श्रीमच्छङ्करभगवत्पूज्यपादशिष्यश्रीमत्सुरेश्वराचार्यविरचितम्

तैत्तिरीयोपनिषद्भाष्यवार्तिकम्

पदच्छेदः पदार्थोक्तिर्विग्रहो वाक्ययोजना ।
आक्षेपोऽथ समाधानं व्याख्यानं षड्विधं मतम् ॥

தைத்திரீயோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யவார்திகம்
ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தமேகமமலம் த்⁴வஸ்தாந்த⁴காரம் பரம்
நிர்த்³வைதம் ஹ்ருதி³ பத்³மமத்⁴யநிலயம் நி:ஶேஷதீ⁴ஸாக்ஷிணம் ।
வேதா³ந்தோபநிவிஷ்டபோ³த⁴விஷயம் ப்ரத்யக்தயா யோகி³நாம்
ப⁴க்த்யா தம் ப்ரணீபத்ய வேத³ஶிரஸோ வக்ஷ்யாமி ஸத்³வார்திகம் ॥ 1 ॥
யஸ்யேத³ம் ஸகலாமலேந்து³கிரணப்ரக்²யைர்யஶோரஶ்மிபி⁴ —
ர்வ்யாப்தம் யஶ்ச க்ருபாலுதாபரவஶஶ்சக்ரே ஹிதம் து³:கி²நாம் ।
யத்³வாணீகுலிஶாவருக்³ணமதய: பேதுர்தி³ஶஸ்தார்கிகா
ப⁴க்த்யா பூஜ்யதமம் ப்ரணம்ய தமஹம் தத்³பா⁴ஷ்யநீதௌ யதே ॥ 2 ॥
தைத்திரீயகஸாரஸ்ய மயா(அ)(அ)சார்யப்ரஸாத³த: ।
விஸ்பஷ்டார்த²ருசீநாம் ஹி வ்யாக்²யேயம் ஸம்ப்ரணீயதே ॥ 3 ॥
து³ரிதக்ஷயஹேதூநி நித்யாநி ப்³ராஹ்மணோ யயு: ।
காம்யாநி சேஹ கர்மாணி த்³ருஷ்டாத்³ருஷ்டப²லாநி து ॥ 4 ॥
வித்³யா ப்ரஸ்தூயதே(அ)தோ²ர்த்⁴வம் யதா²பூ⁴தார்த²போ³தி⁴நீ ।
கர்மோபாதா³நஹேதூம்ஸ்தாந்ஸைவோச்சே²த்துமலம் யத: ॥ 5 ॥
ஸ யதா²காம இத்யேவம் யோ(அ)காமஶ்சேதி ஸாத³ரம் ।
காமாகாமைகஹேதூ நோ ப³ந்த⁴மோக்ஷௌ ஶ்ருதிர்ஜகௌ³ ॥ 6 ॥
அபவித்³த⁴த்³வயே தத்த்வே ஸர்வதை³வாத்மரூபகே ।
விபர்யயோ(அ)நபி⁴ஜ்ஞாநாத்தத: காம: க்ரியாஸ்தத: ॥ 7 ॥
யத³ஜ்ஞாநாத்ப்ரவ்ருத்திர்யா தஜ்ஜ்ஞாநாத்ஸா குதோ ப⁴வேத் ।
தஸ்மாத்ஸர்வப்ரவ்ருத்தீநாமலம் வித்³யோபஶாந்தயே ॥ 8 ॥
மோக்ஷார்தீ² ந ப்ரவர்தேத தத்ர காம்யநிஷித்³த⁴யோ: ।
நித்யநைமித்திகே குர்யாத்ப்ரத்யவாயஜிஹாஸயா ॥ 9 ॥
இதி மீமாம்ஸகம்மந்யை: கர்மோக்தம்  மோக்ஷஸாத⁴நம் ।
ப்ரத்யாக்²யாயா(அ)(அ)த்மவிஜ்ஞாநம் தத்ர ந்யாயேந நிர்ணய: ॥ 10 ॥
நைததே³வம் ப⁴வேந்ந்யாய்யம் விருத்³த⁴ப²லதா³யிநாம் ।
ஸம்ப⁴வாத்கர்மணாம் பும்ஸோ பூ⁴யஸாம் ஶாஸ்த்ரத³ர்ஶநாத் ॥ 11 ॥
அநாரப்³த⁴ப²லாநீஹ ஸந்தி கர்மாணி கோடிஶ: ।
தத்³ய இஹேதி வசஸோ க³ம்யதாம் கர்மணாம் ஸ்தி²தி: ॥ 12 ॥
ந சைகதே³ஹே போ⁴கோ³(அ)ஸ்தி ப்³ரஹ்மஹத்யாஶ்வமேத⁴யோ: ।
விருத்³த⁴ப²லஹேதுத்வாந்மூட⁴ஸாத்த்விகதே³ஹயோ: ॥ 13 ॥
ஸப்தஜந்மாநுக³ம் கார்யமேகஸ்யாபீஹ கர்மண: ।
ஶ்ரூயதே த⁴ர்மஶாஸ்த்ரேஷு கிமுதாநேககர்மணாம் ॥ 14 ॥
அநாரப்³தே⁴ஷ்டகார்யாணாம் நித்யம் சேத்³த்⁴வஸ்தயே மதம் ।
நைவம் ஸ்வாத்மாக்ரியாஹேதும் யதோ(அ)நர்த²ம் நிஹந்தி தத் ॥ 15 ॥
பாபஸ்ய கர்மண: கார்யம் ப்ரத்யவாயகி³ரோச்யதே ।
நித்யைர்விரோதா⁴த்தத்³தா⁴நிர்ந த்விஷ்டப²லதா³யிந: ॥ 16 ॥
காமஶ்ச கர்மணோ ஹேதுஸ்தஸ்யோச்சி²த்தேர்ந ஸம்ப⁴வ: ।
ப்ரத்யக்³போ³த⁴ம்ருதே யஸ்மாத³ஸம்யகி³த³முச்யதே ॥ 17 ॥
யத்³த்⁴யநாத்மப²லம் தஸ்மை கர்ம ஸர்வம் விதீ⁴யதே ।
ஆப்தத்வாதா³த்மந: கர்ம நைவ ஸ்யாதா³ப்தயே தத: ॥ 18 ॥
நித்யாநாம் சாக்ரியா(அ)பா⁴வ: ப்ரத்யவாயஸ்தத: குத: ।
ந ஹ்யபா⁴வாத்³ப⁴வேத்³பா⁴வோ மாநம் யஸ்மாந்ந வித்³யதே ॥ 19 ॥
பூர்வோபசிதகர்மப்⁴யஸ்தஸ்மாத்கர்தாரமேதி யா ।
ப்ரத்யவாயக்ரியா தஸ்யா லக்ஷணார்த²: ஶதா ப⁴வேத் ॥ 20 ॥
நித்யாநாமக்ரியா யஸ்மால்லக்ஷயித்வைதி ஸத்வரா ।
ப்ரத்யவாயக்ரியாம் தஸ்மால்லக்ஷணார்தே² ஶதா ப⁴வேத் ॥ 21 ॥
ஸர்வப்ரமாணகோப: ஸ்யாத³பா⁴வாத்³பா⁴வஸம்ப⁴வே ।
தஸ்மாத³யத்நத: ஸ்தா²நமாத்மநீத்யதிபேலவம் ॥ 22 ॥
நிர்தூ⁴தாதிஶயா ப்ரீதி: கர்மஹேதுரிதி த்வயா ।
யத³பா⁴ணி தத³ந்யாய்யம் யதா² தத³பி⁴தீ⁴யதே ॥ 23 ॥
முக்தே: கௌடஸ்த்²யரூபத்வாந்ந தஸ்யா: கர்ம ஸாத⁴நம் ।
ஸ்வர்கா³தி³வத³நித்யா ஸ்யாத்³யதி³ ஸ்யாத்கர்மண: ப²லம் ॥ 24 ॥
அநித்யப²லதா³யித்வம் ஜ்ஞாநஹீநஸ்ய கர்மண: ।
கூடஸ்த²ப²லதா³யித்வம் வித்³யேதஸ்யேதி சேந்மதம் ॥ 25 ॥
நைவமாரப்⁴யமாணஸ்ய ஹ்யநித்யத்வஸமந்வயாத் ।
ந ச ப்ராப்தமநித்யத்வம் வித்³யா வாரயிதும் க்ஷமா ॥ 26 ॥
ப்ரத்⁴வம்ஸாபா⁴வவச்சேத்ஸ்யாத் கர்மகார்யமபி த்⁴ருவம் ।
பா⁴வாத்மகத்வாந்மோக்ஷஸ்ய நைவமப்யுபபத்³யதே ॥ 27 ॥
கார்யம் ப்ரத்⁴வம்ஸதோ(அ)ந்யத்³யத்தத³நித்யம் க்ரியோத்தி²தே: ।
க⁴டாதி³வத்ப்ரதிஜ்ஞாயாம் விஶிஷ்டத்வாத³தோ³ஷதா ॥ 28 ॥
ப்ரத்⁴வம்ஸாச்ச²கலாதி³ ஸ்யாத்தச்சாநித்யம்  க⁴டாதி³வத் ।
கல்பநாமாத்ரதோ(அ)பா⁴வோ நைவாரப்⁴ய: ஸ கர்மபி⁴: ॥ 29 ॥
ஆவிர்பா⁴வதிரோபா⁴வைர்த⁴ர்மிண்யாம் ம்ருதி³ ஸர்வதா³ ।
த⁴ர்மா க⁴டாத³ய: ஸர்வே வர்தந்தே ந த்வபா⁴வகா³: ॥ 30 ॥
நாஸ்த்யபா⁴வஸ்ய ஸம்ப³ந்த⁴: க்ரியயா வா கு³ணேந வா ।
நிராத்மகத்வாந்நைவாலம் ஸம்ப³த்³து⁴ம் கேநசித் க்வசித் ॥ 31 ॥
தஸ்மாத்ஸ்யாத்கல்பநாமாத்ரோ வ்யவஹாரப்ரஸித்³த⁴யே ।
ப்ரத்⁴வம்ஸாதி³ரபா⁴வோ(அ)யம் ஶிலாபுத்ராதி³வந்ம்ருஷா ॥ 32 ॥
தஸ்மாத³வித்³யாவ்யுச்சி²த்தௌ ஸ்யாத³வஸ்தா²நமாத்மநி ।
ந சாவித்³யாப்ரஹாணம் ஸ்யாத்³ப்³ரஹ்மவித்³யாம்ருதே க்வசித் ॥ 33 ॥
தஸ்மாத்³வித்³யாப்தயே ஜ்ஞேயா ப்ராரப்³தோ⁴பநிஷத்பரா ।
ஸைவாவித்³யாபநுத்த்யர்தா² வித்³யா சைவாத்மகா³மிநீ ॥ 34 ॥
வித்³யாஸம்ஶீலிநாம் யஸ்மாத்³ க³ர்ப⁴ஜந்மாத்³யஶேஷத: ।
உபம்ருத்³நாதி வித்³யேயம் தஸ்மாது³பநிஷத்³ ப⁴வேத் ॥ 35 ॥
உபேத்ய வா நிஷண்ணம் தச்ச்²ரேய ஆத்யந்திகம் யத: ।
தஸ்மாது³பநிஷஜ்ஜ்ஞேயா க்³ரந்த²ஸ்து ஸ்யாத்தத³ர்த²த: ॥ 36 ॥
ப்ரத²மோ(அ)நுவாக:
ப்ராணவ்ருத்தேஸ்ததா² சாஹ்நோ தே³வதா யா(அ)பி⁴மாநிநீ ।
மித்ர: ஶம் ந: ஸுக²ம் பூ⁴யாதி³தி ப்³ரஹ்மேஹ யாச்யதே ॥ 37 ॥
ராத்ரேரபாநவ்ருத்தேஶ்ச வருணஶ்சாபி⁴மாநபா⁴க் ।
ஶம் நோ ப⁴வது ஸர்வத்ர சக்ஷுஸ்த²ஶ்சார்யமா ரவி: ॥ 38 ॥
ப³லே து ப⁴க³வாநிந்த்³ரோ வாசி பு³த்³தௌ⁴ ப்³ருஹஸ்பதி: ।
விஷ்ணுஶ்சோருக்ரம: ஶம் நோ விஸ்தீர்ணக்ரமணோ ஹ்யஸௌ ॥ 39 ॥
அத்⁴யாத்மதே³வதா: ஸர்வா மித்ராத்³யா: ஶம் ப⁴வந்து ந: ।
ஸுக²க்ருத்ஸு ஹி தாஸு ஸ்யாத்³ விக்⁴நோபஶமநம் த்⁴ருவம் ॥ 40 ॥
ஶ்ரவணம் தா⁴ரணம் சைவமுபயோக³ஶ்ச ஸித்³த்⁴யதி ।
ஜ்ஞாநஸ்யாப்ரதிப³ந்தே⁴ந ப்ரார்த²நீயமதோ ப⁴வேத் ॥ 41 ॥
ப்³ரஹ்மவித்³யோபஸர்கா³ணாம் ஶாந்த்யர்த²ம் வாயுரூபிணே ।
ப்³ரஹ்மஜிஜ்ஞாஸுநா கார்யே நமஸ்காரோக்திகர்மணீ ॥ 42 ॥
ஸர்வக்ரியாப²லாநாம் ஹி ப்³ரஹ்மாதீ⁴நத்வஹேதுத: ।
வாயவே ப்³ரஹ்மணே தஸ்மை ப்ரஹ்வீபா⁴வோ(அ)ஸ்து ஸர்வதா³ ॥ 43 ॥
பரோக்ஷ்யேண நமஸ்க்ருத்ய ப்ரத்யக்ஷேண நமஸ்க்ரியா ।
பரோக்ஷஸாக்ஷாத்³ரூபாப்⁴யாம் வாயுரேவாபி⁴தீ⁴யதே ॥ 44 ॥
ப்ரத்யக்ஷம் ப்³ரஹ்ம ஹே வாயோ த்வமேவாஸீதி ஸம்ஸ்துதி: ।
த்வாமேவாதோ வதி³ஷ்யாமி ஸாக்ஷாத்த்வமுபலப்⁴யஸே ॥ 45 ॥
யதா²ஶாஸ்த்ரம் யதா²கார்யம் பு³த்³தௌ⁴ ஸுபரிநிஶ்சிதம் ।
ருதம் தத்த்வத³தீ⁴நத்வாத்³ வதி³ஷ்யாமீதி ஸங்க³தி: ॥ 46 ॥
ப்ரயோக³ஸ்த²ம் ததே³வர்தம் ஸத்யமித்யபி⁴தீ⁴யதே ।
தத³பி த்வத³தீ⁴நத்வாத்³ வதி³ஷ்யாம்யேவ ஸாம்ப்ரதம் ॥ 47 ॥
வித்³யார்தி²நா ஸ்துதம் ஸந்மாம் ப்³ரஹ்மாவது கு³ரும் ச மே ।
