ஆஶ்ரமஶ்ரீசரணவ்யாக்²யாநமநுஸ்ருத்ய பதா³நாமர்த²ம் கத²யந் ப்ரயோஜநமாஹ –

அஹமித்யாதி³நா ।

ஸ்வவ்யாக்²யாநாநுரோதே⁴ந பா⁴ஷ்யபத³யோஜநாம் பரித்யஜ்ய ஏதத்³வ்யாக்²யாநாநுரோதே⁴ந யோஜநாபி யுக்தைவ ஸ்வவ்யாக்²யாநேநைதத்³வ்யாக்²யாநயோரீஷத்³பே⁴த³ஸ்யாகிஞ்சித்கரத்வாத் , ததா²ச ஸ்வவ்யாக்²யாநாநுரோதே⁴ந யோஜநாப்யுக்தப்ராயைவேதி விபா⁴வநீயம் । அஹமிதிப்ரத்யயயோக்³யத்வம் பு³த்³த்⁴யாதே³ரப்யஸ்தி ததா² ச பு³த்³த்⁴யாதௌ³ பு³த்³த்⁴யாதே³ரத்⁴யாஸோ நிரஸ்யத இத்யர்தோ² லப்⁴யதே நாத்மநீதி மத்வேத்யர்த²: ।

நநு சிதா³த்மகத்வமஹமிதி பா⁴ஸமாநஸ்ய விஶிஷ்டஸ்யாப்யஸ்தீத்யாஶங்க்ய நிஷேத⁴தி –

அஹமிதீதி ।

ஜடா³ம்ஶமவிவக்ஷித்வா சித³ம்ஶமாத்ரம் விவக்ஷிதமிதி பா⁴வ: ।

த்வங்காரேதி ।

த்வமிதி ப்ரத்யயயோக்³யஸ்ய பு³த்⁴யாதே³ரித்யர்த²: ।

நந்வஹமிதி ।

யத்ரேத³மர்த²த்வம் தத்ர வ்ருத்திரூபப்ரத்யக்ஷவிஷயத்வமிதி வ்யாப்திர்க⁴டாதௌ³ ப்ரஸித்³தா⁴, ததா² ச பு³த்⁴யாதா³வஹமிதி பா⁴ஸமாநே வ்யாபகாப⁴வாத்³வ்யாப்யாபா⁴வ இதி ஶங்கிதுரபி⁴ப்ராய: ।

நநு ஶங்காயா: க: பரிஹார இத்யாஶங்க்ய யத்ர ஸாக்ஷிபா⁴ஸ்யத்வம் தத்ரேத³மர்த²த்வமிதி வ்யாப்தி: க⁴டதா³வேவ அநுப⁴வஸித்³தே⁴தி ஸாக்ஷிபா⁴ஸ்யத்வரூபஹேதுநா பு³த்³த்⁴யாதே³ரித³மர்த²த்வமஸ்தீத்யாஹ –

ஸாக்ஷிபா⁴ஸ்யத்வேதி ।

லக்ஷணயோகா³த்³கு³ணயோகா³தி³த்யர்த²: । ஹேதோ: ஸத்த்வாதி³தி யாவத் । க⁴டாதே³ரிவ ஸாக்ஷிபா⁴ஸ்யத்வரூபஹேதுநா பு³த்³த்⁴யாதே³ரபீத³மர்த²த்வமஸ்தி, ததா²சாத்ரைவ பு³த்³தௌ⁴ வ்யபி⁴சாராத்³ப⁴வது³க்தவ்யாப்திரப்ரயோஜகேதி பா⁴வ: ।

யத்³யபி யத்ர ப்ரத்யக்ஷவிஷயத்வம் தத்ரேத³மர்த²த்வமிதி வ்யாப்திரபி க⁴டாதா³வநுப⁴வஸித்³தா⁴ ததா²பி ப்ரக்ருதே ந ஸம்ப⁴வதீத்யாஹ -

ந ப்ரதிபா⁴ஸத இதி ।

ப்ரதிபா⁴ஸத: ப்ரத்யக்ஷேணேத்யர்த²: । பு³த்³த்⁴யாதே³ர்க⁴டாதி³வதி³த³மர்த²த்வமித்யாத்ராநுஷங்க³:, ததா²சாஹமிதி பா⁴ஸத்வாத் பு³த்³த்⁴யாதே³ரிவ வ்ருத்திரூபப்ரத்யக்ஷேணேத³மர்த²த்வம் நாஸ்தீதி பா⁴வ: ।

வ்ருத்³த⁴மதோக்தம் ப்ரத²மவிக்³ரஹப்ரதிபாதி³தார்த²ஶங்காநிராஸகத்வேந ததே³வ பா⁴ஷ்யம் யோஜயிதும் புநஸ்தத³வதாரயதி –

