आनन्दगिरिटीका (ईशावास्य)

யேநா(அ)(அ)த்மநா பரேணேஶா வ்யாப்தம் விஶ்வமஶேஷத: ।
ஸோ(அ)ஹம் தே³ஹத்³வயீஸாக்ஷீ வர்ஜிதோ தே³ஹதத்³க³ணே: ॥ 1 ॥

ஈஶா வாஸ்யமித்யாதி³மந்த்ராந்வ்யாசிக்²யாஸுர்ப⁴க³வந்பா⁴ஷ்யகாரஸ்தேஷாம் கர்மஶேஷத்வஶங்காம் தாவத்³வ்யுத³ஸ்யதி । ததா²ஹி கர்மஜடா³: கேசந மந்யந்தே ஸ்ம । ஈஶா வாஸ்யமித்யாத³யோ மந்த்ரா: கர்மஶேஷா மந்த்ரத்வாவிஶேஷாதி³வேத்வாதி³மந்த்ரவத் । அத: ப்ருத²க்ப்ரயோஜநாத்³யபா⁴வாத³வ்யாக்²யேயா இதி தாந்ப்ரத்யாஹ -

ஈஶா வாஸ்யமித்யாத³ய இதி ।

கர்மஸ்வவிநியுக்தா இதி ।

இஷே த்வேதி ஶாகா²ம் சி²நத்தீத்யாதி³வத்³விநயோஜகப்ரமாணாத³ர்ஶநாத்ப்ராகரணாந்தரத்வாச்சேத்யர்த²: ।

ஶ்ரௌதவிநியோகா³பா⁴வே(அ)பி ‘ப³ர்ஹிர்தே³வஸத³நம் தா³மீ’ த்யஸ்ய ப³ர்ஹிர்லவநப்ரகாஶநஸாமர்த்²யாத்³வர்ஹிர்லவநே யதா² விநியோக³ஸ்ததா² கர்மஶேஷாத்மப்ரகாஶநஸாமர்த்²யேந கர்மஸ்வேஷாம் விநியோக³ இத்யபி நா(அ)(அ)ஶங்கநீயமித்யாஹ -

தேஷாமிதி ।

ஶுத்³த⁴த்வாதி³விஶேஷணஸ்யா(அ)(அ)த்மந: கர்மஶேஷத்வே ப்ரமாணாபா⁴வாத்தத்³யாதா²த்ம்யம் ந கேவலம் கர்மாநுபயோகி³ கிந்து கர்மணா விருத்⁴யதே சேத்யாஹ -

யாதா²த்ம்யம் சேதி ।

ஶுத்³தோ⁴(அ)ஹம் ஸ்வபா⁴வதோ நா(அ)(அ)க³ந்துகேநாபி பாப்மநா வித்³த⁴: ஸர்வத்ரைகோ(அ)ஶரீர ஆகாஶோபம இதி ஜாநந்ந கடாக்ஷேணாபி கர்ம வீக்ஷதே । கிந்த்வாபாதப்ரதிபத்திரப்யேதாத்³ருஶீ நிருணத்³த்⁴யேவ கர்மப்ரவ்ருத்திமித்யர்த²: । கிஞ்ச ய: கர்மஶேஷ: ஸ உத்பாத்³யோ த்³ருஷ்டோ யதா² புரோடா³ஶாதி³: । விகார்ய: ஸோமாதி³: । ஆப்யோ மந்த்ராதி³: । ஸம்ஸ்கார்யோ வ்ரீஹ்யாதி³ஸ்தது³த்பாத்³யாதி³ரூபத்வம் வ்யாபகம் வ்யாவர்தமாநமாத்மயாதா²த்ம்யஸ்ய கர்மஶேஷத்வமபி வ்யாவர்தயதி ।

ததா²(அ)(அ)த்யாதா²த்ம்யம் கர்த்ரு போ⁴க்த்ரு ச ந ப⁴வதி । யேந மமேத³ம் ஸமீஹீதஸாத⁴நம் ததோ மயா கர்தவ்யமித்யஹங்காராந்வயபுர: ஸர: கர்த்ரந்வய: ஸ்யாதி³த்யாஹ -

நஹ்யேவமிதி ।

நநூபநிஷதா³ம் ஜபோபயோகி³த்வாத³ந்யஸ்ய ச ப்ரமாணஸ்யாத³ர்ஶநாந்நாஸ்த்யேவைதாத்³ருஶமாத்மயாதா²த்ம்யம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ -

ஸர்வாஸாமிதி ।

“யத்பர: ஶப்³த³: ஸ ஶப்³தா³ர்த²:” இதி மீமாம்ஸாப்ரஸித்³தே⁴: ஸர்வாஸாமுபநிஷதா³ம் சைகாத்ம்யே தாத்பர்யத³ர்ஶநாந்ந ஜபோபயோகி³த்வமுபநிஷதா³ம்ஶக்யம் வக்தும் । ததா²ஹி - ஈஶா வாஸ்யமித்யுபக்ரம்ய ஸ பர்யகா³ச்சு²மித்யுபஸம்ஹாராத³நேஜதே³கம் தத³ந்தரஸ்ய ஸர்வஸ்யேத்யப்⁴யாஸத³ர்ஶநாந்நைநத்³தே³வா ஆப்நுவந்நித்யபூர்வதாஸங்கீதம்நாத் கோ மோஹ: க: ஶோக ஏகத்வமநுபஶ்யத இதி ப²லவத்தாஸங்கீர்தநாத்குர்வந்நேவேஹேதி ஜிஜீவிஷோர்பே⁴த³த³ர்ஶிந: கர்மகரணாநுவாதே³நாஸுர்யா நாம த இதி நிந்த³யேகாத்ம்யத³ர்ஶநஸ்ய ஸ்ஸுதத்வாத்தஸ்மிந்நபோ மாதரிஶ்வா த³தா⁴தீதி யுக்த்யபி⁴தா⁴நாச்சாஸ்யாஸ்தாவது³பநிஷத³ ஐகாத்ம்யதாத்பர்யம் த்³ருஶ்யதே । ஏவமந்யாஸாமப்யுபநிஷதா³முபக்ரமோபஸம்ஹாரைகரூப்யாப்⁴யாஸாபூர்வதாப²லவத்தார்யவாத³யுக்த்யுபபாத³நாநி ஷட் தாத்பர்யலிங்கா³நி விகல்பேந ஸமுச்சயேந சாஸ்மாபி⁴ஸ்தத்த்வாலோகே த³ர்ஶிதாநீதி நேஹ ப்ரதந்யந்தே ।