வித்³யாக்³ரஹணவக்த்ருத்வஶக்திப்⁴யாம் நௌ ஸதா³(அ)வது ॥ 48 ॥
வித்³யாப்ராப்த்யுபஸர்கா³ணாம் த்ரி: ஶாந்திரபி⁴தீ⁴யதே ।
ஆசார்யஶிஷ்யயோஸ்தஸ்யாம் ப்³ரஹ்ம ஜ்ஞாதும் ஹி ஶக்யதே ॥ 49 ॥
இதி ப்ரத²மோ(அ)நுவாக: ॥ 1 ॥
த்³விதீயோ(அ)நுவாக:
அர்த²ஜ்ஞாநப்ரதா⁴நத்வாத்³ வேதா³ந்தாநாம் விபஶ்சிதாம் ।
பாடே² த்வயத்நோ மா ப்ராபதி³தி ஶிக்ஷா(அ)பி⁴தீ⁴யதே ॥ 50 ॥
ஶிக்ஷ்யதே ஜ்ஞாயதே ஸாக்ஷாத்³ வர்ணாத்³யுச்சாரணம் யயா ।
ஸ்யாத்³வா கர்மணி ஶிக்ஷேதி வ்யாக்²யாஸ்யாமோ(அ)து⁴நா து தாம் ॥ 51 ॥
அகாராதி³ர்ப⁴வேத்³வர்ண உதா³த்தாதி³: ஸ்வரஸ்ததா² ।
ஹ்ரஸ்வதீ³ர்க⁴ப்லுதா மாத்ரா: ப்ரயத்நஶ்ச ப³லம் ஸ்ம்ருதம் ॥ 52 ॥
ஸமதா ஸாம வர்ணாநாம் வைஷம்யஸ்ய விவர்ஜநம் ।
ஸந்தாந: ஸம்ஹிதா து ஸ்யாதி³தி ஶிக்ஷோபதி³ஶ்யதே ॥ 53 ॥
இதி த்³விதீயோ(அ)நுவாக: ॥ 2 ॥
த்ருதீயோ(அ)நுவாக:
ஸூக்ஷ்மார்தா²நுப்ரவேஶாய ப³ஹிஷ்ப்ரவணசேதஸாம் ।
ஸம்ஹிதாவிஷயம் தாவத்ஸ்தூ²லோபாஸநமுச்யதே ॥ 54 ॥
ஸம்ஹிதாதி³நிமித்தம் யத்³யஶஸ்தந்நௌ ஸஹாஸ்த்விதி ।
ஆசார்யஶிஷ்யயோஸ்தத்³வத்³ ப்³ரஹ்மவர்சஸமாவயோ: ॥ 55 ॥
யஶ:க்²யாதி: ப்ரகாஶ: ஸ்யாத்³ வ்ருத்தஸ்வாத்⁴யாயஹேதுஜம் ।
ப்³ரஹ்மவர்சஸமித்யாஹுஸ்தேஜோ யத்தந்நிப³ந்த⁴நம் ॥ 56 ॥
ஶிஷ்யஸ்யா(அ)(அ)ஶீரியம் ஜ்ஞேயா நா(அ)(அ)சார்யஸ்ய க்ருதார்த²த: ।
அநாப்தபுருஷார்தா²நாமாஶீர்வாதோ³ ஹி யுஜ்யதே ॥ 57 ॥
வேதா³த்⁴யயநவிஜ்ஞாநாத³நந்தரமித³ம் யத: ।
நேதீ³ய: ஸம்ஹிதாஜ்ஞாநமதஸ்தத³பி⁴தீ⁴யதே ॥ 58 ॥
ஸம்ஹிதாவிஷயம் ஜ்ஞாநமிஹோபநிஷது³ச்யதே ।
பஞ்சாதி⁴கரணாம் தாம் து வ்யாக்²யாஸ்யாமோ(அ)து⁴நா ஸ்பு²டம் ॥ 59 ॥
அதி⁴லோகமதி⁴ஜ்யோதிரதி⁴வித்³யமதி⁴ப்ரஜம் ।
அத்⁴யாத்மம் சேதி லோகாதே³ர்மஹத்த்வாத்தத்³விதோ³ ஜகு³: ।
தா மஹாஸம்ஹிதா: ஸர்வா இதி தா ய உபாஸதே ॥ 60 ॥
த்³ருஷ்திக்ரமவிதா⁴நார்தா²ஸ்த்வத²ஶப்³தா³ அமீ ஸ்ம்ருதா: ।
லோகாதீ³நதி⁴க்ருத்யோக்தேரதி⁴லோகாத்³யதோ ப⁴வேத் ॥ 61 ॥
ப்ருதி²வ்யக்³நிரதா²சார்யோ மாதா யா சாத⁴ரா ஹநு: ।
பூர்வம் ஸ்யாத்ஸம்ஹிதாரூபம் தி³வாதி³த்யாத்³யதோ²த்தரம் ॥ 62 ॥
பூர்வோ வர்ண: பூர்வரூபமுத்தரஶ்சோத்தரம் ஸ்ம்ருதம் ॥ 63 ॥
ஸம்ஹிதாயா இதி ஜ்ஞேயம் ததோ(அ)ந்யா கா(அ)த்ர ஸம்ஹிதா ।
ஸந்தி⁴: ஸ்யாந்மத்⁴யம் சி²த்³ரமாகாஶாதி³ஸ்ததை²வ ச ॥ 64 ॥
ஸந்த⁴த்தே யேந ஸந்தா⁴நம் வாய்வாதி³ரிஹ கீர்த்யதே ।
இதீமா இதி வாக்யேந ப்ரத³ர்ஶ்யந்தே யதோ²தி³தா: ॥ 65 ॥
வேதோ³பாஸ்தே து யஸ்த்வேதா: ப²லம் தஸ்யேத³முச்யதே ।
ஶாஸ்த்ரார்பிததி⁴யோபேத்ய ஹ்யாதாதா³த்ம்யாபி⁴மாநத: ।
சிராஸநம் ப⁴வேத³ர்தே² தது³பாஸநமுச்யதே ॥ 66 ॥
ஸந்தீ⁴யதே(அ)ஸௌ ஸ்வர்கா³ந்தை: ப்ரஜாதி³பி⁴ரஸம்ஶயம் ।
மஹதீ: ஸம்ஹிதா வேத³ யோ யதோ²க்தா: ஸமாஹித: ॥ 67 ॥
இதி த்ருதீயோ(அ)நுவாக: ॥ 3 ॥
சதுர்தோ²(அ)நுவாக:
யஶ்சந்த³ஸாமிதிஜ்ஞாநம் மேதா⁴காமஸ்ய ப⁴ண்யதே ।
ஆவஹந்தீதி தத்³வத்ஸ்யாச்ச்²ரீகாமஸ்யேஹ லிங்க³த: ॥ 68 ॥
ச²ந்த³:ஶப்³த³ஸ்த்ரயோ வேதா³ஸ்தத்ப்ரதா⁴நத்வகாரணாத் ।
ருஷபோ⁴ விஶ்வரூபஶ்ச ஸர்வவாக்³வ்யாப்திகாரணாத் ॥ 69 ॥
அம்ருதேப்⁴யோ(அ)ஸௌ வேதே³ப்⁴ய: ப்ரதிபா⁴த: ப்ரஜாபதே: ।
ஓங்காரஸ்ய ஹி நித்யத்வாந்நாஞ்ஜஸோத்பத்திருச்யதே ॥ 70 ॥
ஓங்கார: ஸர்வகாமேஶ: ஸ இந்த்³ர: பரமேஶ்வர: ।
மேத⁴யா ப்ரஜ்ஞயா மாம் ஸ ஸ்ப்ருணோது ப்ரீணயத்விதி ॥ 71 ॥
அம்ருதத்வைகஹேதோ: ஸ்யாமாத்மஜ்ஞாநஸ்ய தா⁴ரண: ॥ 72 ॥
விசக்ஷணம் ச மே பூ⁴யாச்ச²ரீரம் தே³வ ஸர்வதா³ ।
மந:ப்ரஹ்லாதி³நீ மே ஸ்யாஜ்ஜிஹ்வா மது⁴ரபா⁴ஷிணீ ॥ 73 ॥
கர்ணாப்⁴யாம் சைவ வேதா³ர்த²ம் பூ⁴ரி விஶ்ருணுயாம்யஹம் ।
ப்³ரஹ்மணஶ்சாஸி கோஶஸ்த்வமஸேரிவ பராத்மந: ॥ 74 ॥
அபவித்³தை⁴ஷணா யஸ்மாத்த்வயி பஶ்யந்தி தத்பரம் ।
அபி⁴தா⁴நப்ரதீகத்வத்³வாரேணாஸ்யோபலப்³த⁴யே ।
த்வமேவ ஹேதுதாம் யாஸி தஸ்மாத்கோஶஸ்த்வமுச்யஸே ॥ 75 ॥
லௌகிகப்ரஜ்ஞயா யஸ்மாந்மேத⁴யா பிஹிதஸ்தத: ।
நோபாஸதே பராக்சித்தாஸ்த்வாம் தே³வமம்ருதப்ரத³ம் ॥ 76 ॥
ராக³த்³வேஷாதி³ஹேதுப்⁴ய: ஶ்ருதம் கோ³பாய மே ப்ரபோ⁴ ।
யேந ஶ்ருதேந ஸம்பந்நஸ்த்வாமேவ ப்ரவிஶாம்யஹம் ॥ 77 ॥
ப்ராபயந்த்யாவஹந்தீதி விஸ்தாரார்தோ²த்தரா க்ரியா ॥ 78 ॥
குர்வாணாமுப⁴யம் தே³வ சிரமாவஹ மே ஶ்ரியம் ।
ததோ வேதா³ர்த²விஜ்ஞாநாத³ந்நபாநாந்ததா³யிநீம் ॥ 79 ॥
லோமஶாம் பஶுபி⁴ர்யுக்தாம் ப்ரத்யேகம் ஸர்வதே³தி ச ।
மந்த்ராந்தஜ்ஞாபநார்தா²ய ஸ்வாஹாகாரோ(அ)யமுச்யதே ॥ 80 ॥
ததை²வ சோத்தரத்ராபி ஸ்வாஹா தத்ஸம்ப⁴வாத்³ப⁴வேத் ।
தை³வேந மாநுஷேணைவ வித்தேநா(அ)(அ)முத்ரிகைஹிகம் ।
கர்ம கர்துமலம் யஸ்மாத்ப்ரார்த்²யதே தேந தத்³த்³வயம் ॥ 81 ॥
ஆயந்தூத்³தி³ஶ்ய மாம் ஸர்வ அதீ⁴திஶ்ரவணார்தி²ந: ॥ 82 ॥
ப்ரக்ருஷ்ட்யர்த²ம் ப்ரமாயந்து யத்நதோ ப்³ரஹ்மசாரிண: ।
ஸம்பூ⁴ய கோடிஶஶ்சைவ மாமேவாயந்து ஸத்வரா: ॥ 83 ॥
ஜநே(அ)ஸாநி யஶஶ்சேதி பூர்வஸ்யைதத்ப்ரயோஜநம் ।
வஸ்யஸோ(அ)ஹம் ஸகாஶாச்ச ஶ்ரேயாந்ஸ்யாம் கு³ணதோ(அ)தி⁴க: ।
வஸீயஸோ வஸ்யஸ இதீலோபஶ்சா²ந்த³ஸோ ப⁴வேத் ॥ 84 ॥
ஈயஸுந்வஸிதுர்வாஸ்யாத்ஸ்யாத்³வா வஸுமத: பர: ।
அபீ⁴ஷ்டோ(அ)திஶயோ யஸ்மாத்ஸஜாதீயாத்³ கு³ணோந்நதே: ॥ 85 ॥
ப்³ரஹ்மண: கோஶபூ⁴தம் த்வாம் ப⁴க³வந்ப்ரவிஶாம்யஹம் ।
மாம் ச ஸர்வாத்மபா⁴வேந ப்ரவிஶேஶ ப்ரஸீத³ மே ॥ 86 ॥
ஐகாத்ம்யமாவயோரஸ்து பே⁴த³ஹேதும் விநாஶய ।
அநந்தபே⁴தே³ த்வய்யேவ நிம்ருஜே து³ஷ்க்ருதம் தத: ॥ 87 ॥
த்³ருதமாபோ யதா² யந்தி நிம்நேந மகராலயம் ।
ததை²வாயந்து மாம் ஸர்வே ஸமந்தாத்³ ப்³ரஹ்மசாரிண: ॥ 88 ॥
யஸ்மிந்நஹாநி ஜீர்யந்தே ஸோ(அ)ப்³தோ³(அ)ஹர்ஜர உச்யதே ।
அஹர்ஜரே யதா² மாஸா யந்தி ஸம்வத்ஸராத்மநி ॥ 89 ॥
ஆஸந்நக்³ருஹபர்யாய: ப்ரதிவேஶ இஹோச்யதே ।
ப்ரதிவேஶ இவாஸி த்வம் ஸர்வது³:கா²பநோத³க்ருத் ॥ 90 ॥
ப்ரதிப்ராணிப்ரவேஶாத்³வா ப்ரதிவேஶோ(அ)ஸி கீர்த்யஸே ।
மாம் ப்ரத்யத: ப்ரபா⁴ஹி த்வம் ப்ரமாபத்³யஸ்வ சாஞ்ஜஸா ॥ 91 ॥
இதி சதுர்தோ²(அ)நுவாக: ॥ 4 ॥
பஞ்சமோ(அ)நுவாக:
உபாஸநமதே²தா³நீம் வ்யாஹ்ருத்யாத்மந உச்யதே ।
ஸ்வாராஜ்யப²லஸித்³த்⁴யர்த²ம் மஹிமா(அ)தோ(அ)ஸ்ய கீர்த்யதே ॥ 92 ॥
பூ⁴ர்பு⁴வ: ஸ்வரிதி ஜ்ஞேயா: ப்ரஸித்³தா⁴ வ்யாஹ்ருதீர்நரை: ।
திஸ்ரஸ்தாஸாம் சதுர்தீ²ம் து மஹ இத்ய்ருஷிரப்⁴யதா⁴த் ॥ 93 ॥
மஹாசமஸகோ³த்ரத்வாத்³ கோ³த்ரார்த²ஸ்தத்³தி⁴தோ ப⁴வேத் ।
மஹாசமஸ்யோ(அ)த: ஸாக்ஷாந்மஹோ வேத³யதே பராம் ॥ 94 ॥
உபாஸநாங்க³தார்தோ²(அ)யம்ருஷிநாமக்³ரஹோ ப⁴வேத் ।
ஆர்ஷேயஸ்ம்ருதிஸம்மிஶ்ரமுபாஸநமிஹோச்யதே ॥ 95 ॥
சதுர்தீ² வ்யாஹ்ருதிர்யேயம் ப்³ரஹ்மேத்யேவமுபாஸ்யதாம் ।
மஹத்த்வாத்³ ப்³ரஹ்ம ஸா ஜ்ஞேயா ஆத்மா சாப்நோதி யேந ஸா ॥ 96 ॥
ஆதி³த்யசந்த்³ரப்³ரஹ்மாந்நபூ⁴தேந வ்யாபிநா யத: ॥ 97 ॥
லோகதே³வாத³யோ வ்யாப்தா ஆத்மா தேந மஹோ ப⁴வேத் ।
தே³வதாக்³ரஹணம் சாத்ர பரிஶிஷ்டோபலக்ஷணம் ॥ 98 ॥
லோகா தே³வாஸ்ததா² வேதா³: ப்ராணாஶ்சாங்கா³நி ஸர்வஶ: ।
மஹ இத்யஸ்ய ஜ்ஞேயாநி வ்யாஹ்ருத்யாத்மந ஏவ ஹி ॥ 99 ॥