அத²வேதி ।

நாஸ்வரஸத்³யோதகம் கிந்து மதாந்தரமவலம்ப்³ய யோஜநாத்³யோதகமிதி பா⁴வ: ।

நந்வித³ம் பா⁴ஷ்யம் வ்ருத்³த⁴மதோக்தம் த்³விதீயவிக்³ரஹப்ரதிபாதி³தார்த²ஶங்காநிராஸப்ரதிபாத³கத்வேந குதோ ந வ்யாக்²யாயத இதி சேந்ந । ப்ரத²மவிக்³ரஹப்ரதிபாதி³தார்த²ஶங்காநிராஸகவ்யாக்²யாநேந ஏதஸ்ய க³தார்த²த்வமித்யபி⁴ப்ராயாதி³தி மந்தவ்யம் । ஆத்மா முக்²யப்ரத்யக்த்வாத்³யபா⁴வவாந் அஹமிதி பா⁴ஸமாநத்வாத³ஹங்காரவதி³த்யநுமாநப்ரயோக³: । அஸ்மச்சாஸௌ ப்ரத்யயஶ்சாஸ்மத்ப்ரத்யய: ஸ சாஸௌ கோ³சரஶ்சாஸ்மத்ப்ரத்யயகோ³சர இதி கர்மதா⁴ரயம் ஜ்ஞாபயதி –

அஸ்மதி³தி ।

நநு ப்ரத்யக்த்வாதி³கம் புந: ப்ரதிஜ்ஞாதம் கிமேதாவதாநுமாநஸ்ய தூ³ஷணமித்யாஶங்க்ய பா⁴ஷ்யதாத்பர்யேணாஹமிதி பா⁴ஸமாநத்வாதி³தி ஹேதும் விகல்ப்ய ஸ்வயம் க²ண்ட³யதி –

அஹமிதி ।

அஹங்காரவ்ருத்த்யா வ்யங்க்³யமபி⁴வ்யக்தம் யத்ஸ்பு²ரணதத்த்வமித்யர்த²: । வ்ருத்தேராவரணரூபப்ரதிப³ந்த⁴கநிவர்தகத்வமஸ்தீத்யேதாவதா ஸ்வப்ரகாஶசைதந்யஸ்யாத்மந: வ்ருத்திக்ருதாபி⁴வ்யக்திஶ்சௌபசாரிகீதி பா⁴வ: ।

விஷயத்வமிதி ।

விஷயவிஷயிணோரிதி பா⁴ஷ்யேணோக்தம் விஷயத்வமித்யர்த²: । ஶப்³த³வத்த்வாச்ச²ப்³தே³ந வ்யவஹ்ரியமாணத்வாதி³த்யர்த²: ।

ஶப்³தே³ந வ்யவஹ்ரியமாணத்வம் நாம ஶப்³த³வாச்யத்வம் ஶப்³த³லக்ஷ்யத்வம் வேதி விகல்ப்ய ஹேதும் ஸ்வயம் தூ³ஷயதி வாச்யத்வமிதி கல்பிதத்வாத் । யத்³யபி விஷயித்வம் விஶிஷ்டப்ரமாத்ருசைதந்யஸ்யைவ ந து கேவலாஹங்காரஸ்ய ததா²பி விஶிஷ்டே பர்யாப்தம் விஷயித்வம் அஹங்காரே விஶேஷேணேபி வித்³யத இத்யபி⁴ப்ரேத்யாஹ –

தே³ஹமிதி ।

அத²வா(அ)ஹங்காரே ஸத்யேவ சைதந்யே(அ)பி விஶிஷ்டே தே³ஹம் ஜாநாமீதி விஷயிதா தத³பா⁴வே தத³பா⁴வாதி³த்யந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் விஶிஷ்டே ப்ராப்தம் விஷயித்வம் பர்யவஸாநாத்³விஶேஷணஸ்யாஹங்காரஸ்யைவேத்யபி⁴ப்ரேத்யாஹ –

தே³ஹமிதி ।

மநுஷ்யபத³ம் தே³ஹவிஶேஷணபரம், மநுஷ்யத்வம் ஜாதிவிஶேஷ: தே³ஹநிஷ்ட²ஸம்ஸ்தா²நவிஶேஷாத்மகத⁴ர்மோ வா, தத்³விஶிஷ்டஸ்ய தே³ஹஸ்ய சித்தாதா³த்ம்யாபந்நாஹங்காரஸ்ய ச மநுஷ்யோ(அ)ஹமித்யபே⁴தா³த்⁴யாஸவதி³த்யர்த²: । யத்ர விஷயவிஷயித்வம் தத்ராபே⁴தா³த்⁴யாஸாபா⁴வ: யதா² தீ³பக⁴டவதி³த்யுக்தநியம: அஹங்காரவ்யதிரிக்த ஸ்த²ல ஏவேதி நியமஸ்ய ப்ரத²மாபிஶப்³தே³ந ஸங்கோச: ஸூச்யத இதி பா⁴வ: ।