கிஞ்ச ப்ரத்யயஸம்வாதோ³(அ)பி ப³லவத்த்வே காரணம் ப்ரஸித்³த⁴ம் । வித்³யதே சோபநிஷத³ர்தே² கீ³தாதி³ஸம்வாத³ஸ்தஸ்மாது³பநிஷத்பத³ஸமந்வயேநாவக³ம்யமாநமைகாத்ம்யம் ந ப்ரமாணாந்தராநுபலம்ப⁴விரோதே⁴நாபலபநீயம் । யதே²ந்த்³ரியாந்தரேணாநவக³ம்யமாநமபி ரூபம் சக்ஷுபா(அ)வக³ம்யமாநம் நாபஹ்நூயதே ததை²காத்ம்யமபி நாபஹ்நவார்ஹமித்யாஹ -

கீ³தாநாமிதி ।

“ஸமம் ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு திஷ்ட²ந்தம் பரமேஶ்வரம் । விநஶ்யத்ஸ்வவிநஶ்யந்தம் ய: பஶ்யதி ஸ பஶ்யதி ॥” (ப⁴. கீ³. 13 । 27) இத்யாதி³கீ³தாநாம் । ‘ஏக ஏவ ஹி பூ⁴தாத்மா பூ⁴தே பூ⁴தே வ்யவஸ்தி²த: । ஏகதா⁴ ப³ஹுதா⁴ சைவ த்³ருஶ்யதே ஜலசந்த்³ரவத் ॥”(ப்³ரஹ்மபி³ந்தூ³பநிஷத் 12) இத்யாதி³மோக்ஷஶாஸ்த்ராணாம் சைகாத்ம்யபரத்வாதி³த்யர்த²: ।

யத்³யேதாத்³ருஶமாத்மதத்த்வம் தர்ஹி நிரதி⁴காரித்வாத்கர்மகாண்ட³முச்சி²த்³யேதேத்யபி நா(அ)(அ)ஶங்கநீயமித்யாஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

ஔபநிஶ்சயவத இஷ்யத ஏவ ஶ்யேநாதி³வித்⁴யப்ரமாண்யம் । யதா² ச தீவ்ரக்ரோதா⁴க்ராந்தஸ்வாந்தம் ப்ரத்யேவ ஶ்யேநாதி³விதி⁴ப்ராமாண்யம் ததா² மித்²யாத்மத³ர்ஶிநம் ப்ரத்யேவ கர்மவிதி⁴ப்ராமாண்யமித்யர்த²: ।

அத்ர ஜைமிநிப்ரப்⁴ருதீநாம் ஸம்மநிமாஹ -

யோ ஹீத்யாதி³நா ।

அர்தி²த்வாதி³யுக்தஸ்ய கர்மண்யதி⁴கார: ஷஷ்டே²(அ)த்⁴யாயே ப்ரதிஷ்டா²பித: । அர்தி²த்வாதி³ ச மித்²யாஜ்ஞாநநிதா³நம் । ந ஹி நபோ⁴வந்நிஷ்க்ரியஸ்ய ஸ்வத ஏவ து³:கா²ஸம்ஸர்கி³ண: பரமாநந்த³ஸ்வபா⁴வஸ்ய ஸுக²ம் மே ஸ்யாத்³து³:க²ம் மே மா பூ⁴தி³த்யர்தி²த்வம் ஶரீரேந்த்³ரியஸாமர்த்²யேந ச ஸமர்தோ²(அ)ஹமித்யபி⁴மாநித்வம் மித்²யாஜ்ஞாநம் விநா ஸம்ப⁴வதீத்யர்த²: ।

யஸ்மாதா³த்மயாதா²த்ம்யப்ரகாஶகா மந்த்ரா ந கர்மவிதி⁴ஶேஷபூ⁴தா ந ச மாநாந்தரவிருத்³தா⁴ஸ்தஸ்மாத்ப்ரயோஜநாதி³மத்த்வமபி தேஷாம் ஸித்³த⁴மித்யாஹ -

தஸ்மாதே³த இதி ।

வ்யாக்²யேயத்வமுக்த்வா ப்ரதிபத³ம் வ்யாசஷ்டே -

ஈஶேதி ।

‘ஈஶ’ ஐஶ்வர்யே இத்யஸ்ய தா⁴தோ: க்விபி லுப்தே க்ருத³ந்தம் ரூபமீட் தஸ்ய த்ருதீயைகவசநமீஶேதி । ரீஶநகர்த்ருத்வஸம்ப⁴வாத் க்விப³ந்தஶப்³த³வாச்யதா ந விருத்⁴யதே நிரூபாதி⁴கஸ்ய ச லக்ஷ்யத்வம் ப⁴விஷ்யதோத்யர்த²: ।

ஈஶித்ரீஶிதவ்யபா⁴வேந தர்ஹி பே⁴த³: ப்ராப்த இத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ -

ஸர்வஜந்தூநாமாத்மா ஸந்நிதி ।

யதா²(அ)(அ)த³ர்ஶாதி³ஷு ப்ரதிபி³ம்பா³நாமாத்மா ஸந் பி³ம்ப³பூ⁴தோ தே³வத³த்த ஈஶிதா ப⁴வதி ததா² கல்பிதபே⁴தே³நேஶித்ரீஶிதவ்யபா⁴வஸம்ப⁴வாந்ந வாஸ்தவபே⁴தா³நுமாநம் ஸம்ப⁴வதீத்யர்த²: । ‘வஸ’ ஆச்சா²த³நே । அஸ்ய ரூபம் வாஸ்யம் । தத்த்வத ஈஶ்வராத்மகமேவ ஸர்வம் ப்⁴ராந்த்யா யத³நீஶ்வரரூபேண க்³ருஹீதம் தத்ஸர்வமீஶ்வர ஏவா(அ)(அ)த்மைவேதி ஜ்ஞாநேநா(அ)(அ)ச்சா²த³நீயம் । ஸர்வாத்மக ஈஶ்வரோ(அ)ஸ்மீதி ஜ்ஞாதவ்யமேஷ தத்த்வோபதே³ஶ்சா²ந்தோ³க்³யே தத்த்வமஸீதிவதி³த்யர்த²: । ‘ப்³ரஹ்மைவ ஸர்வமாத்மைவ ஸத்ப்ரகாஶாவிஶேஷத: । ஹேயோபாதே³யபா⁴வோ(அ)யம் ந ஸந்ஸ்வப்நவதீ³ர்யதே ॥’ உக்தம் ச - ‘ந ப³ந்தோ⁴(அ)ஸ்தி ந மோக்ஷோ(அ)ஸ்தி ந விகல்போ(அ)ஸ்தி தத்த்வத: । நித்யப்ரகாஶ ஏவாஸ்தி விஶ்வாகாரோ மஹேஶ்வர: ॥’ இதி ।