மஹீயந்தே யத: ஸர்வ ஆதி³த்யாத்³யாத்மநா பரே ।
மஹ இத்யேவமுக்தேந தஸ்மாதா³த்மா ப⁴வேந்மஹ: ॥ 100 ॥
ஆத்மநா ஹி மஹீயந்தே ஹஸ்தாத்³யங்கா³நி ஸர்வஶ: ।
யதா² லோகாத³யஸ்தத்³வதா³தி³த்யாத்³யாத்மநைதி⁴தா: ॥ 101 ॥
அயம் லோகோ(அ)க்³நிர்ருக்³வேத³: ப்ராணஶ்சேதி சதுர்விதா⁴ ।
பூ⁴ரிதி வ்யாஹ்ருதிர்ஜ்ஞேயா ததை²வாந்யா யதா²க்ரமம் ॥ 102 ॥
அந்தரிக்ஷம் ச வாயுஶ்ச ஸாம சாபாந ஏவ ச ।
சதுர்தா⁴ பு⁴வ இத்யேஷா த்³விதீயா வ்யாஹ்ருதிர்மதா ॥ 103 ॥
த்³யௌராதி³த்யோ யஜுஶ்சேதி வ்யாநஶ்சேதி சதுர்த்²யபி ।
மஹஶ்சேதி புரா ப்ரோக்தா சதஸ்ர: ஸ்யுஶ்சதுர்விதா⁴: ॥ 104 ॥
உக்தாநாம் புநருக்தி: ஸ்யாது³பாஸாநியியம்ஸயா ।
யதோ²க்தா வ்யாஹ்ருதிரேதாவேதோ³பாஸ்தே து யோ நர: ।
ஸ வேத³ ஸகலம் ப்³ரஹ்ம வக்ஷ்யமாணவிஶேஷணம் ॥ 105 ॥
ப்³ரஹ்ம வேத³ ஸ இத்யேவம் புநருக்தம் கிமுச்யதே ।
வக்ஷ்யமாணாநுவாகார்த²விவக்ஷுத்வாத³தோ³ஷதா ॥ 106 ॥
ஸ ய ஏஷோ(அ)தரித்யாதி³ வக்ஷ்யமாணாநுவாகக³ம் ।
வஸ்தூபாஸ்யமிஹைவேதி ஸ வேதே³தி புநர்வச: ॥ 107 ॥
ஏகவாக்யத்வமேதஸ்மாத்³ த்³வயோரப்யநுவாகயோ: ॥ 108 ॥
லோகா தே³வாத³யஶ்சாஸ்மா உபாஸித்ரே யதா²ப³லம் ।
ப³லிம் போ⁴க³ம் ப்ரயச்ச²ந்தி ப²லமேதது³பாஸிது: ॥ 109 ॥
இதி பஞ்சமோ(அ)நுவாக: ॥ 5 ॥
ஷஷ்டோ²(அ)நுவாக:
திஸ்ரோ வ்யாஹ்ருதயோ யஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ(அ)ங்கா³ந்யவாதி³ஷம் ।
ஸ்தா²நாதி³ஸித்³த⁴யே தஸ்ய பர: ஸந்த³ர்ப⁴ உச்யதே ॥ 110 ॥
ஸ ய: பரோக்ஷநிர்தி³ஷ்ட: ப்ரத்யக்ஷேண ஸ த³ர்ஶ்யதே ।
அந்தர்ஹ்ருத³ய ஆகாஶே பஶ்யாத்மாநம் த்வமாத்மநா ॥ 111 ॥
பத்³மாகாரோ ஹி மாம்ஸஸ்ய க²ண்டோ³ ஹ்ருத³யமுச்யதே ।
ஆகாஶஸ்தஸ்ய மத்⁴யே யோ பு³த்³தே⁴ராயதநம் ஸதா³ ।
தஸ்மிந்ஸ புருஷோ ஜ்ஞேயோ மநோமய இஹாஞ்ஜஸா ॥ 112 ॥
ஶஶிஸ்த²ராஹுவத்ஸாக்ஷாந்மஸ்யேவோபலப்⁴யதே ॥ 113 ॥
மநுதே மநஸா யஸ்மாத்தேநாயம் ஸ்யாந்மநோமய: ।
ஸ்யாத்³வா தத³பி⁴மாநித்வாத்தல்லிங்கா³த்தந்மய: ஸ்ம்ருத: ॥ 114 ॥
அம்ருதோ(அ)மரணத⁴ர்மா ஸ்யாத்³தி⁴ரண்யம் ஜ்யோதிருச்யதே ।
தந்மயோ(அ)யம் புமாந்த்⁴யேயஸ்தத்ப்ராப்தௌ த்³வாரதோ²ச்யதே ॥ 115 ॥
ஊர்த்⁴வம் ப்ரவ்ருத்தா நாட்³யேகா ஸுஷும்நா ஹ்ருத³யாத³தி⁴ ।
க³த்வா தாலுகயோர்வித்³வாந் மத்⁴யேநோதா³நக³ர்ப⁴யா ॥ 116 ॥
ஸ்தநவல்லம்ப³தே கண்டே² மாம்ஸக²ண்ட³ஸ்த்வதோ⁴முக²: ।
இந்த்³ரஸ்யாஸௌ ஸ்ருதிர்ஜ்ஞேயா ரேசகேந தயா வ்ரஜேத் ॥ 117 ॥
தயா க³த்வா(அ)த² யாயாத்ஸ யத்கேஶாந்தோ விவர்ததே ।
பி⁴த்த்வா ஶிர:கபாலே த்³வே பூ⁴ரித்யக்³நிம் ப்ரபத்³யதே ॥ 118 ॥
த்³விதீயயா(அ)த² வ்யாஹ்ருத்யா வாயௌ ஸம்ப்ரதிதிஷ்ட²தி ।
ஆதி³த்யே ஸுவரித்யேவம் லோகேஶே ப்ரதிதிஷ்டி²தி ॥ 119 ॥
ஸ்தி²த்வைவமங்க³பூ⁴தேஷு ப்ரதிதிஷ்ட²த்யதா²ங்கி³நி ।
மஹ இத்யாத்மநி ஸ்தி²த்வா ஸ்வாராஜ்யம் ப்ரதிபத்³யதே ॥ 120 ॥
நாந்யோ ராஜா(அ)ஸ்தி யஸ்யேஹ ராஜா ய: ஸ்வயமேவ து ।
ஸ ஸ்வராட் தஸ்ய பா⁴வஶ்ச ஸ்வாராஜ்யமிஹ கீர்த்யதே ॥ 121 ॥
மநோகீ³ஶ்சக்ஷுஷாம் சைவ ஶ்ரோத்ரவிஜ்ஞாநயோரபி ।
ஆப்நோதி பர்யுபாஸீந: ஸ்வாராஜ்யம் நாத்ர ஸம்ஶய: ।
தத ஏதத்ப²லம் தி³வ்யம் யதோ²க்தோபாஸநாத்³ப⁴வேத் ॥ 122 ॥
வ்யாஹ்ருத்யாத்மந ஏதஸ்ய ரூபஸங்க்ல்ருப்தயே(அ)து⁴நா ।
உபாஸநவிதி⁴த்ஸாயை பரோ க்³ரந்தோ²(அ)வதார்யதே ॥ 123 ॥
வியத்³தே³ஹமித³ம் ப்³ரஹ்ம வியத்ஸத்³ருஶமேவ வா ।
மூர்தாமூர்தஸ்வபா⁴வம் ச த்ரைலோக்யாத்³யாத்மதோ ப⁴வேத் ॥ 124 ॥
இந்த்³ரியாரமணம் சைவ மந ஆநந்த³மேவ ச ।
ஶாந்த்யா ஸம்ருத்³த⁴மத்யர்த²ம் ப்³ரஹ்மைதத³ம்ருதம் பரம் ॥ 125 ॥
ப்ராசீநயோக்³யோபாஸ்ஸ்வைதத்³ யதா²வ்யாக்²யாதலக்ஷணம் ।
மாஹாசமஸ்ய ஆசார்ய அந்தேவாஸிநமுக்தவாந் ॥ 126 ॥
இதி ஷஷ்டோ²(அ)நுவாக:   ॥ 6 ॥
ஸப்தமோ(அ)நுவாக:
பாங்க்தஸ்வரூபேணைதஸ்ய பூ⁴யோ(அ)ப்யந்யது³பாஸநம் ।
உதா³ரப²லஸித்³த்⁴யர்த²ம் ப்ருதி²வீத்யுச்யதே(அ)து⁴நா ॥ 127 ॥
பஞ்சபி⁴ர்யத ஆரப்³த⁴ம் ஜக³த்பாங்க்தமதோ ப⁴வேத் ।
யஜ்ஞ: க்ல்ருப்தோ ப⁴வேதே³வம் பாங்க்தோ யஜ்ஞ இதி ஶ்ருதி: ॥ 128 ॥
யஜ்ஞேந பரிக்ல்ருப்தேந த்ரைலோக்யாத்மாநமஶ்நுதே ।
பாங்க்தத்வஸித்³த⁴யே தஸ்மாதா³ரப்³தை⁴ஷா பரா ஶ்ருதி: ॥ 129 ॥
தி³க³ந்தம் லோகபாங்க்தம் ஸ்யாந்நக்ஷத்ராந்தம் ச தை³வதம் ।
ஆத்மாந்தம் பூ⁴தபாங்க்தம் ச விராடா³த்மாதி⁴காரத: ॥ 130 ॥
உபலக்ஷணமேதத்ஸ்யாத்³தே³வதாலோகபாங்க்தயோ: ।
அதி⁴பூ⁴தமிதி வக்ஷ்யாமோ(அ)தா²த்⁴யாத்மமத: பரம் ॥ 131 ॥
வாயுபாங்க்தம் ஸமாநாந்தம் த்வக³ந்தம் சைந்த்³ரியம் ததா² ।
சர்மாதி³ தா⁴துபாங்க்தம் ச விஶ்வமேதாவது³ச்யதே ॥ 132 ॥
பாங்க்தமேவ ஜக³த்ஸர்வமிதி த்³ருஷ்ட்வா(அ)ப்⁴யதா⁴த்³ருஷி: ।
பாங்க்தம் வா இத³மாப்³ரஹ்மஸ்தம்ப³ம் நாந்யதி³தி ஸ்ம ஹ ॥ 133 ॥
ஆத்⁴யாத்மிகேந பாங்க்தேந ஸங்க்²யாஸாமாந்யகாரணாத் ।
ப³லயத்யாத்மபா⁴வேந பாங்க்தம் பா³ஹ்யமஶேஷத: ॥ 134 ॥
இதி ஸப்தமோ(அ)நுவாக: ॥ 7 ॥
அஷ்டமோ(அ)நுவாக:
ஸர்வோபாஸநஶேஷஸ்ய ப்ரணவஸ்யாது⁴நோச்யதே ।
உபாஸநமலம் யஸ்மாத்³ ப்³ரஹ்மணோ: ப்ராப்தயே த்³வயோ: ॥ 135 ॥
பரஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ யஸ்மாத³பரஸ்ய ச சோத்³யதே ।
ஆலம்ப³நதயா தஸ்மாத்ஸ ஏவாத்ராபி⁴தீ⁴யதே ॥ 136 ॥
ஓமித்யேதச்ச²ப்³த³ரூபம் ப்³ரஹ்மேதி மநஸா ஸதா³ ।
தா⁴ரயேத்ஸ்துதயே தஸ்ய பரோ க்³ரந்தோ²(அ)வதார்யதே ॥ 137 ॥
தத்³யதா² ஶங்குநேத்யேவம் ஸர்வமோமிதி யுஜ்யதே ।
அபி⁴தா⁴நாத்³ருதே யஸ்மாத³பி⁴தே⁴யம் ந வித்³யதே ॥ 138 ॥
அநுஜ்ஞாநுக்ருதிஸ்தத்³வத்ஸர்வத்ரோமிதி கீர்த்யதே ।
ஓஶ்ராவயேத்யநுஜ்ஞாதா யத ஆஶ்ராவயந்தி ச ॥ 139 ॥
ப்ரஸௌதி ஹ்யநுஜாநாதி ப்³ரஹ்மோமித்யேவ சர்த்விஜம் ।
ப்ரவக்ஷ்யந்ப்³ராஹ்மணோ வேத³மோமித்யேவம் ப்ரயுஜ்யதே ॥ 140 ॥
உபாப்நவாநி ப்³ரஹ்மேதி ஸ ச வேத³மவாப்நுயாத் ॥ 141 ॥
பராத்மா வா ப⁴வேத்³ப்³ரஹ்ம ஸ ததோ³காரபூர்வகம் ।
ப்ராப்நோத்யேவ ந ஸந்தே³ஹ உபாஸீதாத ஓமிதி ॥ 142 ॥
இதி அஷ்டமோ(அ)நுவாக: ॥ 8 ॥
நவமோ(அ)நுவாக:
யதோ²க்தோபாஸநாதே³வ ஸ்வாராஜ்யப²லஸம்ஶ்ரயாத் ।
நைஷ்ப²ல்யே கர்மணாம் ப்ராப்தே தத்ஸாப²ல்யார்த² உத்தர: ॥ 143 ॥
ஸ்வாத்⁴யாயோ(அ)த்⁴யயநம் ஜ்ஞேயம் ததா² சாத்⁴யாபநம் பரம் ।
ஆதா⁴தவ்யா யதா²ஶாஸ்த்ரமக்³நய: ஶ்ரேயஸே ததா² ।
ஹோதவ்யமகி³ஹோத்ரம் ச குர்யாச்சாதிதி²பூஜநம் ॥ 144 ॥
ததா² ஸம்வ்யவஹாரஶ்ச மாநுஷம் ஸ்யாத³ஸம்ஶயம் ॥ 145 ॥
உத்பாத்³யா ச ப்ரஜா யோக்³யா ப்ரஜநம் சர்துஸேவநம் ।
நிவேஶநம் ஸுதஸ்யேஹ ப்ரஜாதிரிதி க³ம்யதாம் ॥ 146 ॥
உக்தேஷு வ்யாப்ருதேநாபி கார்யே ஏவ ப்ரயத்நத: ।
ஸ்வாத்⁴யாயவசநே தேந ப்ரத்யேகம் ச க்³ரஹஸ்தயோ: ॥ 147 ॥
வேதா³ர்த²போ³த⁴நம் நாஸ்தி ஸ்வாத்⁴யாயேந விநா யத: ।
ததா² ப்ரவசநேநாதோ த⁴ர்மார்த²ம் ச க்³ரஹஸ்தயோ: ॥ 148 ॥
ஸத்யமேவ து வக்தவ்யமிதி ஸத்யவசா ஜகௌ³ ।
ராதீ²தரோ முநிஸ்தத்³வத்தப ஏவேத்யுவாச ஹ ॥ 149 ॥
புருஶிஷ்டஸ்ய தநய: கர்தவ்யம் து மஹாதபா: ।
முத்³க³லஸ்யாத்மஜஶ்சாஹ கர்தவ்யே யத்நமாஸ்தி²தை: ।