அல்பத்வம் பரிச்சி²ந்நத்வம் அத்⁴யாஸே ஸாத்³ருஶ்யம் ஹேது: ப்ரக்ருதே த்வாத்மாநாத்மநோ: ப்ருத²க்³விஶேஷணத்³வயேந ஸாத்³ருஶ்யாபா⁴வமுபபாத³யந் ப²லிதமாஹ –

சிதி³தி ।

அநவச்சி²ந்நத்வமபரிச்சி²ந்நத்வம் வ்யாபகத்வமிதி யாவத் । அஹங்கார: முக்²யப்ரத்யக்த்வாதி³மாந் அஹமிதி பா⁴ஸ்யத்வாதா³த்மவதி³தி ப்ரயோகே³ அஹமிதி பா⁴ஸ்யத்வம் கிம் கேவலாஹமாகாராகாரிதவ்ருத்திபா⁴ஸ்யத்வம் அஹமாகாராகாரிதஸாக்ஷிபா⁴ஸ்யத்வம் வேதி விகல்ப்ய ஹேதுதூ³ஷணே பா⁴ஷ்யாஶயம் ஸ்பு²டீகரோதி அஹம்வ்ருத்தீதி பா⁴வப்ரதா⁴நோ நிர்தே³ஶ: பரிணாமரூபவ்ருத்த்யாஶ்ரயத்வவ்ருத்திவிஷயத்வஸ்வரூபயோ: கர்த்த்ருத்வகர்மத்வயோரேகஸ்யாஹங்காரஸ்ய விரோதா⁴தி³த்யர்த²: । அத²வா கர்த்ருகர்மணோ: பரஸ்பரைக்யாயோக்³யத்வரூபவிரோத⁴ஸ்ய ஸத்த்வாதி³த்யர்த²: । அஹங்காரஸ்ய ஸாக்ஷிபா⁴ஸ்யத்வம் ந சித்³வ்யதிரிக்தவ்ருத்திபா⁴ஸ்யத்வம் அந்யதா² கர்மகர்த்ருத்வவிரோத⁴: ஸ்யாதி³தி பா⁴வ: । ஸ்வப்ரகாஶாத்மநி கர்மகர்த்ருத்வவிரோதா⁴தே³வ ந சித்³பா⁴ஸ்யத்வமித்யாஹ சித்³பா⁴ஸ்யத்வமிதி, ப்ரதிபா⁴ஸத: ப்⁴ராந்திரூபப்ரத்யக்ஷேணேத்யர்த²: ।

அஹங்காரஸ்ய முக்²யப்ரத்யக்த்வாதி³கம் நிரஸ்ய பராக்த்வாதி³கம் ஸாத⁴யந் கர்மதா⁴ரயம் ஜ்ஞாபயதி –

யுஷ்மதி³தி ।

அஹங்கார: முக்²யபராக்த்வவாந்ப்ரதீயமாநத்வாத்³கோ³சரத்வாத்³வேதி ஸாத⁴நீயம் ।

விஷயோ நாம ப³ந்த⁴ஹேதுரித்யாஹ –

ஷிஞ்ப³ந்த⁴ந இதி ।

ஸ்பு²ராமீத்யநேநாத்மாத்⁴யாஸ: ஸுகீ²த்யநேநாத்மத⁴ர்மாத்⁴யஸ இதி விவேக: ।

இத்த²ம்பா⁴வ இதி ।

வைஶிஷ்ட்யம் இத்யர்த²: । ப்ரக்ருதே வைஶிஷ்ட்யம் நாமாபே⁴த³: । சைதந்யாத்மநேதி । சைதந்யாத்மநா ஸ்தி²தஸ்யேத்யர்த²: । அத்⁴யாஸஸ்ய இதி அதத்³ரூபே தத்³ரூபாவபா⁴ஸோ(அ)த்⁴யாஸ: ஸ நாஸ்தீதி வக்தும் யுக்தமிதி பா⁴வ: ।

ஸாமக்³ரீகாரணஸமுதா³ய: ஸ நாஸ்தீத்யுபபாத³யதி –

நிரவயவேதி ।

ஸாத்³ருஶ்யம் த்³விவித⁴ம் அவயவஸாத்³ருஶ்யம் கு³ணஸாத்³ருஶ்யம் சேதி, ததா² ச நிரவயவத்வாத³வயவஸாத்³ருஶ்யரூபநிர்கு³ணத்வாத்³கு³ணஸாத்³ருஶ்யரூபம் ச காரணமாத்மநி நாஸ்தி ஸ்வப்ரகாஶத்வாத³ஜ்ஞாநரூபகாரணம் சாத்மநி நாஸ்தி இதி பா⁴வ: । ஸம்ஸ்காரோ நாஸ்தீத்யத்ர பூர்வக்தஹேதுரேவ வேதி³தவ்ய: ।