమ్ ఉచ్యత ఇత్యాశఙ్క్య భ్రాన్తరూప్యం ప్రతి దేవదత్తస్య బిమ్బత్వాభావాత్ తత్ర భ్రాన్తత్వమేవ సమ్యగ్జ్ఞానాశ్రయత్వే ప్రయోజకం దృష్టం, తద్వదిహాపి స్యాదితి మత్వాహ -

పరత్ర వేతి ।

వాశబ్ద ఇవార్థః । అత్రాపి విషయసప్తమీ ।

స్వస్య జీవైక్యం బ్రహ్మ న జానాతి చేత్ సర్వజ్ఞతాహానిః, జానాతి చేత్ స్వాత్మన్యేవ సంసారం పశ్యేదితి, నేత్యాహ -

యస్తు జానీత ఇతి ।

కర్తృత్వాదేరుపాధిభూతాహఙ్కారాదేరావిద్యత్వాత్కర్మానపేక్షయా ఎకత్వజ్ఞానేనైవ నిరాససిద్ధిః । అన్యత్రోపాధేః సత్వాదనివృత్తిరితి వ్యవహితచోద్యం పరిహరతి -

నాపి జ్ఞానమాత్రాదితి ।

ప్రతిబిమ్బస్యేతి ।

ప్రతిబిమ్బభావస్య ఔపాధికధర్మస్యేత్యర్థః ।

జీవః ప్రతిబిమ్బం న భవతి । ప్రతిబిమ్బత్వే సమ్ప్రతిపన్నవదచేతనత్వప్రసఙ్గాత్ ఇత్యాశఙ్క్య జీవస్య చిత్త్వమభ్యుపగమ్య ప్రతిబిమ్బత్వాభావః సాధ్యతే ? ఉత ప్రతిబిమ్బత్వమభ్యుపగమ్య చిత్త్వాభావః సాధ్యతే ఇతి వికల్ప్య ప్రతిబిమ్బత్వాభావశ్చేత్ సాధ్యతే తదా ‘రూపం రూపం ప్రతిరూపో బభూవ’కఠో౦ఉ౦ ౨ - ౫ - ౯, ౧౦. ఇత్యాదిశ్రుతివిరుద్ధమనుమానమిత్యాహ -

జీవః పునరితి ।

తర్హి జీవోఽచేతనః ప్రతిబిమ్బత్వాత్ సమ్ప్రతిపన్నవదితి జడత్వం సాధ్యతే ఇత్యాశఙ్క్య ప్రత్యక్షవిరుద్ధమ్ ఇత్యాహ -

సర్వేషాం న ఇతి ।

ఉపాధిజాడ్యేనాతిరస్కృతచైతన్యత్వేన ప్రత్యక్ష ఇత్యాహ –

నాన్తఃకరణజాడ్యేనేతి ।

చిన్మాత్రత్వం బ్రహ్మత్వం నామ తద్రూపత్వం ప్రత్యక్షం చేత్ శ్రవణాదివైయర్థ్యమిత్యాశఙ్క్యాహ -

స చాహమితి ।