யஸ்யௌபதே³ஶிகஜ்ஞாநமாத்ரேணாந்ருதத்³ருஷ்டிர்ந திரஸ்க்ரியதே தஸ்ய விசாராதி³ப்ரயத்நேந தத்த்வப்ரகாஶே ஸத்யாந்ருதத்³ருஷ்டிஸ்திரஸ்க்ரியேதேத்யபி⁴ப்ரேத்ய த்³ருஷ்டாந்தமாஹ -

யதே²தி ।

சந்த³நாக³ர்வாதே³ருத³காதி³ஸம்ப³ந்தா⁴தா³ர்த்³ரீபா⁴வாதி³நா ஜாதம் யத்³தௌ³ர்க³ந்த்⁴யமௌபாதி⁴கம் மித்²யா தத்³யதா² தத்ஸ்வரூபநித⁴ர்ஷணாபி⁴வ்யக்தேந ஸ்வாபா⁴விகேந க³ந்தே⁴நா(அ)(அ)ச்சா²த்³யதே தத்³வத்³விசாராதே³: ஸ்வரூபஸத்³பா⁴வாந்மித்²யாபு³த்³தே⁴ர்பா³த⁴கத்வம் ஸம்ப⁴வதீத்யாஹ -

தத்³வதே³வ ஹீதி ।

ஸ்வபா⁴வோ(அ)நாதி³ரவித்³யா தத்கார்யம் ஸ்வாபா⁴விகமித்யாதி³பா³த⁴யோக்³யத்வப்ரத³ர்ஶநார்த²ம் விஶேஷணம் । ஏவம் விசாராதி³ப்ரயத்நவதோ(அ)ந்ருதத்³ருஷ்டிதிரஸ்காரஸம்பா⁴வநாமுக்த்வா யுக்த்யநபி⁴ஜ்ஞஸ்ய ஸர்வமித³மஹம் சேஶ்வர ஏவேதி பா⁴வநாயாமதி⁴க்ருதஸ்ய யுக்திகுஶலஸ்ய ச விசாரே(அ)தி⁴க்ருதஸ்ய ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸ ஏவாதி⁴கார இஹ மந்த்ரே விவக்ஷிதஸ்தேநத்யக்தேநேத்யத்ரத்யாக³பராமர்ஶாத் ।

“த்யஜதைவ ஹிதஜ்ஜ்ஞேயம்த்யக்து: ப்ரத்யக்பரம் பத³ம் ” இத்யந்யத்ராப்யுக்தத்வாத்புத்ராத்³யேஷணாயாஶ்சித்தவிக்ஷேபஹேதுத்வேந ப்ரஸித்³த⁴த்வாச்சேத்யபி⁴ப்ரேத்யா(அ)(அ)ஹ -

ஏவமீஶ்வராத்மேதி ।

சிகீர்ஷிதம் ஸம்ந்யாஸம் ஸ்தௌதி -

தேந த்யக்தேநேதி ।

த்யாகே³நா(அ)(அ)த்மா ரக்ஷித: ஸ்யாந்நிஷ்க்ரியாத்மஸ்வரூபாவஸ்தா²நாநுகூலத்வாத்த்யாக³ஸ்யேத்யர்த²: ।

ஸம்ந்யாஸிந: ஶரீரஸம்தா⁴ரணோபயுக்தகௌபீநாச்சா²த³நபி⁴க்ஷாஶநாதி³வ்யதிரிக்தே(அ)பி கத²ஞ்சித்³த்³ரவ்யபரிக்³ரஹே ராக³ஶ்சேத்ப்ராப்நோதி தந்நிரோதே⁴ யத்ந: கர்தவ்ய: । தஸ்ய ப்ரதா⁴நவிரோத⁴த்வாதி³த்யபி⁴ப்ரேத்ய நியமவிதி⁴மாஹ -

ஏவம் த்யக்தைஷண இதி ।

ஸ்விதி³தி நிபாதஸ்ய ஸாமாந்யாத²ம்த்வே(அ)பி கஸ்யஸ்விதி³தி விதர்கார்த²த்வமந்யத்ர ப்ரஸித்³த⁴ம் ததி³ஹ ந க்³ருஹ்யத இத்யநர்த²கமித்யுக்தம் । வ்யவஹாரத்³ருஷ்ட்யா(அ)ப்யாத்மந ஏவேத³ம் ஸர்வம் ஶேஷபூ⁴தம் ஜட³ஸ்ய சித்பரதந்த்ரத்வாத³தோ(அ)ப்ராப்தே விஷயே நா(அ)(அ)ங்க்ஷா கர்தவ்யா । பரமார்த²தஸ்த்வாத்மைவ ஸர்வமித்யாகாங்க்ஷாவிஷய ஏவ நாஸ்தீத்யர்த²: ॥ 1 ॥

ஆத்³யமந்த்ரஸ்ய பூர்வார்தே⁴ந தத்த்வோபதே³ஶ: க்ருதஸ்த்ருதீயபாதே³நாபரிபக்வஜ்ஞாநஸ்ய ஸம்ந்யாஸவிதி⁴ருக்தஶ்சதுர்த²பாதே³ந ஸம்ந்யாஸிநோ நியமவிதி⁴ருக்த இதி ப்ரதிபத³ம் வ்யாக்²யாய ஸம்க்ஷிப்யார்த²மநுவத³த்யுத்தரஸ்ய ஸம்ப³ந்தா⁴பி⁴தி⁴த்ஸயா -

ஏவமாத்மவித³ இத்யாதி³நா ।

பூர்வமந்த்ரேண ஜ்ஞாநம் விஹிதம் யஸ்ய தஸ்யைவோத்தரமந்த்ரேண கர்ம விஹிதம் தத: ஸமுச்சயாநுஷ்டா²நே தாத்பர்யம் மந்த்ரத்³வயஸ்யேத்யேகதே³ஶிஶங்காமுத்³பா⁴வயதி -

கத²ம் புநரிதி ।

ஶுத்³த⁴ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநகர்மணீ நைகாதி⁴காரே விருத்³த⁴த்வாத்³ருதுக³மநத்ரித³ண்டி³த⁴ர்மவத் । அஸ்த்யேவ தத்ராபி க்ரமேணைககர்த்ருகத்வமிதி சேந்ந । விஶிஷ்டரூபபே⁴தா³த்³பி⁴ந்நாதி⁴காரத்வாத் । யச்சோக்தம் ஜ்ஞாநகர்மணோர்வேத³விஹிதத்வேந ஶுத்³தி⁴ஸாம்யாத்³விரோதோ⁴(அ)ஸித்³த⁴ இதி தத³ஸத் । ருதுக³மநத்ரித³ண்டி³த⁴ர்மயோரப்யவிரோத⁴ப்ரஸங்கா³த் । தது³ப⁴யம் நைகஸ்ய விஹிதமிதி சேதுல்யமேதத் । ப்ரதிஷேதா⁴த்தத்ர ந ஸமுச்சய இதி சேதி³ஹாபி ‘ந கர்மணா ந ப்ரஜயா’(தை. நா. 12) ‘நாநுத்⁴யாயாத்³வஹூஞ்ச²ப்³தா³ந்’ இத்யாதி³ப்ரதிஷேத⁴ஸ்துல்ய: ।