ஸ்வாத்⁴யாயப்ரவசநே ஏவ தே ஏவ து தபோ யத: ॥ 150 ॥
இதி நவமோ(அ)நுவாக: ॥ 9 ॥
த³ஶமோ(அ)நுவாக:
ஸ்வாத்⁴யாயார்த²ஶ்ச விஜ்ஞேய: அஹம் வ்ருக்ஷஸ்ய ரேரிவா ।
இத்யாதி³ருத்தரோ க்³ரந்தோ² விஶுத்³தி⁴ர்ஹி ததோ தி⁴ய: ॥ 151 ॥
விஶுத்³த⁴மநஸோ யஸ்மாத்ஸம்யக்³ஜ்ஞாநோத³யோ ப⁴வேத் ।
மந்த்ராம்நாயோ(அ)யமாரப்³த⁴ ஏதஸ்மாத்காரணாத்பர: ॥ 152 ॥
உச்சி²த்திலக்ஷணஸ்யாஹம் விஶ்வஸ்ய ஜக³த: ஸதா³ ।
அஸ்ய ஸம்ஸாரவ்ருக்ஷஸ்ய ரேரிவா ஜநகோ(அ)ஸ்ம்யஹம் ॥ 153 ॥
கீர்தி: க்²யாதிர்மமஜ்ஞேயா கி³ரே: ப்ருஷ்ட²மிவோச்ச்²ரிதா ।
ஊர்த்⁴வம் தத்காரணம் ப்³ரஹ்ம பவித்ரம் ப⁴வஹாநத: ॥ 154 ॥
யஸ்ய ஸோ(அ)யம் ப⁴வேதூ³ர்த்⁴வம் பவித்ரம் பாவநம் பரம் ॥ 155 ॥
வாஜமந்நமிதி ஜ்ஞேயம் தத்³வதீவ தி³வாகரே ।
ஸ்வம்ருதம் பரமம் ப்³ரஹ்ம பு³த்³தா⁴வஸ்யாமஹம் ஸதா³ ॥ 156 ॥
த்³ரவிணம் த⁴நமித்யாஹுரிஹ த்வாத்மாவபோ³த⁴நம் ।
ஸவர்சஸம் ஸுதீ³ப்தம் ஸ்யாந்மோக்ஷாம்ருதப²லப்ரத³ம் ॥ 157 ॥
அக்ஷிதோ(அ)க்ஷீணாரூபத்வாத்³ வேதா³நுவசநம் த்வித³ம் ।
த்ரிஶங்கோர்ப்³ரஹ்மபூ⁴தஸ்ய ஹ்யார்ஷம் ஸந்த³ர்ஶநம் பரம் ॥ 158 ॥
பாவநோ(அ)ஸ்ய ஜப: ஶ்ரேயாந் ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநஸ்ய ஜந்மநே ।
முமுக்ஷு: ப்ரயதஸ்தஸ்மாஜ்ஜபேதே³தத்ஸமாஹித: ॥ 159 ॥
கர்மப்ரஸங்க³ உக்தத்வாத³யமர்தோ²(அ)வஸீயதே ।
முமுக்ஷோஸ்தத்பரஸ்யைவம் ஶ்ரௌதஸ்மார்தேஷு கர்மஸு ।
ஆர்ஷம் ச ப்ராதிப⁴ம் ஜ்ஞாநமாவிர்ப⁴வதி மோக்ஷத³ம் ॥ 160 ॥
இதி த³ஶமோ(அ)நுவாக: ॥ 10 ॥
ஏகாத³ஶோ(அ)நுவாக:
ஆரம்போ⁴ நியமார்த²: ஸ்யாதா³த்மஜ்ஞாநோத³யாத்புரா ।
ஶ்ருதேர்வேத³மநூச்யேதி ஶ்ருதிஶ்சைவாநுஶாஸ்தி ஹி ॥ 161 ॥
வித்³யோத்பத்த்யர்த²மேதாநி கர்தவ்யாநி முமுக்ஷுணா ।
வக்ஷ்யமாணாநி கர்மாணி யாவதா³த்மாவபோ³த⁴நம் ॥ 162 ॥
ஆத்மஜ்ஞாநோத³யாதூ³ர்த்⁴வம் புருஷார்தா²வஸாநத: ।
ஸ்வத: ஸித்³தே⁴ஶ்ச மோக்ஷஸ்ய கர்மகாண்ட³மநர்த²கம் ॥ 163 ॥
தஸ்மாத்ஸத்த்வவிஶுத்³த்⁴யர்த²ம் கார்யம் கர்ம முமுக்ஷுபி⁴: ।
ப்ராகே³வ ப்³ரஹ்மவிஜ்ஞாநாந்நியமேநேதி ஹ ஶ்ருதி: ॥ 164 ॥
ஆநர்த²க்யாபநுத்த்யர்த²ம்ருதாதீ³நாம் புரா ஶ்ருதி: ।
நியமார்த²மிஹோக்தி: ஸ்யாதா³த்மஜ்ஞாநோத³யார்தி²ந: ॥ 165 ॥
அத்⁴யாப்ய நிகி²லம் வேத³மந்தேவாஸிநமாத³ராத் ।
ஸத்யம் வதே³த்யேவமாதி³ க³ரீயாநநுஶாஸ்தி ஹி ॥ 166 ॥
யதோ²பலப்³த⁴ம் யத்³வாக்யம் ஹிம்ஸாகல்கவிவர்ஜிதம் ।
ஸர்வத⁴ர்மவித³: ப்ராஜ்ஞாஸ்தத்ஸத்யம் ப்ரதிஜாநதே ॥ 167 ॥
அக்³நிஹோத்ராத்³யநுஷ்டா²நம் த⁴ர்மமாஹுர்விபஶ்சித: ।
ப்ரமாத³ம் மா க்ருதா²ஸ்தத்³வத்ஸ்வாத்⁴யாயம் ப்ரதி ஸர்வதா³ ॥ 168 ॥
ததா²பி⁴லஷிதாம் ந்யாய்யாமாசார்யாயாத² த³க்ஷிணாம் ।
த³த்த்வா தா³ராம்ஸ்த்வமாஹ்ருத்ய மாச்சே²த்ஸீ: ஸுதஸந்ததிம் ॥ 169 ॥
விஸ்ம்ருத்யாப்யந்ருதம் நித்யம் ந ச வக்தவ்யமண்வபி ।
இத்யஸ்ய ப்ரதிபத்த்யர்த²ம் ஸத்யாதீ³தி புநர்வச: ॥ 170 ॥
ஏவம் ஶிஷ்டேஷ்வபி ஜ்ஞேயம் ப்ரஸித்³தா⁴ர்த²த்வகாரணாத் ।
ஸ்பஷ்டார்த² உத்தரோ க்³ரந்த²: ஸ்வயமேவாவக³ம்யதாம் ॥ 171 ॥
உக்தேப்⁴யோ(அ)ந்யாநி கர்மாணி ஶிஷ்டாசாரோபகா³நி து ।
அநாஶங்கிததோ³ஷாணி த்வயா கார்யாணி யத்நத: ॥ 172 ॥
ஸமாஶங்கிததோ³ஷாணி ஶிஷ்டைராசரிதாந்யபி ।
ஸாவத்³யாநி ந கார்யாணி கர்மாணீஹ கதா³சந ॥ 173 ॥
ஶ்ருதிஸ்ம்ருத்யவிருத்³தா⁴நி ஶிஷ்டாசாரோபகா³நி ச ।
அஸ்மத்கர்மாணி கார்யாணி ந விரோதீ⁴நி கர்ஹிசித் ॥ 174 ॥
அஸ்மத்தோ ப்³ராஹ்மணா யே ஸ்யு: ஶ்ரேயாம்ஸ: ஶாஸ்த்ரவேதி³ந: ।
தேஷாமாஸநதா³நேந ஶ்ரமாபநயநம் குரு ॥ 175 ॥
தேஷாமாக்²யாயிகாயாம் வா ந வாச்யம் ஸம்ப்⁴ரமாத்த்வயா ।
தது³க்தஸாரம் த்வாதா³ய நாபகார்யம் யதா²ப³லம் ॥ 176 ॥
ஶ்ரத்³த⁴யைவ ஹி தா³தவ்யமஶ்ரத்³தா⁴பா⁴ஜநேஷ்வபி ॥ 177 ॥
ஶ்ரீர்விபூ⁴திஸ்தயா தே³யம் தே³யம் சாபி ஸதா³ ஹ்ரியா ।
பி⁴யா ப⁴யேந தா³தவ்யம் ஸம்விந்மைத்ரீ தயா(அ)பி ச ॥ 178 ॥
ஏவம் சேத்³வர்தமாநஸ்ய ஶ்ரௌதஸ்மார்தேஷு கர்மஸு ।
வ்ருத்தே வா விசிகித்ஸா ஸ்யாத்ஸம்ஶயோ மதிவிப்⁴ரமாத் ।
தஸ்மிந்கர்மணி வ்ருத்தே வா விப்ரா யே ஸூக்ஷ்மத³ர்ஶிந: ॥ 178 ॥
ஸ்வதந்த்ரா அபி⁴யுக்தாஶ்ச ருஜவ: காமவர்ஜிதா: ।
யதா² தே தத்ர வர்தந்தே வர்தேதா²ஸ்த்வம் ததை²வ ச ॥ 180 ॥
ததா² ஶங்கிததோ³ஷேஷு யதோ²க்தமுபபாத³யேத் ।
ஆதே³ஶோ(அ)த்ர விதி⁴ர்ஜ்ஞேய உபதே³ஶ: ஸுதாய ச ॥ 181 ॥
ரஹஸ்யம் ஸர்வவேதா³நாம் வேதோ³பநிஷது³ச்யதே ।
அநுஶாஸநமீஶஸ்ய ஜ்ஞேயமேதத்பராத்மந: ॥ 182 ॥
யஸ்மாதே³வமத: ஸத்³பி⁴ர்யதோ²க்தம் யத்நமாஸ்தி²தை: ।
உபாஸிதவ்யம் கர்தவ்யமேவம் சைதத்ஸமாசரேத் ॥ 183 ॥
இதி ஏகாத³ஶோ(அ)நுவாக: ॥ 11 ॥
த்³வாத³ஶோ(அ)நுவாக:
ப்ரமாதோ³த்தா²த³பந்யாயாத்³ கு³ருஶிஷ்யாபி⁴ஸங்க³தே: ।
ப்ரஸக்தோ யஸ்தயோர்த்³வேஷஸ்தச்சா²ந்த்யை ஶாந்திருச்யதே ॥ 184 ॥
ஸ்யாஜ்ஜ்ஞாநம் ப²லவத்³யஸ்மாச்சா²ந்தாந்த:கரணோ கு³ரௌ ।
தஸ்யேஶ்வரேணாநந்த்யத்வாத்³ பூ⁴ய: ஶாந்திரியம் தத: ॥ 185 ॥
பா⁴வ்யம் து பரிஹாராய தந்மாமாவீதி³தீரணம் ।
ஆத்மநோ ப்³ரஹ்மதாம் யஸ்மாத்ஸ்வத: ஸித்³தா⁴ம் ப்ரவக்ஷ்யதி ॥ 186 ॥
॥ இதி ஶிக்ஷாயா வார்திகாநி ஸமாப்தாநி ॥
ப்ரத²மோ(அ)நுவாக:
காமாத³யோ யத³ஜ்ஞாநாத்தஜ்ஜ்ஞாநாத்ஸ்யாத³காமதா ।
அத: பரம் ததை³காத்ம்யம் வக்ஷ்யதே(அ)ஜ்ஞாநக⁴ஸ்மரம் ॥ 1 ॥
நா(அ)நாக³தமநைதிஹ்யம் ப்ரத்யகே³கமவிக்ரியம் ।
அநாதே³யமஹேயம் யந்நமஸ்தஸ்மை ஸதா³த்³ருஶே ॥ 2 ॥
யாவந்த்யுபாஸநாந்யாதா³வவிருத்³தா⁴நி கர்மபி⁴: ।
ஸம்ஹிதாவிஷயாதீ³நி ஸ்யுஸ்தாந்யப்⁴யுத³யாய து ॥ 3 ॥
ந சைதாவத³வஷ்டம்பா⁴த்காமகர்மோத்³ப⁴வத்வத: ।
ஸர்வாநர்தே²கபீ³ஜஸ்ய மோஹஸ்யாஸ்தி நிராக்ரியா ॥ 4 ॥
தஸ்மாத்ஸம்ஸாரமூலஸ்ய ப்⁴ருஶமுச்சி²த்தயே(அ)து⁴நா ।
யதா²பூ⁴தார்த²போ³த்⁴யாத்மஜ்ஞாநம் ஸம்யக்ப்ரவக்ஷ்யதே ॥ 5 ॥
நித்யகர்மாத்³யநுஷ்டா²நாச்சு²த்³தா⁴ந்த:கரண: புமாந் ।
விரக்தஶ்சா(அ)(அ)க்³ரஜால்லாபா⁴த்ஸ்வப்நபுத்ராதி³லாப⁴வத் ॥ 6 ॥
ப்ரத்யக்ஷாக³மலிங்கை³ர்ஹி யத்³யத்கர்மோத்³ப⁴வம் ப²லம் ।
தத்க்ஷயிஷ்ண்விதி விஜ்ஞாய விரக்தோ நரகாத்³யதா² ॥ 7 ॥
அபாஸ்தாஶேஷதோ³ஷம் யத்ஸர்வகாமநிராஸக்ருத் ।
தத³நாப்தம் தமோமாத்ராத்ப்ரஸித்³த்⁴யைவ ஹி தத்³யத: ॥ 8 ॥
தத³நாப்திக்ருத³ஜ்ஞாநத்⁴வஸ்தயே(அ)லம் ந காரகம் ।
ப்ரத்யக்³ஜ்ஞாநே(அ)தி⁴கார்யஸ்மாத்த்யக்தபூர்வோக்தஸாத⁴ந: ॥ 9 ॥
த்யாக³ ஏவ ஹி ஸர்வேஷாம் மோக்ஷஸாத⁴நமுத்தமம் ।
த்யஜதைவ ஹி தஜ்ஜ்ஞேயம் த்யக்து: ப்ரத்யக்பரம் பத³ம் ॥ 10 ॥
த்யஜ த⁴ர்மமத⁴ர்மம் ச ததா² ஸத்யாந்ருதே அபி ।
ந்யாஸோ ப்³ரஹ்மேதி ச ப்ராஹ தைத்திரீயஶ்ருதிஸ்ததா² ॥ 11 ॥
க்ஷயிண்ணு ஸாத்⁴யம் விஜ்ஞாய நி:ஶேஷம் கர்மஸாத⁴நம் ।
தத்த்யாக³ஸாத⁴நஸ்தஸ்மாத்ப்ரத்யஜ்ஞாநே ப்ரவர்ததே ॥ 12 ॥
உத்பத்த்யாதி³ ஸ்வதஶ்சேத்ஸ்யாத்கர்மணா கிம் ப்ரயோஜநம் ।
ஸ்வத ஏவ ந சேத்தத்ஸ்யாத்³வத³ ஸ்யாத்கர்மணா(அ)த்ர கிம் ॥ 13 ॥
உத்பத்த்யாதௌ³ து யச்ச²க்தம் ஹேதுமாத்ரமபேக்ஷதே ।
கர்மவ்யபேக்ஷா தஸ்யைவ க⁴டோத்பத்தௌ ம்ருதோ³ யதா² ॥ 14 ॥
