ನನು ನ ಕ್ವಚಿದಪರೋಕ್ಷಮಾತ್ರೇಽಧ್ಯಾಸೋ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಃ, ಸರ್ವತ್ರಾಕ್ಷಿಸಂಪ್ರಯೋಗಿತಯಾ ಪುರೋವಸ್ಥಿತಾಪರೋಕ್ಷ ಏವ ದೃಶ್ಯತೇ, ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ —
ನ ಚಾಯಮಸ್ತಿ ನಿಯಮಃ ಇತಿ ॥
ಅಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಽಪಿ ಹ್ಯಾಕಾಶೇ ಇತಿ
ಪರೋಕ್ಷೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ;
ಅಥವಾ — ಅಕ್ಷವ್ಯಾಪಾರಮಂತರೇಣಾಪ್ಯಪರೋಕ್ಷ
ಆಕಾಶೇ ।
ಬಾಲಾಃ
ಅಯಥಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ ।
ತಲಮ್
ಇಂದ್ರನೀಲತಮಾಲಪತ್ರಸದೃಶಮ್ ,
ಮಲಿನತಾಂ
ಚ ಧೂಮಾದಿಕಮನ್ಯಚ್ಚ ನೀಲೋತ್ಪಲಸಮಾನವರ್ಣತಾದಿ
ಅಧ್ಯಸ್ಯಂತಿ ।
ಏವಮವಿರುದ್ಧಃ
ಇತಿ ಸಂಭಾವನಾಂ ನಿಗಮಯತಿ । ಯಥಾ ಆಕಾಶಸ್ಯಾಕ್ಷವ್ಯಾಪಾರಮಂತರಾಪ್ಯಪರೋಕ್ಷತಾ, ತಥಾ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಃ ॥
ಸಂಪ್ರಯೋಗಿತಯೇತಿ ।
ಆರೋಪ್ಯೇಣ ಸಮಾನೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಹ್ಯತಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಅನುಮೇಯತ್ವಮಸ್ತೀತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಹ -
ಪರೋಕ್ಷ ಇತ್ಯರ್ಥ ಇತಿ ।
ಅಥವೇತಿ ।
ಸಾಕ್ಷಿವೇದ್ಯತಯಾ ಮನೋಮಾತ್ರಗಮ್ಯತಯಾ ವಾ ಅಪರೋಕ್ಷ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಇಂದ್ರನೀಲಮ್
ಇಂದ್ರನೀಲಮಿವ ನೀಲಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಭಾಷ್ಯಗತಾದಿಶಬ್ದಾರ್ಥಮಾಹ –
ಅನ್ಯಚ್ಚೇತಿ ।
ತಥಾ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮ ಇತಿ ।
ರೂಪೇ ಪ್ರವೃತ್ತನಯನಬುದ್ಧಿವೃತ್ತ್ಯಾ ರೂಪೇಽಭಿವ್ಯಕ್ತಚೈತನ್ಯಾಚ್ಚ ಸಾಕ್ಷಿಣಾ ಆಕಾಶಾಪರೋಕ್ಷ್ಯಂ ಸ್ಯಾದಿತಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।