கேவலகர்மவிஷயோ நிஷேத⁴ இதி ந ச வாச்யம் கேவலபத³வ்யவச்சே²த்³யாபா⁴வாத்ஸமுச்சயவிதே⁴ரத்³யாப்யநிஶ்சிதத்வாத்தஸ்மாந்ந ஸமச்சயே தாத்பர்யம் மந்த்ரத்³வயஸ்யேத்யாஹ -

ஜ்ஞாநகர்மணோர்விரோத⁴மிதி ।

கர்த்ருத்வாத்³யத்⁴யாஸாஶ்ரயம் கர்ம ஶுத்³த⁴த்வாகர்த்ருத்வாதி³ஜ்ஞாநேநோபம்ருத்³யத இதி ஸம்ப³ந்த⁴க்³ரந்தே² யதோ²க்தம் ஸஹாநவஸ்தா²நலக்ஷணம் விரோத⁴ம் கிம் ந ஸ்மரஸி யேநைகாதி⁴காரத்வம் தயோ: கல்பயஸீத்யர்த²: ।

மந்த்ரலிங்கா³த³பி தயோர்பி⁴ந்நாதி⁴காரத்வம் ப்ரதீயத இத்யாஹ -

இஹாப்யுக்தமிதி ।

ஜிஜீவிஷோ ராகி³ண: கர்ம விஹிதம் ஸர்வமீஶ்வர ஏவேதி ஜ்ஞாநவதஸ்த்யாகோ³ விஹித: । கிஞ்ச த⁴நஸம்பந்நஸ்யைவ கர்மண்யதி⁴கார: । ப்ரத²மமந்த்ரார்தா²தி⁴காரிணஶ்ச த⁴நாகாங்க்ஷாநிஷேதே⁴ந கர்மாதி⁴காரநிஷேத⁴: ப்ரதீயத இத்யர்த²: ।

ஜிஜீவிஷா ஹி கர்மாதி⁴காரிண ஏவ ந ஜ்ஞாநாதி⁴காரிண இத்யத்ர ப்ரமாணமாஹ -

ந ஜீவித இதி ।

அரண்யம் ஸ்த்ரீஜநாஸங்கீர்ணமாஶ்ரமமியாத்³க³ச்சே²தி³தி பத³ம் வேத³ஶாஸ்த்ரஸ்தி²திஸ்ததோ(அ)ரண்யவாஸோபலக்ஷிதாத்ஸம்ந்யாஸாந்ந புநரியாத்கர்மஶ்ரத்³த⁴யா ந ப்ரத்யாவ்ருத்திம் குர்யாதி³தி ஜிஜீவிஷாதி³ரஹிதஸ்ய ஸம்ந்யாஸவிதா⁴நாதி³த்யர்த²: ।

இதஶ்ச நைகப²லகாமஸ்ய ஜ்ஞாநகர்மணோரதி⁴கார: ப்ரதிபத்தவ்ய இத்யாஹ -

உப⁴யோரிதி ।

கோ மோஹ: க: ஶோக ஏகத்வமநுபஶ்யத இதி ஸநிதா³நாநர்த²ப்ரஹாணம் ஜ்ஞாநப²லம் வக்ஷ்யதி । ஸம்ஸாரமண்ட³லாந்தர்க³தமேவ ச தே³ஶாந்தரப்ராப்த்யாயத்தம் ஹிரண்யக³ர்ப⁴பத³ப்ராப்த்யாதி³லக்ஷணம் கர்மப²லம் வக்ஷ்யதி । அக்³நே நய ஸுபதே²த்யந்தேநேத்யர்த²: ।

நாராயணோபநிஷத்³வாக்யமபி பி⁴ந்நாதி⁴காரித்வே ப்ரமாணயதி -

இமௌ த்³வாவேவேதி ।

புரஸ்தாத்ஸ்ருஷ்டிகாலே(அ)நுநிஷ்க்ராந்ததரௌ பூ⁴தஸ்ருஷ்டிமநுப்ரவ்ருத்தௌ பி⁴ந்நாதி⁴காரித்வாது³ப⁴யோ: ஸம்ந்யாஸ ஏவாதிரிக்த: ஶ்ரேஷ்டோ² ப⁴வதி பரமபுருஷார்தா²வ்யவதா⁴நாதி³த்யர்த: ।

வ்யாஸவாக்யமபி ஸம்வாத³கமாஹ -

த்³வாவிமாவிதி ॥ 2 ॥

ஆத்³யமந்த்ரார்த²ம் ப்ரபஞ்சயிதும் ப்ரத²மமவித்³வந்நிந்தா³ க்ரியத இத்யாஹ -

அதே²தி ।

தே லோகா இதி தச்ச²ப்³தோ³ யச்ச²ப்³தா³ர்தே² ।

யதா²ஶ்ருதமிதி ।

யேந யாத்³ருஶம் ப்ரதிஷித்³த⁴ம் விஹிதம் வா தே³வதாதி³ஜ்ஞாநமநுஷ்டி²தம் ஸ தத³நுரூபாமேவ யோநிமாப்நோதீத்யர்த²: ।

ஆத்மஹந்த்ருத்வஸ்யோத³ரபே⁴தி³நி ப்ரஸித்³தே⁴: கத²மவித்³வாம்ஸ ஆத்மஹந இத்யாஹ -

கத²ம் த இதி ।

உத³ரபே⁴தி³நோ(அ)த்⁴யாத்மாதி⁴காரே ப்ரஸங்கா³பா⁴வாத³ஶுத்³த⁴த்வாத்⁴யாஸேந திரஸ்கார ஏவா(அ)(அ)த்மஹந்த்ருத்வமித்யாஹ -

அவித்³யாதோ³ஷேணேதி ।

யதா² கஸ்யசிச்சு²த்³த⁴ஸ்ய மித்²யாபி⁴ஶாபோ(அ)ஶஸ்த்ரவத⁴ உச்யதே தத்³வதா³த்மநி பாபித்வாத்³யத்⁴யாஸோ(அ)பி ஹிம்ஸைவேத்யர்த²: ।