நித்யம் ந ப⁴வநம் யஸ்ய யஸ்ய வா நித்யபூ⁴ததா ।
ந தஸ்ய க்ரியமாணத்வம் க²புஷ்பாகாஶயோரிவ ॥ 15 ॥
கர்தவ்யதா ந ஸாத்⁴யஸ்ய விதி³தத்வாத்³விதீ⁴யதே ।
து³:க²த்வாச்ச ந யாக³ஸ்ய ஹ்யுபாயஸ்த்வவபோ³த்⁴யதே ॥ 16 ॥
விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ ததி³தி ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநே ப்ரவர்தகம் ।
ஜிஜ்ஞாஸ்யலக்ஷணோக்தி: ஸ்யாத்³யதோ வா இதி ச ஶ்ருதி: ॥ 17 ॥
கோஶப்ரத்யக்ப்ரவேஶேந பூர்வபூர்வப்ரஹாணத: ।
காரகாதி³நிஷேதே⁴ந ஹ்யுபாயோ ப்³ரஹ்மவேத³நே ॥ 18 ॥
அவித்³யோத்³பூ⁴தத்ருஷ்ணேந பும்ஸா யத்கல்பிதம் ப²லம் ।
அநந்தப²லஸித்³த்⁴யர்த²ம் தத³நூக்தி: ப்ரவ்ருத்தயே ॥ 19 ॥
கர்து: கர்மாணி கார்யார்த²மநாத்மப²லதா³நி ஹி ।
புரோக்தாநி யதோ நாஸாவந்யதா²(அ)த: ப்ரவர்ததே ॥ 20 ॥
க்ஷயிஷ்ணு ஸாத⁴நாதீ⁴நம் ப²லம் பு³த்³த்⁴வா வித்ருஷ்ணத: ।
காமஹேதோரநுச்சி²த்தேரபராத்பரமீப்ஸதி ॥ 21 ॥
ஸாத்⁴யஸாத⁴நவத்³வாக்யம் தத்³விருத்³தா⁴ர்த²ஸித்³த⁴யே ।
ப்ராஹ ப்³ரஹ்மவிதா³ப்நோதி ஶ்ருதி: ப்ரத்யக்ப்ரவேஶிநீ ॥ 22 ॥
ஶிகா² தே வர்த⁴தே வத்ஸ கு³டூ³சீம் ஶ்ரத்³த⁴யா பிப³ ।
மாதேவ ப்ரேரயேத்³பா³லம் ஸத³ஸம்பா⁴வ்யஸித்³த⁴யே ॥ 23 ॥
ஸாத்⁴யஸாத⁴நஸம்ப³ந்தா⁴த்ப்ரஸக்தா யேஹ தோ³ஷதீ⁴: ।
ஸா சைகரூபவிஜ்ஞாநஶிகி²ப்லுஷ்டா விநங்க்ஷ்யதி ॥ 24 ॥
மா பூ⁴த³ண்வபி மே து³:க²ம் ஸுக்²யேவ ஸ்யாமஹம் ஸதா³ ।
இதி ஸ்வதோ(அ)பி⁴லாஷோ(அ)யம் ஸத்யேவ விஷயே ப⁴வேத் ॥ 25 ॥
அஜ்ஞாதமோக்ஷரூபோ(அ)பி கைவல்யாய ப்ரவர்ததே ।
அலம் யதோ²க்தகாமேத்³த⁴தி⁴ஷணோ ப⁴வபீ⁴ஷித: ॥ 26 ॥
ப்ரவ்ருத்திஜநகம் யஸ்மாத்ஸர்வத்ரைவ ப்ரயோஜநம் ।
ஶ்ருதிர்ப்³ரஹ்மவிதா³ப்நோதீத்யாஹ பும்ஸ: ப்ரலுப்³த⁴யே ॥ 27 ॥
ப²லஶ்ருத்யங்குஶாக்ருஷ்ட: ஶ்ரவணாதௌ³ ப்ரவர்ததே ।
தத்பூர்வகம் யதோ ஜ்ஞாநம் ஶ்ருதிஶ்சைவமபா⁴ஷத ॥ 28 ॥
லௌகிகீ வைதி³கீ சாத² ப்ரவ்ருத்திர்யேஹ காசந ।
நர்தே ப்ரயோஜநம் யஸ்மாத்ததே³வாத: ப்ரவ்ருத்திக்ருத் ॥ 29 ॥
ப்³ரஹ்மவித்³ ப்³ரஹ்ம வேத்தீஹ ய: ஸ ஆப்நோதி தத்பரம் ।
ஸத்யாதி³லக்ஷணம் ப்³ரஹ்ம வக்ஷ்யதே தத்³ருசா ஸ்பு²டம் ॥ 30 ॥
ப²லோக்தி: பரமாப்நோதீத்யாப்தா ப்³ரஹ்மவிது³ச்யதே ।
ஸாமர்த்²யாத்³ ப்³ரஹ்மவித்³யா து பரஸ்யாவாப்திஸாத⁴நம் ॥ 31 ॥
ஸ்வர்க³ம் யதா²(அ)க்³நிஹோத்ரேண யஜமாந: ப்ரஸாத⁴யேத் ।
பராவாப்திம் ததா² குர்யாத்³ ப்³ரஹ்மவித்³ ப்³ரஹ்மவித்³யயா ॥ 32 ॥
ப்³ரஹ்மைவாத்ர பரம் க்³ராஹ்யம் தஜ்ஜ்ஞாநம் நாந்யஸித்³த⁴யே ।
அந்யஜ்ஜ்ஞாநம் ஹி நாந்யஸ்ய க்வசித³ப்யாப்தயே யத: ॥ 33 ॥
தே³ஶகாலாதி³ஸம்பே⁴த³பூர்விகா(அ)வாப்திரிஷ்யதே ।
தே³ஶகாலாத்³யபி⁴ந்நஸ்ய கத²ம் ஸேத்யுச்யதே யதா² ।
ஸர்வாத்மநோ(அ)ப்யநாப்தி: ஸ்யாத்³த³ஶமஸ்யேவ மோஹஜா ॥ 34 ॥
பஞ்சஸ்வந்நமயாத்³யேஷு ஹ்யஹமஸ்மீதி விப்⁴ரமாத் ॥ 35 ॥
த³ஶமோ(அ)ஸ்மீத்யதோ ஜ்ஞாநாத³ஜ்ஞாநத்⁴வஸ்திவர்த்மநா ।
த³ஶமாப்திவதா³ப்தி: ஸ்யாத்³ ப்³ரஹ்மணோ(அ)ஜ்ஞாநஹாநத: ॥ 36 ॥
விபி⁴ந்நவேத்த்ருவேத்³யாதௌ³ கௌ³ணம் ப்³ரஹ்ம யதஸ்தத: ।
அபி⁴ந்நவேத்த்ருவேத்³யாதி³ க்³ராஹ்யம் முக்²யார்த²ஸித்³த⁴யே ॥ 37 ॥
அந்யத்³ருஷ்டாவிவாதோ(அ)த்ர ந நியோகோ³ மநாக³பி ।
மோஹப்ரத்⁴வம்ஸமாத்ரேண நிவ்ருத்தே ரோக³ஹாநிவத் ॥ 38 ॥
கர்த்ருதாம் ப்ரத்யகா³லிங்க்³ய யோ(அ)கர்த்ராத்மாநமீப்ஸதி ।
உல்காபிஶாசம் ஸோ(அ)ப்⁴யேதி ஶீதார்த²: பாவகேச்ச²யா ॥ 39 ॥
கரோமீதி தி⁴யா சேத்தத்³ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி ஹி லப்⁴யதே ।
ப்³ரூதாலாபே⁴(அ)ஸ்ய கோ ஹேதுர்ந ஹ்யதோ(அ)ந்யோ(அ)ஸ்த்யத³ர்ஶநாத் ॥ 40 ॥
தஸ்மாத³வித்³யாஸம்பூ⁴தகர்த்ரு ப்ரத்யக³விக்ரியம் ।
அவித்³யாநர்த²தத்கார்யப்ரத்யாக்²யாநேந போ³த்⁴யதே ॥ 41 ॥
கர்த்ருர்ஜ்ஞாதுர்ஹி யா த்³ருஷ்டி: ஸாமாந்யாத்³யர்த²ஸம்ஶ்ரயா ।
தத்ப்ரத்யகா³த்மத்³ருஷ்ட்யா தாம் ப்ரத்யாக்²யாயாஶ்நுதே பரம் ॥ 42 ॥
அஶேஷாநந்த³வல்ல்யர்த²ஸூத்ரமாத்³யமித³ம் வச: ।
யஸ்மாத்தஸ்மாத்தத³ர்த²ஸ்ய ஹ்யாவிஷ்க்ருத்³ருகு³தீ³ர்யதே ॥ 43 ॥
விஶேஷணவிஶேஷ்யத்வாத்ஸத்யாதீ³ந்யத ஏவ ச ।
சத்வார்யேகவிப⁴க்தீநி நீலரக்தோத்பலாதி³வத் ॥ 44 ॥
வேத்³யத்வேந யதோ ப்³ரஹ்ம ப்ராதா⁴ந்யேந விவக்ஷிதம் ।
தஸ்மாத்³விஶேஷ்யம் விஜ்ஞேயம் ததோ(அ)ந்யத்ஸ்யாத்³விஶேஷணம் ॥ 45 ॥
நீலம் மஹத்ஸுக³ந்தீ⁴தி விஶிம்ஷந்த்யுத்பலம் யதா² ।
ஏகாதி⁴கரணாந்யேவம் ஸத்யாதீ³நி பரம் மஹத் ॥ 46 ॥
ஏவம் விப⁴ஜ்யமாநம் ஸத்ஸத்யமித்யேவமாதி³பி⁴: ।
ஸ்வவிஶேஷவிருத்³தே⁴ப்⁴யோ த⁴ர்மிப்⁴ய: ஸ்யாந்நிராக்ருதம் ॥ 47 ॥
ஏவம் ச ஸதி தஜ்ஜ்ஞாதம் யத³ந்யேப்⁴யோ(அ)வதா⁴ர்யதே ।
நீலோத்பலாதி³வத்³ப்³ரஹ்ம நாந்யதா²(அ)நவதா⁴ரணாத் ॥ 48 ॥
நநு வ்யபி⁴சரத்³வஸ்து ஸ்யாத்³விஶேஷ்யம் விஶேஷணை: ।
ப்³ரஹ்மாந்தராத்³ருதே த்வத்ர குதோ ப்³ரூஹி விஶேஷ்யதா ॥ 49 ॥
விஶேஷணவிஶேஷ்யத்வே ஸதி தோ³ஷ: ப்ரஸஜ்யதே ।
லக்ஷ்யலக்ஷணதாம் யாது ந தோ³ஷோ(அ)த்ர மநாக³பி ॥ 50 ॥
அநேகாத்மவிஶேஷ்யஸ்த²மாக்³ருஹீதவிஶேஷ்யகம் ।
ஸஜாதீயாந்நிராகர்த்ரு விஶேஷணமிஹோச்யதே ॥ 51 ॥
ஸாமாந்யேதரஸம்யுக்தமநேககு³ணஸம்யுதம் ।
ஸம்ப⁴வ்யஸம்ப⁴விகு³ணம் விஶேஷ்யம் தத்ப்ரசக்ஷதே ॥ 52 ॥
விஶேஷ்யாந்தரஶேஷம் யஸ்த்வவிஶேஷ்யாந்யாந்யபு³த்³தி⁴க்ருத் ।
பரிகல்பிதஸம்ப³ந்த⁴ம் லக்ஷணம் பா⁴வலக்ஷணம் ॥ 53 ॥
நிரஸ்யதி யதை²வைகம் ததை²வாந்யத்³விரோதி⁴ யத் ।
ஸ்வாத்மநைவைகரூபேண லக்ஷ்யமத்ர நிக³த்³யதே ॥ 54 ॥
ஸத்யாத³ய: பரார்த²த்வாதி³தரேதரநிஸ்ப்ருஹா: ।
ஏகைகஸ்த்வத ஏவைஷாம் விஶேஷ்யார்தே²ந ப³த்⁴யதே ॥ 55 ॥
ஸக்ருத்ப்ரமிதரூபாத்³யத்³ரூபமந்யத்கதா³சந ।
நைவ ப்ரபத்³யதே ஸத்யம் தஸ்மாத்கார்யவிலக்ஷணம் ॥ 56 ॥
யாவாந்கஶ்சித்³விகாரோ(அ)த்ர ப்³ரஹ்ம தஸ்மாந்நிவர்திதம் ।
ப⁴ஜதே காரணத்வம் தத்ததா²(அ)சைதந்யத⁴ர்மகம் ॥ 57 ॥
தத்³தோ³ஷத்³வயநுத்த்யர்த²ம் ஜ்ஞாநம் ப்³ரஹ்மேத்யுதீ³ர்யதே ।
அநேகார்தா²பி⁴ஸம்ப³ந்தா⁴த்கிமர்த²ம் ஜ்ஞாநமுச்யதே ॥ 58 ॥
ப்³ரஹ்மணோ பே⁴த³கம் யஸ்மாதா³நந்த்யேந ச ஸங்க³தே: ।
ஜ்ஞப்திர்ஜ்ஞாநமிதி ந்யாய்யமந்யதா² தோ³ஷத³ர்ஶநாத் ॥ 59 ॥
தஸ்மாத்ஸத்யமநந்தம் யஜ்ஜ்ஞாநம் ததி³ஹ க்³ருஹ்யதே ।
பா⁴வஸாத⁴நமேவாத: ஸ்யாதே³தத்³யுக்தித³ர்ஶநாத் ॥ 60 ॥
ஜ்ஞாநம் ப்³ரஹ்மேதி வசநாத³ந்தவத்த்வமவாப தத் ।
ஜ்ஞாநஸ்ய லோகிகஸ்யேஹ ஹ்யந்தவத்த்வஸமந்வயாத் ॥ 61 ॥
அதஸ்தத்ப்ரதிஷேதா⁴ர்த²மநந்தமிதி ஶப்³த்³யதே ।
அந்த: ஸீமா ததே²யத்தா தந்நிஷேத⁴ஸ்த்வநந்ததா ॥ 62 ॥
அந்ருதாதி³நிஷேதே⁴ந ஸத்யாதீ³நாமுபக்ஷயாத் ।
ப்³ரஹ்மணஶ்சாப்ரஸித்³த⁴த்வாந்மித்²யார்த²ம் சேத்³வசோ ந தத் ॥ 63 ॥
பரமார்த²மநாலிங்க்³ய ந த்³ருஷ்டம் விதத²ம் க்வசித் ।
தஸ்மாத்³வா விதத²ம் ஸர்வம் பரமார்தை²கநிஷ்டி²தம் ॥ 64 ॥
பதா³த்பதா³ர்த²பு³த்³தி⁴ர்ந உத்பலாதௌ³ ப்ரஜாயதே ।
தத³பா⁴வதி⁴யை நாலம் பத³வாக்யார்த²ரூபத: ॥ 65 ॥
ப்ரதிபத்³ய பதா³ர்த²ம் ஹி விரோதா⁴த்தத்³விரோதி⁴ந: ।
பஶ்சாத³பா⁴வம் ஜாநாதி வத்⁴யகா⁴தகவத்பதா³த் ॥ 66 ॥