அஜராமரத்வாதி³லக்ஷணோ(அ)ஹமிதி ஸம்வேத³நமபி⁴தா⁴நம் ச யத்கார்ய தத்³த⁴தஸ்யேவ ந த்³ருஶ்யத இதி ஹநநமுபசர்யத இத்யாஹ -

வித்³யமாநஸ்யேதி ।

அஸ்யா(அ)(அ)த்மகா⁴தஸ்ய ப்ராயஶ்சிதவிதா⁴நாத³ர்ஶநாத்ஸம்ஸரணமேவ ப²லமித்யாஹ -

தேந ஹீதி ॥ 3 ॥

உத்தரமந்த்ரமவதாரயதி -

யஸ்யா(அ)(அ)த்மந இத்யாதி³நா ।

அவிக்ரியமேகம் சேதா³த்மதத்த்வம் கத²ம் தர்ஹி கேசந ஸ்வர்க³கா³மிந: கேசந நரககா³மிந இதி ஸாம்ஸாரிகவ்யவஸ்தா² ஸ்யாதி³தி சேந்மநஉபாதி⁴நிப³ந்த⁴நேத்யபி⁴ப்ரேத்யா(அ)ஹ -

மநஸ இத்யாதி³நா ।

உபாதே⁴ரநுவர்தநாத் விக்ரியாதி³வ்யவஹாராஶ்ரயத்வமிதி ஶேஷ: ।

நநு மநஸோ தே³ஹாந்த:ஸ்தா²த்வத்³ப³ஹிர்க³மநாயோக்³யத்வாத்கத²ம் வேக³வத்த்வமித்யாஶங்க்யாஹ -

தே³ஹஸ்த²ஸ்யேதி ।

ஜவீயஸ்த்வாத³ஶ்வாதி³வத்தர்ஹி சக்ஷுராதி³க்³ராஹ்யத்வம் ப்ராப்தமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ -

நைநத்³தை³வா இதி ।

சக்ஷுராதி³ப்ரவ்ருத்தேர்மநோவ்யாபாரபூர்வகத்வாத்தத³விஷயத்வே சக்ஷுராதி³விஷயத்வமப்யாத்மதோ ந ஸம்ப⁴வதீத்யர்த²: ।

மநஸோ வா கத²ம் ந விஷய ஆத்மேத்யத ஆஹ -

யஸ்மாதி³தி ।

யதா² மந:ஸ்த²ம் பரிமாணம் மநஸோ ந விஷயோ(அ)த்யந்தாவ்யவதா⁴நாததா²(அ)(அ)த்மா(அ)ப்யந்தாவ்யவதா⁴நாந்மநஸோ ந விஷயஸ்தத்³வயாபகத்வாச்சேத்யர்த²: ।

உக்தாத்மஸம்பா⁴வநாயோபபத்திமாஹ -

தஸ்மிந்நாத்மதத்த்வே ஸதீதி ।

ஶ்ரௌதாநி கர்மாணி ஸோமாஜ்யபய: ப்ரப்⁴ருதிபி⁴ரித்³பி⁴: ஸம்பாத்³யந்த இதி ஸம்ப³ந்தா⁴ல்லாக்ஷணிகோ(அ)ப்ஶப்³த³: கர்மஸு ப்ராணசேஷ்டாயாஶ்சாப்³நிமிதத்வப்ரஸித்³தே⁴:; காரணவாசக: ஶப்³த³: கார்யே லக்ஷணயா ப்ரயுக்தா இத்யர்த²: ।

ஈஶ்வரஸ்யாபி ஹிரண்யக³ர்ப⁴ஸ்ய நியதப்ரவ்ருத்த்யந்யதா²நுபபத்த்யா(அ)தி⁴ஷ்டா²தா பரமேஶ்வர: ஸம்பா⁴வ்யத இத்யுக்தாமிதா³நீம் மாதரிஶ்வக்³ரஹணமுபலக்ஷணார்த²மாதா³ய தாத்பர்யமாஹ -

ஸர்வா ஹீதி ॥ 4 ॥

ஜாமிதா - ஆலஸ்யம் । வ்யாபித்வாத்³பா³ஹ்யதோ(அ)ஸ்தி நிரதிஶயஸூக்ஷ்மத்வாத³ந்தஶ்சேத³ஸ்தி தர்ஹி நிரந்தரமேகரஸம் ந ஸ்யாந்மாநாபா⁴வாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ -

ப்ரஜ்ஞாநக⁴ந ஏவேதி ॥ 5 ॥

உக்தாத்மஜ்ஞாநஸ்ய ப²லம் விதி⁴நிஷேதா⁴தீதஜீவந்முக்தஸ்வரூபேணாவஸ்தா²நமித்யாஹ -

யஸ்த்விதி ॥ 6 ॥

நிரதிஶயாநந்த³ஸ்வரூபமத ஏவ து³:கா²ஸ்ப்ருஷ்டமாத்மாநமஜாநத: ஶோகோ ப⁴வதி ஹா ஹதோ(அ)ஹம் ந மே புத்ரோ(அ)ஸ்தி ந மே க்ஷேத்ரமிதி । தத: புத்ராதீ³ந்காமயதே தத³ர்த²ம் தே³வதாராத⁴நாதி³ சிகீர்ஷதி ந த்வாத்மைகத்வம் பஶ்யதஸ்ததோ(அ)ந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் ஶோகாதே³ரவித்³யாகார்யத்வாவதா⁴ரணாந்மூலாவித்³யாநிவ்ருத்த்யைவ ஶோகாதே³ராத்யந்திகீ நிவ்ருத்திர்வித்³யாப²லத்வேந விவக்ஷிதா லயமாத்ரஸ்ய ஸுஷுப்தே(அ)பி பா⁴வாதி³த்யாஹ -

ஶோகஶ்ச மோஹஶ்சேத்யாதி³நா ॥ 7 ॥

யோ(அ)யமிதி ।

‘ஸ்நு’ ப்ரக்ஷரணே தா⁴து: । ஸ்நாவயந்தி ஶரீரமிதி ஸ்நாவா: ஶிரா: । க்ராந்தமதிக்ராந்தம் நஷ்டமித்யுபலக்ஷணம் பூ⁴தப⁴விஷ்யத்³வர்தமாநத³ர்ஶீ ॥ 8 ॥

ப்ரகரணவிபா⁴க³ம் தி³த³ர்ஶயிஷுர்வ்ருத்தமநுவத³தி -

அத்ரா(அ)(அ)த்³யேநேதி ।

யது³க்தம் பா⁴ஸ்கரேண ஸர்வா(அ)ப்யுபநிஷதே³கம் ப்³ரஹ்மவித்³யாப்ரகரணம் தத: ப்ரகரணபே⁴த³கரணமநுசிமிதி । தத³ஸத் । ப்ராணாத்³யுபாஸநவிதா⁴நஸ்யாப்யுபநிஷத்ஸு த³ர்ஶநாத் । ந ச தத³பி ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநாங்க³மிதி வாச்யம் । ப்ருத²க்ப²லஶ்ரவணாத் । தேநாபி வ்யாக்ருதாவ்யாக்ருதோபாஸநஸமுச்சயவிதா⁴நஸ்ய ப்ரகரணபே⁴தே³நைவேஷ்டத்வாத்³வ்யாக்ருதாவ்யாக்ருதோபாஸநஸ்ய ப்ரகாராந்தரத்வாத்தஸ்மாத்³யதா² கர்மகாண்டே³(அ)க்³நிஹோத்ராதி³ப்ரகரணம் பி⁴ந்நமேவேஷ்யதே பி⁴ந்நாதி⁴காரத்வாத்தத்தத்கர்மணஸ்ததோ²பநிஷத்ஸ்வபி பி⁴ந்நாதி⁴காரத்வாத்கர்மாவிருத்³த⁴தத்³தி⁴ருத்³த⁴வித்³யாப்ரகரணபே⁴தோ³ ந விருத்⁴யதே ।

மந்த்ரார்தே² ப்³ராஹ்மணஸம்மதிம் த³ர்ஶயிதுமுபக்ரமதே -

அநயோஶ்சேத்யாதி³நா ।

தத்ர வாக்யே கத²மஜ்ஞத்வமவக³ம்யத இத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ -

மந ஏவேதி ।

“ஜாயா மே ஸ்யாத³த² ப்ரஜாயேயாத² வித்தம் மே ஸ்யாத³த² கர்ம குர்வீய”(ப்³ரு.உ. 1-4-17) இதி காமயமாநஸ்ய ஸர்வதை²வ பா³ஹ்யோ ஜாயாதி³ர்யதா³ ந ஸம்பத்³யதே ததா³(அ)த்⁴யாத்மம் ஜாயாதி³ஸம்பர்த்தி த³ர்ஶயதி । ஏதச்சாஜ்ஞத்வலிங்க³ம் மந ஆதி³ஷ்வாத்மத்வாத்³யபி⁴மாநஸ்யாஜ்ஞாநகார்யத்வாத் । யதா² ச பா³ஹ்யகாமிந்யலாபே⁴ ஸுப்தோ மநோவிஜ்ரும்பி⁴தகாமிநீமுபபு⁴ஞ்ஜாநோ(அ)ஜ்ஞ: ப்ரஸித்³த⁴ஸ்தத்³வத³யமபீத்யர்த²: ।

தேஷாம் ச கர்மணாம் ப²லம் ஸம்ஸாராப்திரேவேத்யபி தத்ரைவ த³ர்ஶிதமித்யாஹ -

ததா² சேதி ।

ஏகம் ஸாதா⁴ரணமந்நம் யதி³த³மத்³யதே த்³வே தே³வாநாம் ஹுதப்ரஹுதே த³ர்ஶபூர்ணமாஸௌ வா; த்ரீண்யஸ்ய போ⁴க³ஸாத⁴நாநி மநோவாக்ப்ராணலக்ஷணாநி; பஶ்வர்த²மேகம் தத்பய இதி ஸப்தாந்நஸர்கோ³த³ர்ஶித: ஶ்ருத்யா யத்ஸப்தாந்நாநி மேத⁴யா தபஸா(அ)ஜநயத்பிதேத்யாதி³நா । அத்ரைகைகோ யஜமாந ஏவ விஹிதப்ரதிஷித்³த⁴ஜ்ஞாநகர்மாநுஷ்டா²நாத்ஸர்வஸ்ய ஸம்ஸாரஸ்ய ஸாக்ஷாத்பாரம்பர்யாப்⁴யாம் ஜநகத்வாத்பிதோச்யதே । தேஷு ச ஸ்ருஷ்டேஷ்வந்நேஷு தஸ்ய பிதுரஹமித³ம் மமேத³மித்யாத்மத்வாத்⁴யாஸேந மநஆதி³ஷ்விதரேஷு ச ஸம்ப³ந்தா⁴த்⁴யாஸேநாவஸ்தா²நம் ஸம்ஸார: ப்ரஸித்³த⁴ இத்யர்த²: ।

ஏவம் மந்த்ரப்ரத³ர்ஶிதே நிஷ்டா²த்³வயே ப்³ராஹ்மணஸம்மதிம் த³ர்ஶயித்வா ப்ரகரணவிபா⁴க³ம் த³ர்ஶயதி -

யே து ஜ்ஞாநநிஷ்டா² இத்யாவிநா ।

அத்யாஶ்ரமிப்⁴ய இதி ।

உத்தமாஶ்ரமிப்⁴ய இத்யர்த²: । ஸாத்⁴யஸாத⁴நபே⁴தோ³பமர்தே³ந யதா³த்மைகத்வவிஜ்ஞாநம் யஸ்மிந்ஸர்வாணி பூ⁴தாந்யாத்மைவாபூ⁴தி³த்யவதா⁴ரணேநோக்தம் பூர்வார்தே⁴ந, உத்தரார்தே⁴ந ச ஸம்ஸாரநிவ்ருத்திப²லகமுக்தம் தந்ந ஶ்ரௌதேந ஸ்மார்தேந வா கர்மணா கேநசித³மூட⁴: ஸமுச்சிசீஷதி । அந்த⁴ம் தம இத்யாதௌ³ து ஸமுச்சிசீஷயா(அ)வித்³வதா³தி³நிந்தா³ த்³ருஶ்யதே ।