ஶப்³தா³த்ப்ரதீயதே தாவத்ஸங்க³திர்த⁴ர்மத⁴ர்மிணோ: ।
மாநாந்தராத³போஹஸ்து ந ஶாப்³த³ஸ்தேந ஸ ஸ்ம்ருத: ॥ 67 ॥
ந நீலவத³நாதா³ய நீலதீ⁴ருபஜாயதே ।
விஶேஷ்யஜ்ஞாநமப்யேவம் நாந்தரேண விஶேஷணம் ॥ 68 ॥
வாக்யார்தா²நுப⁴வோ(அ)ஸ்மாகம் நீலாதே³ருபஜாயதே ।
கிம் நீலமிதி சாகாங்க்ஷா ஸத்யேவமுபபத்³யதே ॥ 69 ॥
ப்ரத்யக்ஷதோ(அ)வஸேயத்வாதே³வம் ஸர்வஸ்ய வஸ்துந: ।
நைவம் ஸாத⁴யிதும் ஶக்யம் க்ஷணிகத்வம் கத²ஞ்சந ॥ 70 ॥
ஸதி கும்போ⁴ ந நாஶோ(அ)ஸ்தி  நாஶோ(அ)பி ந ததா³ஶ்ரய: ।
அஸ்தி சேத்பூர்வவத்³த⁴ர்மீ ந நஷ்ட: பூர்வவத்³ க⁴ட: ॥ 71 ॥
இஷ்டோ நாஶஸ்ய நாஶஶ்சேத³ஸ்து ஜீவ ஶதம் ஸமா: ।
க⁴டோ(அ)நாஶீதி மத்பக்ஷ: ஸ ச நைவம் விஹந்யதே ॥ 72 ॥
ந நாஶோ ஹந்தி நஷ்டாரம் க³ந்தாரமிவ தத்³க³தி: ।
யஸ்மிந்ஸத்யேவ ய: ஸித்⁴யேந்நிருணாத்³தி⁴ ஸ தம் கத²ம் ॥ 73 ॥
லக்ஷணார்த²மித³ம் வாக்யம் யஸ்மாத்பூர்வமுதா³ஹ்ருதம் ।
விஶேஷணாஶ்ரயாந்நாத: ஶூந்யதா(அ)த்ர ப்ரஸஜ்யதே ॥ 74 ॥
விஶேஷணத்வே(அ)ப்யேதேஷாம் லக்ஷணார்த²த்வமாத்மநி ।
லக்ஷ்யே(அ)ஸதி ந தாத³ர்த்²யம் ஸத்யாதீ³நாம் ப்ரஸஜ்யதே ॥ 75 ॥
அதோ லக்ஷணவாசித்வாந்ந ஶூந்யார்த²மித³ம் வச: ।
விஶேஷ்யத்வே(அ)பி நைவம் ஸ்யாத்ஸ்வார்தா²ஸந்த்யாக³காரணாத் ॥ 76 ॥
ஸ்வார்தே²(அ)ஸதி ந ஸத்யாதே³ர்விஶேஷ்யார்தே² நியந்த்ருதா ।
நியம்யார்த²நியந்த்ருத்வம் ஸ்வார்தே² ஸத்யுபபத்³யதே ॥ 77 ॥
ஸ்வேநார்தே²நார்த²வாம்ஶ்சாத்ர ப்³ரஹ்மஶப்³த³: ஸஹேதரை: ।
தத்ராநந்தோ(அ)ந்தவத்³வஸ்துவ்யாவ்ருத்த்யைவ விஶேஷணம் ॥ 78 ॥
ஸ்வார்தா²ர்பணப்ரநாட்³யைவ பரிஶிஷ்டௌ விஶேஷணம் ।
தத்³விரோத்⁴யர்த²ஸந்த்யாக³: ஸாமர்த்²யாத்ஸ்யாந்ந ஶப்³த³த: ॥ 79 ॥
கு³ஹாயாம் நிஹிதம் யஸ்மாதே³தஸ்மாதா³த்மநஸ்ததா² ।
ப்³ரஹ்மாத்மஶப்³த³யோஸ்தஸ்மாதை³கார்த்²யமவஸீயதே ॥ 80 ॥
விஜ்ஞாநாத்மாதிரேகேண ஜ்ஞாப்யதே ப்³ரஹ்ம சேத்பரம் ।
நியோக³க³ம்ய: ஸந்பே⁴தோ³ வத³ கேந நிவார்யதே ॥ 81 ॥
ந சேதா³த்மா பரம் ப்³ரஹ்ம ஸ்வத: ஸ்யாத³ஸ்ய து³:கி²ந: ।
நியோகோ³ வா(அ)பி⁴யோகோ³ வா கம் விஶேஷம் கரிஷ்யதி ॥ 82 ॥
பஶ்யத: ப்ரத்யகா³த்மாநமபவித்³தா⁴ந்யவஸ்துந: ।
அஹம் ப்³ரஹ்மேதி சேஜ்ஜ்ஞாநம் ஶாஸ்த்ராத³ந்யத்பரம் கத²ம் ॥ 83 ॥
ஆத்மநோ(அ)ந்யஸ்ய சேத்³த⁴ர்மா அஸ்தூ²லத்வாத³யோ மதா: ।
அநாத்மத்வே(அ)ஸ்ய கிம் தை: ஸ்யாதா³த்மத்வேத்வந்யதீ⁴ஹ்நுதி: ॥ 84 ॥
யத்ஸாக்ஷாதி³த்யுபக்ரம்ய ய ஆத்மேத்யுபஸம்ஹ்ருதே: ।
அந்யோந்யார்த²ஸமாப்தேஶ்ச வ்யதிரேகே த்வஸம்ப⁴வாத் ॥ 85 ॥
ஆத்மைவ சேத்பரம் ப்³ரஹ்ம ப⁴வதா(அ)ப்⁴யுபக³ம்யதே ।
ஆத்மநோ ஜ்ஞாநகர்த்ருத்வாஜ்ஜ்ஞாநம் ஸ்யாத்கர்த்ருஸாத⁴நம் ॥ 86 ॥
பாரதந்த்ர்யமநித்யத்வம் தா⁴த்வர்த²த்வே ப்ரஸஜ்யதே ।
தர்கஶாஸ்த்ரப்ரஸித்³தே⁴ஶ்ச கர்த்ருதைவாத்மநோ ப⁴வேத் ॥ 87 ॥
உச்சைர்பா³ஹும் ஸமுத்³த்⁴ருத்ய இத்யாஹுஶ்சோத்³யசுஞ்சவ: ।
யதோ²தி³தமித³ம் ஸர்வம் நைததே³வம் ப⁴வேத்குத: ॥ 88 ॥
ஸ்வரூபாவ்யதிரேகே(அ)பி கார்யத்வமுபசாரத: ।
பு³த்³த்⁴யுபாஶ்ரயகார்யாணி கல்ப்யந்தே(அ)த்ராவிவேகத: ॥ 89 ॥
ஸ்வரூபமாத்மநோ ஜ்ஞாநம் ந தஸ்மாத்³வ்யதிரிச்யதே ।
பு³த்³தே⁴: ப்ரத்யயகாரித்வம் தத்ஸாக்ஷிண்யுபசர்யதே ॥ 90 ॥
ஆத்மசைதந்யஸம்வ்யாப்தா வ்ருத்தீர்தீ⁴: குருதே யத: ।
சைதந்யாலிங்கி³தா: ஸர்வாஸ்தப்தாயோவிஸ்பு²லிங்க³வத் ॥ 91 ॥
சைதந்யக²சிதாந்த்³ருஷ்ட்வா ப்ரத்யயாந்பு³த்³தி⁴கர்த்ருகாந் ।
ஜ்ஞாநம் க்ரியத இத்யஜ்ஞா: கூடஸ்த²மபி மந்வதே ॥ 92 ॥
ஆவிர்பா⁴வதிரோபா⁴வௌ பு³த்³தே⁴ர்யத்ஸாக்ஷிகௌ ந்ருணாம் ।
ததோ(அ)ந்யம் கம் ஸமாஶ்ரித்ய ஸாக்ஷிகர்த்ருத்வமுச்யதே ॥ 93 ॥
பு³த்³தி⁴பா⁴வாநவச்சி²ந்நம் தாத்³ருக்³ரூபம் யதா² புரா ।
பு³த்³த்⁴யுத்பத்தாவபி ததா²(அ)விக்ரியம் ஹ்யநுபூ⁴யதாம் ॥ 94 ॥
கர்த்ருகார்யாவபா⁴ஸித்வாத்கர்த்ருகார்யாபி⁴தா⁴யிந: ।
லக்ஷயந்தி பரம் ப்³ரஹ்ம நாஞ்ஜஸா தத்ப்ரசக்ஷதே ॥ 95 ॥
யத்து தத்³ப்³ரஹ்மணோ ஜ்ஞாநம் ஸர்வாநந்யத³விக்ரியம் ।
ப்³ரஹ்மணோ(அ)வ்யதிரிக்தம் தத்ஸர்வப்ரத்யக்ஸமாப்தித: ॥ 96 ॥
ப்ரத்யாக்²யாதாகி²லாநாத்மபே⁴த³ஸத்யார்த²வாசிநா ।
ததை²வ ஸத்யஶப்³தே³ந லக்ஷ்யதே தந்ந தூச்யதே ॥ 97 ॥
ஏவம் ஸத்யாத³ய: ஶப்³தா³: ஸ்வார்தா²ஸந்த்யாகி³ந: பரம் ।
லக்ஷயந்தி விருத்³தா⁴ர்த²நிவ்ருத்த்யா(அ)ஜ்ஞாநஹாநத: ॥ 98 ॥
நிவர்த்யபே⁴தா³த்³பி⁴ந்நோ(அ)ர்தோ²(அ)ஸத்யாத்³யர்த²நிவர்திநாம் ।
ஸத்யாதீ³நாமத: ஸித்³த⁴வாக்யார்த²த்வமாத்மந: ॥ 99 ॥
யதோ வாசோ நிவர்தந்தே நேதி நேதீதி சாபரம் ।
ஏவம் ஸத்யர்த²வத்ஸர்வமந்யதா² தத³நர்த²கம் ॥ 100 ॥
கௌடஸ்த்²யம் ஸத்யமித்யுக்தம் தத்³கு³ணம் ஜ்ஞாநமுச்யதே ।
ஸ்வதோ போ³த⁴ஸ்ய கௌடஸ்த்²யே ஜ்ஞாதுராநந்த்யமேகதா ॥ 101 ॥
ஜ்ஞாத்ரபே⁴தா³த்து தத்³ப்³ரஹ்ம ஹ்யநீப்ஸிததமம் பரம் ।
ஜ்ஞாதுரந்யஸ்ய சாபா⁴வாத்³யோ வேதே³த்யுச்யதே கத²ம் ॥ 101 ॥
ஜ்ஞாத்ரபே⁴தா³த்து தத்³ப்³ரஹ்ம ஹ்யநீப்ஸிததமம் பரம் ।
ஜ்ஞாதுரந்யஸ்ய சாபா⁴வாத்³யோ வேதே³த்யுச்யதே கத²ம் ॥ 102 ॥
ஸத்யாதி³லக்ஷ்யாஜ்ஞாநோத்தா²(அ)ஸத்யாத்³யர்த²நிஷேத⁴தீ⁴: ।
வர்த்மநைவா(அ)(அ)ப்தமாப்நோதி கேவலாஜ்ஞாநஹாநத: ॥ 103 ॥
ஏவம் ஜ்ஞாதம் விஜாநாதி விமுக்தஶ்ச விமுச்யதே ।
நிவர்ததே நிவ்ருத்தம் ச த்ரிர்வ: ஶபத²யாம்யஹம் ॥ 104 ॥
தஸ்மாதா³ஸந்நகர்த்ருத்வதிமிரோ(அ)யமவித்³யயா ।
ஸத்யாதி³லக்ஷணம் ப்³ரஹ்ம ப்ரத்யக்ஸ்த²மபி நேக்ஷதே ॥ 105 ॥
அதோ(அ)வித்³யாநிஷேதே⁴ந ஸதா³ விஸ்பு²ரிதேக்ஷண: ।
பிப³ம்ஜ்ஞாத்ராதி³நாநாத்வம் ப்ரத்யகா³த்மாநமீக்ஷதே ॥ 106 ॥
பூ⁴தமாத்ரோபஸம்ஶ்லேஷஸமுத்த²ம் யத ஆத்மந: ।
கர்த்ருபோ⁴க்த்ருத்வவிஜ்ஞாநம் பு³த்³தௌ⁴ தந்நிஹிதம் தத: ॥ 107 ॥
தமோரஜோவிநிர்முக்ததத்³வ்ருத்த்யா சோபலப்⁴யதே ।
ப்³ரஹ்மாதோ நிஹிதம் பு³த்³தௌ⁴ மநஸைவேதி ச ஶ்ருதி: ॥ 108 ॥
நிகூ³ட⁴மஸ்யாம் தத்³ப்³ரஹ்ம காமாவித்³யாத்³யுபப்லவாத் ।
ப்ரத்யக்³தி⁴யோ(அ)நுபஶ்யந்தி தஸ்மாத்³ பு³த்³தி⁴ர்கு³ஹோச்யதே ॥ 109 ॥
பரமம் வ்யோம ஹார்த³ம் ஸ்யாத்³பா³ஹ்யாத்தத்பரமம் யத: ।
ஶ்ருதேர்யோ(அ)யம் ப³ஹிர்தே⁴தி தச்ச பு³த்³தே⁴: ஸமாஶ்ரயம் ॥ 110 ॥
கு³ஹாயாம் பரமே வ்யோமந்வஸ்துவ்ருத்தமபேக்ஷ்ய வா ॥ 111 ॥
ஸத்யாதி³லக்ஷணாந்நாந்யத்³தி⁴ய: ப்ரத்யக்ப்ரதீயதே ॥ 111 ॥
ஸத்யாத்³யர்த²விருத்³தே⁴ப்⁴ய: ஸம்யக்³வ்யாவ்ருத்ததீ⁴ர்யதி: ।
தி⁴ய: ப்ரத்யக்ப்ரவிஶ்யாத² ஸத்யாத்மாநம் ப்ரபஶ்யதி ॥ 112 ॥
தஸ்மாது³பாயஸித்³த்⁴யர்த²ம் பு³த்³தே⁴: ப்ரத்யக்ப்ரவேஶநம் ।
கு³ஹாயாம் பரமே வ்யோமஞ்ஶ்ருதிரஸ்மாநதோ(அ)ந்வஶாத் ॥ 113 ॥
ஜ்ஞாதுர்ஜ்ஞேயம் பரம் ப்³ரஹ்ம பே⁴த³பு³த்³த்⁴யபநுத்தயே ।
கு³ஹாயாம் பரமே வ்யோமம் ஜ்ஞேயம் ஜ்ஞாதரி ஶிஷ்யதே ॥ 114 ॥
ஸாத்⁴யஸாத⁴நஸம்ப³ந்த⁴வர்த்மநைவாநுதா⁴வத: ।
ஸாத்⁴யஸாத⁴நநிர்முக்தம் ஸ்வாத்மந்யாவிஶதே பரம் ॥ 115 ॥
ஸோ(அ)ஶ்நுதே நிகி²லாந்காமாந்கர்த்ருத்வே தத³ஸம்ப⁴வம் ।
ஆஶங்க்ய ப்³ரஹ்மணேத்யாஹ யுக³பத்ஸ்யாத்ஸஹேதி ச ॥ 116 ॥