தத: கிமித்யத ஆஹ -

தத்ர ச யஸ்யேதி ।

கஸ்ய தர்ஹி ஜ்ஞாநஸ்ய கர்மஸமுச்சய: ஸமப்⁴வதீத்யத ஆஹ -

யத்³தை³வம் வித்தமிதி ।

யச்சோக்தம் பா⁴ஸ்கரேணேஶா வாஸ்யமிதி மந்த்ரே ப்³ரஹ்மவித்³யாயா: ப்ரக்ராந்தத்வாத்தஸ்யா ஏவ ஸமுச்சிசீஷயா நிந்தோ³ச்யத இதி । தத³ஸத் । ந ஹி ப்ரக்ருதமித்யேதாவதா ஸம்ப³த்⁴யதே கிம் சு ஸம்ப³ந்த⁴யோக்³யம் । ஶுத்³த⁴ப்³ரஹ்மாத்மைகத்வவித்³யாயாஸ்து கர்த்ருத்வாத்³யத்⁴யாஸோபமர்த³கத்வாந்நாஸ்தி கர்மஸம்ப³ந்த⁴யோக்³யதா । கிஞ்ச யஸ்மிந்நிஷ்பந்நே(அ)பி ப²லஸ்ய வ்யவதா⁴நம் ஸம்பா⁴வ்யதே தஸ்யைவ ஸஹகாரிஸமுச்சய இஷ்யதே த³ர்ஶாதே³:, இஹ த்வேகத்வமநுபஶ்யத: கோ மோஹ: க: ஶோக இத்யேகத்வத³ர்ஶநஸமகாலமேவ மோஹாதி³நிவ்ருத்த்யபி⁴தா⁴நாந்ந காலாந்தரீயப²லம் । ததோ ந ஸஹகாரிஸமுச்சிசீஷா । கிஞ்சாஸ்யா மந்த்ரோபநிஷதோ³ ப்³ராஹ்மணே “ப்³ராஹ்மணா விவிதி³ஷந்தி யஜ்ஞேந”(ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 22) இத்யாதௌ³ த்ருதீயாஶ்ருத்யா யஜ்ஞாதே³ரிஷ்யமாணவேத³நே க்ரரணத்வேந ஸம்ப³ந்த⁴: ப்ரதீயதே । தத்கத²ம் து³ர்ப³லேந ப்ரகரணேந ஸஹகாரிதயா ஸம்ப³ந்த⁴: ப்ரகல்ப்யதே । ப்ரதா⁴நஸ்ய ச வித்³யாயா: ஸஹகாரிஸம்ப³ந்த⁴விதி⁴த்ஸயா நிந்தே³த்யப்யயுக்தம் । அத ஏவ சாக்³நீந்த⁴நாத்³யநபேக்ஷேதிஸூத்ரவிரோத⁴ஶ்ச । ப்ரதா⁴நஸ்ய ச வித்³யாயா: ஸஹகாரிஸம்ப³ந்த⁴விதி⁴த்ஸயா நிந்தே³த்யப்யயுக்தம் । அத ஏவ சாக்³நீந்த⁴நாத்³யநபேேக்ஷேதிஸூூத்ரவிரோத⁴ஶ்ச । ஸமுச்சயஶ்ச பரேணாபி நேஷ்யதே । விரோதே⁴ந ச பரிஜஹ்ரே । தஸ்மாத்கர்மாவிருத்³த⁴தே³வதாஜ்ஞாநஸ்யைவாத்ர ஸமுச்சயோ விதி⁴த்ஸ்யதே ।

நநு தே³வதாஜ்ஞாநஸ்ய கர்மப²லாதிரிக்தப²லாபா⁴வாத்ஸமுச்சயோ ந ஸம்ப⁴வதீத்யத ஆஹ -

வித்³யயேதி ।

நநு ஸமுச்சிசீஷயா நிந்தே³தி கிமிதி வ்யாக்²யாயதே । அத்⁴யயநவிதே⁴ர்மோக்ஷாத³ர்வாக்பர்யவஸாநாநுபபத்தேர்தே³வலோகாதி³ப்ராப்தே: ப²லாபா⁴ஸத்வாத்ப்ரஹாணார்தை²வ நிந்தா³ கிம் நேஷ்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ -

தயோர்ஜ்ஞாநகர்மணோரிதி ।

ந ப²லஶப்³தோ³ மோக்ஷே ரூடோ⁴ மோக்ஷமநிச்ச²தாமபி ஸமீஹிதே ப²லவ்யவஹாரத³ர்ஶநாத்ததோ யோ தே³வலோகாதி³முகபாதி³த்ஸதே தஸ்ய தத³பி ப²லம் ப⁴வத்யேவேத்யர்த²: ॥ 1-10-11 ॥

சித்தந்த்ரா மாயா பரமேஶ்வரஸ்யோபாதி⁴: । “மாயாம் து ப்ரக்ருதிம் வித்³யாந்மாயிநம்துமஹேஶ்வரமி”(ஶ்வே. உ. 4 । 10) த்யாதி³ஶ்ருத்யந்தரப்ரஸித்³தா⁴(அ)த்ராஸம்பூ⁴திஶ்ப்³தே³நோச்யதே ந ப்³ரஹ்ம । தஸ்ய நிர்விகாரஸ்ய ஸாக்ஷாத்ப்ரக்ருதித்வாநுபபத்தே: । பா⁴ஸ்கராபி⁴மதஸ்து பரிணாமவாத³ஸ்தத்த்வாலோகே2 நிரஸ்த ஏவாஸ்மாபி⁴: । ஸாம்ஸாரிகது³:கா²நுப⁴வாபா⁴வேந ச ஸுஷுப்திவத்ப்ரக்ருதிலயஸ்ய புருஷேணார்த்²யமாநதா(அ)ப்யுபபத்³யதே । ப²லம் ச கர்மோபாஸந இவ ப்ரக்ருத்யுபாஸநே(அ)பி பரமேஶ்வர ஏவ தா³ஸ்யதி । ததோ ஜட³த்வாத்ப்ரக்ருதே: ப²லதா³த்ருத்வாநுபபத்தேருபாஸ்யத்வாநுபபத்திரித்யபி குசோத்³யமேவ ॥12-13-14 ॥

விஸ்தரேேணோக்தமர்த²ஜாதம் ஸம்க்ஷிப்யோபஸம்ஹரதி -

மாநுஷதை³வவித்தஸாத்⁴யமித்யாதி³நா ।

ஶரீரபாடவம் கோ³பூ⁴ஹிரண்யாதி³ஸாத⁴நஸம்பதிஶ்ச மாநுஷம் வித்தம் । தை³வம் வித்தம் தே³ேவதாஜ்ஞாநம் ।

உத்தரக்³ரந்த²ஸ்ய ஸம்ப³ந்தா⁴பி⁴தி⁴த்ஸயா(அ)ர்த²விஶேஷமநுவத³தி -

தத்ர நிஷேகாதீ³த்யாதி³நா ।

தது³க்தமிதி தம் ப்ரத்யுக்தம் மந்த்ரேண வித்³யாம் சேத்யாதி³நா(அ)(அ)பேக்ஷிகாம்ருதத்வம் ப²லமித்யுக்தமஸ்மாபி⁴ரிதி ॥ 15 ॥

வ்யாஹ்ருத்யவ இதி ।

தஸ்ய பூ⁴ரிதி ஶிர: பு⁴வ இதி பா³ஹூ ஸுவரிதி ப்ரதிஷ்டா² பாதா³வித்யர்த²: ॥ 16-17 ॥

மந்த்ராந்பத³ஶோ வ்யாக்²யாய ஸம்க்ஷேபதோ விசாரமாரப⁴தே -

அவித்³யயா ம்ருத்யும் தீர்த்வேத்யாதி³நா ।

அம்ருதத்வம் சேதி ।

அம்ருதத்வம் ச முக்²யமேவ கஸ்மாந்ந க்³ருஹ்யத இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

ஶாஸ்த்ரீயயோர்ஜ்ஞாநகர்மணோர்விரோதா⁴விரோதீ⁴ ஶாஸ்த்ரீயாவேவ க்³ராஹ்யௌ ந தர்கமாத்ரேணேதி பரேணோக்தே ஸித்³தா⁴ந்தீ ஶாஸ்த்ரஸித்³த⁴ ஏவ விரோத⁴ இத்யாஹ -

ந தூ³ரமேதே இதி ।

விஷூசீ நாநாக³தௌ வித்³யாவித்³யே தூ³ரம் விபரீதே அதிஶயேந விருத்³தே⁴ இத்யர்த²: ।

ஸஹஸம்ப⁴வாநுபபத்தேரிதி ।

கா(அ)நுபபத்தி:? காட²தே விரோத⁴ஶ்ரவணாத் தத்³க³தவித்³யாவித்³யயோர்விரோதோ⁴(அ)ஸ்து । இஹ த்வவிரோத⁴ஶ்ரவணாத³விரோதோ⁴ ப⁴விஷ்யதீதி ந வாச்யம் । விரோதா⁴விரோத⁴யோ: ஸித்³த⁴த்வேந விகல்பாஸம்ப⁴வாத் । உதி³தாநுதி³தஹோமயோர்ஹி புருஷதந்த்ரத்வாத்³யுக்தோ விகல்ப இத்யுக்தம், தர்ஹ்யவிரோத⁴ ஏவாஸ்து ஸமுச்சயவிதி⁴ப³லாதி³தி சேந்ந । முக்²யப்³ரஹ்மவித்³யாவித்³யயோ: ஶுக்திவித்³யாயோரிவ ஸஹஸம்ப⁴வாநுபபத்தே: ஸமுச்சயவிதி⁴ரஸித்³த⁴: । ஸித்³தே⁴ ஸமுச்சயவிதௌ⁴ தத்³ப³லாத³விரோதா⁴வக³மோ(அ)விரோவாவக³மாச்ச ஸமுச்சயஸித்³தி⁴ரித்யந்யோந்யாஶ்ரய: ஸ்யாதி³த்யர்த²: ।

ஸஹஸம்ப⁴வாநுபபத்தாவபி க்ரமேணைகாஶ்ரயே வித்³யாவித்³யே ஸ்யாதாமிதி சேத்³யதி³ பூர்வமவித்³யா பஶ்சாத்து வித்³யேதி க்ரமஸ்தர்ஹீஷ்யத ஏவ । யதி³ பஶ்சாத்தர்ஹ்யஸம்ப⁴வ இத்யாஹ -

ந வித்³யோத்பத்தாவிதி ।

பூர்வஸித்³தா⁴யா அவித்³யாயா: ப்ரத்⁴வஸ்தத்வாத³ந்யஸ்யாஶ்சோத்பத்தௌ காரணாஸம்ப⁴வாந்மூலாபா⁴வேந ப்⁴ரமஸம்ஶயாக்³ரஹணாநாமபி விது³ஷோ(அ)நுபபத்திரித்யர்த²: ।

வித்³யோத்பத்தௌ மா பூ⁴த³வித்³யா கர்ம து ப⁴விஷ்யதி விது³ஷோ(அ)பி வ்யாக்²யாநபி⁴க்ஷாடநாதி³த³ர்ஶநாதி³த்யாஶங்க்யாஹ -

அவித்³யா(அ)ஸம்ப⁴வாதி³தி ।

சோத³நாப்ரயுக்தாநுஷ்டா²நம் ஹி கர்ம ஜ்ஞாநேந ஸஹ தவ ஸமுச்சிசீஷிதம் ப்³ரஹ்மாத்மைகத்வம் து ஸாக்ஷாத³நுப⁴வதோ ந சோத³நா ஸம்ப⁴வதி காமாபா⁴வாத்காமிநோ ஹி ஸர்வாஶ்சோத³நா: । ‘அகாமிந: க்ரியா காசித்³ த்³ருஶ்யதே நேஹ கஸ்யசித்। யத்³யத்³தி⁴ குருதே ஜந்துஸ்தத்தத்காமஸ்ய சேஷ்டிதம் ॥’ இதி ஸ்மரணாத் । வித்³வச்ச²ரீரஸ்தி²திஹேத்வவித்³யாலேஶாஶ்ரயகர்மஶேஷநிமித்தம் து விது³ஷோ பி⁴க்ஷாடநாதி³ ந கர்ம, சோத³நாபா⁴வாத்கிந்து யாவத்ப்ராணஶரீரஸம்யோக³பா⁴வி தத்கர்மாபா⁴ஸம் தச்ச வித்³வாந்ந ஸ்வக³தம் மந்யதே கர்மாத்⁴யாஸோபாதா³நாவித்³யாயா அஸம்ப⁴வாந்நைவ கிஞ்சித்கரோமீதி ப்ரத்யயாச்சேயதி பா⁴வ: ।

யது³க்தமம்ருதஶப்³தே³ந முக்²யமேவாம்ருதத்வம் கிம் ந க்³ருஹ்யதே வித்³யாஶப்³தே³ந ச பரமாத்மவித்³யேதி தத்ரா(அ)(அ)ஹ -

அம்ருதமிதி ।

முக்²யாம்ருத்வக்³ரஹணே ஹிரண்மயாதி³மந்த்ரேண த்³வாரமார்க³யாசநமநுபபந்நம் ஸ்யாத் । ந தஸ்ய ப்ராண உத்க்ராமந்த்யத்ர ப்³ரஹ்ம ஸமஶ்நுந இத்யாதி³ஶ்ருதே: । ததோ முக்²யார்த²பா³தா⁴த்³கௌ³ணார்த²க்³ரஹணம் யுக்தமித்யர்த²: । யஸ்மாத³ர்ஶாந்தரம் ந ஸங்க³ச்ச²தே தஸ்மாதி³த்யுபஸம்ஹார: ॥ 18 ॥

ஈஶாப்ரப்⁴ருதிபா⁴ஷ்யஸ்ய ஶாங்கரஸ்ய பராத்மந: ।
மந்தோ³பக்ருதிஸித்³த்⁴யர்த²ம் ப்ரணீதம் தி³ப்பணம் ஸ்பு²டம் ॥