ப்ரதீசி ந ஸ்யாத்தத்³ப்³ரஹ்ம பே⁴தா³ர்தா² சேத்ஸஹார்த²தா ।
ஸம்பா⁴வ்யதே பராக்³பூ⁴தம் நாபி ஸத்யாதி³மத்பரம் ॥ 117 ॥
நாபி நோத்ஸஹதே வக்தும் நிபாதத்வாத்ஸஹார்த²தாம் ।
தஸ்மாத்³யுக³பத³ர்த²ஸ்ய வாசகம் ஸ்யாத்ஸஹேதி யத் ॥ 118 ॥
ஜ்ஞாநாத³ஸத்யாத்³யுச்சி²த்தேராத்மநோ(அ)ந்யந்ந வித்³யதே ।
தஸ்மாத்³விபஶ்சித்³ப்³ரஹ்மப்⁴யாம் காமாந்ஸர்வாந்ஸஹாஶ்நுதே ॥ 119 ॥
ஜ்ஞாதுர்ஹார்த³கு³ஹாந்தஸ்த²ம் ப்ரதீசோ(அ)ந்யந்ந லப்⁴யதே ।
ஸத்யாதி³மத³தோ ப்³ரஹ்ம ப்ரத்யகா³த்மைவ தத்³வித³: ॥ 120 ॥
விபஶ்சித்³வ்யதிரேகேண ஜ்ஞேயத்வாத்³யபநுத்தயே ।
ஸாமாநாதி⁴கரண்யேந ப்³ரஹ்மணாஹ விபஶ்சிதா ॥ 121 ॥
ஏகயா(அ)க்ரமவர்திந்யா வ்யாப்நோதி க்ரமவர்திந: ।
அவக³த்யாகி²லாந்காமாந்யோ(அ)காம இதி ச ஶ்ருதி: ॥ 122 ॥
ஆதா³வந்தே ததா² மத்⁴யே தி⁴யோ(அ)நேகஶரீரகா³: ।
நிர்விஶேஷைகசித்³வ்யாப்தா ஹ்யநந்யாநுப⁴வாத்மநா ॥ 123 ॥
ஸர்வப்ரவ்ருத்திஹேதூம்ஶ்ச யஸ்மாத்³ப்³ரஹ்மவித³ஶ்நுதே ।
காமாந்ப்³ரஹ்மவித³ஸ்தஸ்மாந்ந ப்ரவ்ருத்திரஹேதுத: ॥ 124 ॥
அவித்³யாஹேதவ: காமா: காமமூலா: ப்ரவ்ருத்தய: ।
த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ ச தந்மூலௌ தே³ஹோ(அ)நர்தா²ஶ்ரயஸ்தத: ॥ 125 ॥
அதோ(அ)வித்³யாநிரோதே⁴ ஸ்யாந்நிரோதோ⁴ விது³ஷ: ஸதா³ ।
நி:ஶேஷகர்மஹேதூநாம் விகாராணாம் ததை³வ து ॥ 126 ॥
க்ருத்ஸ்நோபநிஷத³ர்த²ஸ்ய ஸூத்ரமித்யப்⁴யதா⁴த்புரா ।
ஸங்க்ஷேபதஸ்தத³ர்த²ஶ்ச ஸம்யங்மந்த்ரேண வர்ணித: ॥ 127 ॥
அநேந த்வாத்³யஸூத்ரேண யாவாநர்தோ²(அ)த்ர ஸூத்ரித: ।
ஆஸமாப்தேரியம் வ்ருத்திஸ்தஸ்மாதி³த்யுச்யதே(அ)து⁴நா ॥ 128 ॥
ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் ச ரஸாதே³: பஞ்சகாத்பரம் ।
ஸ்யாமத்³ருஶ்யாதி³ஶாஸ்த்ரோக்தமஹம் ப்³ரஹ்மேதி நிர்ப⁴யம் ॥ 129 ॥
நநு ஸத்யமநந்தம் ச கத²ம் ஸம்யக்ப்ரதீயதே ।
தே³ஶகாலாதி³ஹேதுத்வாத்ததி³தா³நீம் விபா⁴வ்யதே ॥ 130 ॥
வஸ்துதோ தே³ஶதஶ்சைவ காலதஶ்ச த்ரிதோ⁴ச்யதே ।
ஆநந்த்யம் ப்³ரஹ்மணஶ்சாத: ஸத்யாத்³யபி ச ஸித்³த்⁴யதி ॥ 131 ॥
அநந்தம் தே³ஶதோ வ்யோம தே³ஶவத்ப்ரக்ருதித்வத: ।
காரணேநைகதே³ஶம் ஹி கார்யம் நாந்யத்ர வர்ததே ॥ 132 ॥
கார்யத்வாத்காலதோ நாஸ்ய வஸ்துதஶ்ச விஹாயஸ: ।
வஸ்த்வந்தரஸ்ய ஸத்³பா⁴வாதா³நந்த்யம் வஸ்துதோ(அ)பி ந ॥ 133 ॥
காலாகாஶாதி³யோநித்வாத்ஸர்வாத்மத்வாத்ததா²(அ)(அ)த்மந: ।
வஸ்த்வந்தரஸ்ய சாஸத்த்வாந்முக்²யாநந்த்யம் பராத்மந: ॥ 134 ॥
கல்பிதேந பரிச்சே²தோ³ ந ஹ்யகல்பிதவஸ்துந: ।
கல்பிதஶ்சேஹ காலாதி³ர்வாசாரம்ப⁴ணஶாஸ்த்ரத: ॥ 135 ॥
தஸ்மாத்ஸத்யாதி³யாதா²த்ம்யம் தஸ்மாதி³த்யேவமாதி³நா ।
வக்ஷ்யதே ப்³ரஹ்மண: ஸம்யக்ஸ்ருஷ்டிவ்யாஜேந யத்நத: ॥ 136 ॥
தஸ்மாதி³த்யாதி³வாக்யோக்தம் வைஶப்³த³: ஸ்மரணாய து ।
ஏதஸ்மாதி³திமந்த்ரோக்தம் ஸத்யாதி³கு³ணலக்ஷிதம் ॥ 137 ॥
தத்³வித்³விபஶ்சித்ஸாமர்த்²யாத்ததே³தத்³ப்⁴யாம் ப்ரதீயதே ।
ஆத்மஶ்ருதேர்ந முக்²யோ(அ)ர்த²: ப்ரதீசோ(அ)ந்யத்ர லப்⁴யதே ॥ 138 ॥
மத்த: ஸர்வமித³ம் ஜாதம் மய்யேவாந்தே ப்ரலீயதே ।
அஹமேகோ பி³ப⁴ர்மீத³மித்யேவம் ச ப்ரஸித்⁴யதி ॥ 139 ॥
ஸர்வாநந்யாவிகார்யேகமகார்யாகாரணம் பரம் ।
ப்³ரஹ்மஸ்வபா⁴வமாலம்ப்³ய ஸ்ருஷ்டிர்வக்தும் ந ஶக்யதே ॥ 140 ॥
ப்³ரஹ்மணோ(அ)ந்யத³த: ஸர்வம் கார்யத்வேந விவக்ஷ்யதே ।
ப்³ரஹ்மணோ(அ)காரணத்வாச்ச ஸ்ருஷ்டௌ ஹேதோரஸம்ப⁴வ: ॥ 141 ॥
ப்³ரஹ்மஸ்வபா⁴வோ ஹேதுஶ்சேத்ஸ்ருஷ்டேஸ்தத்ஸம்நிதே⁴: ஸதா³ ।
ஸர்வதா³ ப்³ரஹ்மவத்ஸர்கோ³ ந ச தே³ஶாத்³யஸம்ப⁴வாத் ॥ 142 ॥
நாபூ⁴த்ஸ்ருஷ்டிரபூ⁴தத்வாத³பூ⁴தம் காலஹேதுத: ।
ந ப⁴விஷ்யத்யபா⁴வ்யத்வாத³பா⁴வ்யம் சாக்ரியோத்தி²தே: ॥ 143 ॥
நேதா³நீமத்³விதீயத்வாத்கௌடஸ்த்²யாதா³த்மந: ஸதா³ ।
ப⁴விஷ்யத்யஸ்த்யபூ⁴ந்நாதோ வஸ்துவ்ருத்தமபேக்ஷ்ய து ॥ 144 ॥
ப⁴விஷ்யத்யஸ்த்யபூ⁴ச்சேதி யதோ வந்த்⁴யம் விஶேஷணம் ।
உஷ்ட்ராதி³வத³ணோஸ்தஸ்மாத³வித்³யைவாத்ர காரணம் ॥ 145 ॥
அஸத: காரணம் நாஸ்தி ஸதோ(அ)நதிஶயத்வத: ।
கௌடஸ்த்²யாஜ்ஜந்மநாஶாநாமநவஸ்தா² ஜநேர்ஜநௌ ॥ 146 ॥
காலத்ரயஸ்யாவித்³யாயா: ஸமுத்தா²நாத³ஹேதுதா ।
கர்மதே³வேஶ்வராதீ³நாமத ஏவாநிமித்ததா ॥ 147 ॥
ஜநிஸ்தி²த்யப்யயா ஹ்யேதே ஜக³த: ஸ்யு: ப்ரதிக்ஷணம் ।
தி⁴யா ஜநயதே கர்தா கர்மபி⁴ஶ்சேதி ஹி ஶ்ருதி: ॥ 148 ॥
அநாதி³மத்⁴யநித⁴நாவித்³யாஸந்தூ³ஷிதாத்மந: ।
ப்³ரஹ்மணோ ஜாயதே வ்யோம திமிராதி³வ சந்த்³ரமா: ॥ 149 ॥
நாலம் க்ஷணமபி ஸ்தா²தும் கார்யம் தத்³த்⁴ருவதா குத: ।
ரஜ்ஜ்வேவ போ⁴க்³யவித்³யோத்த²ம் மூட⁴த்³ருஷ்டேர்த்⁴ருவாயதே ॥ 150 ॥
திமிரோபப்லுதோ யத்³வத்³பி⁴ந்நமிவ ஸமீக்ஷதே ।
சந்த்³ரிகாமாத்மநஸ்தத்³வத்கார்யம் பி⁴ந்நம் ஸமீக்ஷதே ॥ 151 ॥
யத்³யத்³பூ⁴த யதா²ஸங்க்²யம் தத்தத்தாவத்³கு³ணம் ஸ்ம்ருதம் ।
பூர்வைர்வ்யாப்தாநி கார்யத்வாது³த்தராணி யதா²க்ரமம் ॥ 152 ॥
ஆகாஶாதே³ஶ்ச கார்யத்வாந்ந வாய்வாதி³ ப்ரஜாயதே ।
வியத்³ரூபாந்மருஜ்ஜந்ம தஸ்மாதா³த்மந ஏவ தத் ॥ 153 ॥
பஞ்சைவக²லு பூ⁴தாநி வ்யோமாதீ³ந்யுபலக்ஷயேத் ।
கார்யகாரணரூபேண பூ⁴தேப்⁴யோ நாந்யதி³ஷ்யதே ॥ 154 ॥
வாய்வாதி³ஷு து ய: ஶப்³த³: ஸ்வஸ்த²ம் தமவிசக்ஷணா: ।
வாய்வாதீ³நாமிவேக்ஷந்தே ஸ்ரக்³கு³ணாநிவ போ⁴கி³ந: ॥ 155 ॥
சதுர்கு³ணாத்மிகா ப்ருத்²வீ ந சதுர்ஷ்வபி ஸா யதா² ।
ப்³ரஹ்மாத்மகம் ஜக³த்ஸர்வம் ப்³ரஹ்மைவம் ந ஜக³ந்மயம் ॥ 156 ॥
ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் யத்ப்ரத்யஜ்ஞாயி புரைகலம் ।
அநந்யாநுப⁴வம் ப்³ரஹ்ம தத்ஸித்³த⁴ம் ந்யாயத: ஸ்பு²டம் ॥ 157 ॥
தி³கா³தி³கரணோ தே³வ: பஞ்சபூ⁴தஶரீரப்⁴ருத் ।
ஸர்வோ(அ)ஸ்மீத்யபி⁴மாநேத்³தோ⁴ விராடே³வமஜாயத ॥ 158 ॥
அஸ்மாத்பூர்வம் ப⁴வேத்ஸூத்ரம் தஸ்மிந்ஸதி விராட்³யத: ।
ஶ்ருத்யந்தராநுரோதா⁴ச்ச விஜ்ஞாநமிதி லிங்க³த: ॥ 159 ॥
வ்யுத்தாப்யாந்நமயாதி³ப்⁴யோ ஹ்யந்நம் ப்ராணமிதீரணாத் ।
உபாஸநோபதே³ஶாச்ச ஸூத்ரமத்ர விவக்ஷிதம் ॥ 160 ॥
கார்யோத்பாதா³த்புரா ஸூத்ரம் ம்ருத்³வத்ஸத³விபா⁴க³வத் ।
காரணம் கார்யமுத்பாத்³ய கார்யதாமிவ க³ச்ச²தி ॥ 161 ॥
கார்யே(அ)ஸதி து தத்ஸூத்ரம் ப்ரஜ்ஞாநக⁴நரூபப்⁴ருத் ।
அவச்சி²ந்நம் ஸ்வகார்யேண ஸமஷ்டிவ்யஷ்டிதாம் வ்ரஜேத் ॥ 162 ॥
வ்ருஷ்ட்யாதி³ஸவ்யபேக்ஷாயா பு⁴வ: பஞ்சகு³ணாத்மிகா: ।
வ்ரீஹிப்ரப்⁴ருதய: ஸர்வா ப⁴வந்த்யோஷத⁴ய: க்ரமாத் ॥ 163 ॥
அத³நார்ஹம் ததா²(அ)ந்நம் ச தாப்⁴ய: ஸமபி⁴ஜாயதே ।
ஜக்³தா⁴த³ந்நாத்³ரஸோத்பத்தி: ஶோணிதம் ஜாயதே ரஸாத் ॥ 164 ॥
ஜாயதே ருதி⁴ராந்மாம்ஸம் மேத³ஸஶ்ச ததோ ப⁴வ: ।
மேத³ஸோ(அ)ஸ்தீ²நி ஜாயந்தே மஜ்ஜா(அ)ப்யஸ்தி²ஸமுத்³ப⁴வா ।
தத: ஶுக்ரஸ்ய நிஷ்பத்திர்பீ³ஜம் மாத்ரஸ்ருஜா ஸஹ ॥ 165 ॥
நிஜாவித்³யாமஹாஜாலஸம்வீததி⁴ஷண: புமாந் ।
மோஹோத்தா²நலகாமாக்²யப³டி³ஶாபஹதாஶய: ॥ 166 ॥
தமஸா காமஶார்ங்கே³ண ஸங்கல்பாகர்ஷணேந ஸ: ।
ராகா³க்²யவிஷலேபேந  தாடி³தோ விஷயேஷுணா ॥ 167 ॥
க்³ரஹாவிஷ்ட இவாநீஶஶ்சோதி³தோ ஜந்யகர்மணா ।
யோஷித³க்³நிம் பதத்யாஶு ஜ்யோதிர்லோபா⁴த்பதங்க³வத் ॥ 168 ॥
ஆக்ருஷ்ய தே³ஹாத்தச்சு²க்ரம் யதா²கர்ம யதா²ஶ்ருதம் ।
ரேதோவஹப்ராணாட்³யா(அ)த² யோநௌ பும்ஸா நிஷிச்யதே ॥ 169 ॥
தஸ்ய யோநௌ நிஷிக்தஸ்ய நிமித்தவஶவர்திந: ।
ஜாயதே கலலா(அ)வஸ்தா² ததோ பு³த்³பு³த³ரூபிணீ ॥ 170 ॥
பு³த்³பு³தா³ஜ்ஜாயதே பேஶீ பேஶீதோ ஜாயதே க⁴நம் ।
க⁴நாத³ங்கா³பி⁴நிஷ்பத்தி: கேஶரோமாணி சாங்க³த: ॥ 171 ॥
பூர்வஜந்மநி யாந்யாஸந்பூ⁴தாநி கரணாநி ச ।
தந்யேவேஹாபி தே³ஹாய தத்³யதே²தி ஶ்ருதேர்ப³லாத் ॥ 172 ॥
ஸர்வாத்மநோ(அ)ப்யவச்சே²தோ³ விராஜ: ஸூத்ரஜந்மந: ।
இயாநஸ்மீதி ஸம்மோஹாத்காமகர்மஸமந்வயாத் ॥ 173 ॥
லிங்கா³த்மகதயா தத்³வத்ஸமஷ்டிவ்யஷ்டிரூபிண: ।
தத³வச்சே²த³ஹேதோ: ஸ்யாத³வ்யக்தஸ்ய ஸுஷுப்ததா ॥ 174 ॥
பராத்மநோ(அ)ப்யநந்தஸ்ய க்ஷேத்ரஜ்ஞத்வமவித்³யயா ।
க்ஷேத்ரஜ்ஞம் சாபி மாம் வித்³தீ⁴த்யேவம் ஸத்யுபபத்³யதே ॥ 175 ॥
ந ஜாநாமீத்யவித்³யைகா(அ)நித்யா தத்காரணம் மதா ।
ஸ்வப்ரஸித்³த்⁴யைவ ஸா ஸித்⁴யேந்நிஶௌலூகீவ வாஸரே ॥ 176 ॥
ப்ரமாணோத்பந்நயா த்³ருஷ்ட்யா யோ(அ)வித்³யாம் த்³ரஷ்டுமிச்சதி ।
தீ³பேநாஸௌ த்⁴ருவம் பஶ்யேத்³ கு³ஹாகுக்ஷிக³தம் தம: ॥ 177 ॥
அநாத்மேதீஹ யத்³பா⁴தி தத³வித்³யாவிஜ்ரும்பி⁴தம் ।
தஸ்மாத³வித்³யா ஸா(அ)ப்யுக்தா வித்³யா த்வாத்மைகரூபிணீ ॥ 178 ॥
ஆத்மாக்³ரஹாதிரேகேண தஸ்யா ரூபம் ந வித்³யதே ।
அமித்ரவத³வித்³யேதி ஸத்யேவம் க⁴டதே ஸதா³ ॥ 179 ॥
தஸ்மாத்ஸத³ஸதி³த்யாதி³ர்விகல்போ மூட⁴சேதஸாம் ।
நிரூப்யமாணோ நிர்வாதி ந வேத்³மீத்யக்³ரஹாத்மநி ॥ 180 ॥
தயா ஸம்வீதசித்தோ(அ)யம் த்யக்த்வா தே³ஹம் புராதநம் ।
லிங்கா³த்மா ப்ரவிஶேத்³யோநிம் கர்மாதி³மருதேரித: ॥ 181 ॥
அந்நமம்ப⁴ஸ்ததா² தேஜோ பு⁴க்தம் ப்ரத்யேகஶஸ்த்ரிதா⁴ ।
த்ரிவ்ருத்க்ருதம் ததை²கைகம் பரிணாமம் ப்ரபத்³யதே ॥ 182 ॥
புரீஷமாம்ஸபு³த்³த்⁴யம்ஶைர்மூத்ராஸ்ருக்ப்ராணரஶ்மிபி⁴: ।
ததா²(அ)ஸ்தி²மஜ்ஜாவாக்³பா⁴கை³ரந்நாப்தேஜாம்ஸி காலத: ॥ 183 ॥
மநோபு³த்³தீ⁴ந்த்³ரியாணாம் ஸ்யாத்கர்மஶக்தேஶ்ச பா⁴ரதீ ।
ப்ராணஶ்ச ப்ராணபே⁴தா³நாமுபலக்ஷணஸித்³த⁴யே ॥ 184 ॥
கர்மோத்த²பா⁴வநாபி⁴ஸ்து சோத்³யதே யத்³யதி³ந்த்³ரியம் ।
ஜாயதே தத³ஹங்காராத்³யதா²கர்ம யதா²ஶ்ருதம் ॥ 185 ॥
ஶ்ரோதா(அ)ஸ்மீத்யபி⁴மாநாத்³தி⁴ ஜாயதே ஶ்ரவணேந்த்³ரியம் ।
பரிஶிஷ்டேஷு சாப்யேவமிந்த்³ரியேஷூபதா⁴ரயேத் ॥ 186 ॥
தே³ஹோத்பத்திமநூத்பந்நோ வ்யோமவத்³ க⁴டஜந்மநா ।
அஸ்த்யாத³யோ(அ)ப்யதோ ந ஸ்யு: ஸதி ஜந்மநி தே யத: ॥ 187 ॥
யாவத்³யாவத³யம் தே³ஹோ வர்த⁴தே க³ர்ப⁴ஶாயிந: ।
தவத்தாவத³பி⁴வ்யக்திர்லிங்க³ஸ்யாப்யுபஜாயதே ॥ 188 ॥
ஸமக்³ரகரணஸ்யாத² நவமே மாஸி தே³ஹிந: ।
வ்யதீதாநேகஜந்மோத்தா² வ்யஜ்யந்தே வாஸநா: க்ரமாத் ॥ 189 ॥
ஆவிர்பூ⁴தப்ரபோ³தோ⁴(அ)ஸௌ க³ர்ப⁴து³:கா²தி³ஸம்ஸ்க்ருத: ।
ஹா கஷ்டமிதி நிர்விண்ண: ஸ்வாத்மாநம் ஶோஶுசீத்யத² ॥ 190 ॥
அநுபூ⁴தா: புரா(அ)ஸஹ்யா மயா மர்மச்சி²தோ³(அ)ஸக்ருத் ।
கரம்ப³வாலுகாஸ்தப்தா யா த³ஹந்த்யஶுபா⁴ஶயாந்   ॥ 191 ॥
ஜாட²ராநலஸந்தப்தா: பித்தாக்²யரஸவிப்லுஷ: ।
க³ர்பா⁴ஶயே நிமக்³நம் தா த³ஹந்த்யதிப்⁴ருஶம் து மாம் ॥ 192 ॥
ஔத³ர்யக்ருமிவக்த்ராணி கூடஶால்மலிகண்டகை: ।
துல்யாநி விதுத³ந்த்யார்தம் பார்ஶ்வாஸ்தி²க்ரகசார்தி³தம் ॥ 193 ॥
க³ர்பே⁴ து³ர்க³ந்த⁴பூ⁴யிஷ்டே² ஜாட²ராக்³நிப்ரதீ³பிதே ।
து³:க²ம் மயா(அ)(அ)ப்தம் யத்தஸ்மாத்கநீய: கும்பி⁴பாகஜம் ॥ 194 ॥
பூயாஸ்ருக்ஶ்லேஷ்மபாயித்வம் வாந்தாஶித்வம் ச யத்³ப⁴வேத் ।
அஶுசௌ க்ரிமிபா⁴வஶ்ச தத்ப்ராப்தம் க³ர்ப⁴ஶாயிநா ॥ 195 ॥
க³ர்ப⁴ஶய்யாம் ஸமாருஹ்ய து³:க²ம் யாத்³ருங்மயா(அ)(அ)பி தத் ।
நாதிஶேதே மஹத்³து³:க²ம் நி:ஶேஷநரகேஷு யத் ॥ 196 ॥
அஸ்தி²யந்த்ரவிநிஷ்பிஷ்ட: பரீத: குக்ஷிவஹ்நிநா ।
க்லேதா³ஸ்ருக்³தி³க்³த⁴ஸர்வாங்கோ³ ஜராயுபடஸம்வ்ருத: ॥ 197 ॥
நிஷ்க்ராமந்ப்⁴ருஶது³:கா²ர்த்தோ ருத³ந்நுச்சைரதோ⁴முக²: ।
யந்த்ராதி³வ விநிர்முக்த: பதத்யுத்தாநஶாய்யத⁴: ॥ 198 ॥
அகிஞ்சிஜ்ஜ்ஞஸ்ததா³ பா³லோ மாம்ஸபேஶீஸம: ஸ்தி²த: ।
ஶ்வமார்ஜாராதி³த³ம்ஷ்ட்ரிப்⁴யோ ரக்ஷ்யதே த³ண்ட³பாணிபி⁴: ॥ 199 ॥
பித்ருவத்³ராக்ஷஸம் வேத்தி மாத்ருவங்டா³கிநீமபி ।
பூயம் பயோவத³ஶ்நாதி தி⁴க்பாபிஷ்ட²ம் ஹி ஶைஶவம் ॥ 200 ॥
த்³ருப்தோ(அ)த² யௌவநம் ப்ராப்ய மந்மத²ஜ்வரவிஹ்வல: ।
கா³யத்யகஸ்மாது³ச்சை: ஸ ததா²(அ)கஸ்மாச்ச வல்க³தி ॥ 201 ॥
ஆரோஹதி தரும் வேகா³ச்சா²ந்தாநுத்³வேஜயத்யபி ।
காமக்ரோத⁴மதா³ந்த⁴: ஸந்ந கிஞ்சித³பி வீக்ஷதே ॥ 202 ॥
மஹாபரிப⁴வஸ்தா²நம் ஜராம் ப்ராப்யாத² து³:கி²த: ।
ஶ்லேஷ்மணா பிஹிதோரஸ்கோ ஜக்³த⁴மந்நம் ந ஜீர்யதி ॥ 203 ॥
ப⁴க்³நத³ந்தோ ப⁴க்³நத்³ருஷ்டி: கடுதிக்தகாஷாயபு⁴க் ।
வாதபு⁴க்³நகடிக்³ரீவாகரோருசரணோ(அ)ப³ல: ॥ 204 ॥
க³தா³யுதஸமாவிஷ்ட: பரிபூ⁴த: ஸ்வப³ந்து⁴பி⁴: ।
நி:ஶௌசோ மலதி³க்³தா⁴ங்க³ ஆலிங்கி³தத⁴ரோஷித: ॥ 205 ॥
காஸாதோ⁴வாயுமுரஜா ஸிதஶ்மஶ்ருகசாம்ப³ரா ।
ஶ்வாஸோத்த²ஸ்வநவம்ஶா ச ஜாட²ரத்⁴வநிகே³யிகா ॥ 206 ॥
வலீபலிதவச்சர்மவரகஞ்சுகதா⁴ரிணீ ।
த³ண்ட³த்ருதீயபாதே³யம் ப்ரஸ்க²லந்தீ முஹுர்முஹு: ॥ 207 ॥
அக்³நிபாகிகருக்மாட்⁴யா ஸூக்ஷ்மத்வக்படஸம்வ்ருதா ।
கு³ல்ப²ஜாந்வஸ்தி²ஸங்க⁴ர்ஷசலந்நூபுரகோ⁴ஷிணீ ॥ 208 ॥
ப்ரஜ்ஞாம் மேதா⁴ம் த்⁴ருதிம் ஶௌர்யம் யூநாம் ஜக்³த்⁴வா ப³லம் ததா² ।
க்ருதார்தே²வ ப்ரஹர்ஷேண ஜராயோஷித்ப்ரந்ருத்யதி ॥ 209 ॥
ததோ(அ)பி ம்ருதிது³:க²ஸ்ய த்³ருஷ்டாந்தோ நோபலப்⁴யதே ।
யஸ்மாத்³பி³ப்⁴யதி பூ⁴தாநி ப்ராப்தாந்யபி பராம் ருஜம் ॥ 210 ॥
ஹ்ரியதே ம்ருத்யுநா ஜந்து: பரிஷ்வக்தோ(அ)பி பா³ந்த⁴வை: ।
ஸாக³ராந்தர்ஜலக³தோ க³ருடே³நேவ பந்நக³: ॥ 211 ॥
ஹா காந்தே ஹா த⁴நம் புத்ர க்ரந்த³மாந: ஸுதா³ருணம் ।
மண்டூ³க இவ ஸர்பேண கீ³ர்யதே ம்ருத்யுநா நர: ॥ 212 ॥
மர்மஸூத்க்ருத்யமாநேஷு முச்யமாநேஷு ஸந்தி⁴ஷு ।
யத்³து³:க²ம் ம்ரியமாணஸ்ய ஸ்மர்யதாம் தந்முமுக்ஷுபி⁴: ॥ 213 ॥
த்³ருஷ்டாவாக்ஷிப்யமாணாயாம் ஸம்ஜ்ஞயா ஹ்ரியமாணாயா ।
ம்ருத்யுபாஶேந ப³த்³த⁴ஶ்ச த்ராதாரம் நோபலப்ஸ்யஸே ॥ 214 ॥
ஸம்ருத்⁴யமாநஸ்தமஸா மஹச்ச்²வப்⁴ரமிவா(அ)(அ)விஶந் ।
உரோ க்⁴நதஸ்ததா³ ஜ்ஞாதீந்த்³ரக்ஷ்யஸே தீ³நசக்ஷுஷா ॥ 215 ॥
அய:பாஶேந காலேந ஸ்நேஹபாஶேந ப³ந்து⁴பி⁴: ।
ஆத்மாநம் க்ருஷ்யமாணம் த்வமபி⁴தோ த்³ரக்ஷ்யஸே ததா³ ॥ 216 ॥
ஹிக்கிகாபா³த்⁴யமாநஸ்ய ஶ்வாஸேந பரிஶுஷ்யத: ।
க்ருஷ்யமாணஸ்ய பாஶேந ந க²ல்வஸ்தி பராயணம் ॥ 217 ॥
ஸம்ஸாரயந்த்ரமாரூடோ⁴ யமதூ³தைரதி⁴ஷ்டி²த: ।
க்வ யாஸ்யாமீதி து³:கா²ர்த: காலபாஶேந யோஜித: ॥ 218 ॥
மாதா பிதா கு³ருஸுதா: ஸ்வஜநோ மமேதி
மாயோபமே ஜக³தி கஸ்ய ப⁴வேத்ப்ரதிஜ்ஞா ।
ஏகோ யதா³ வ்ரஜதி கர்மபுர:ஸரோ(அ)யம்
விஶ்ராமவ்ருக்ஷஸத்³ருஶ: க²லு ஜீவலோக: ॥ 219 ॥
ஸாயம் ஸாயம் வாஸவ்ருக்ஷம் ஸமேதா:
ப்ராத: ப்ராதஸ்தேந தேந ப்ரயாந்தி ।
த்யக்த்வா(அ)ந்யோந்யம் தம் ச வ்ருக்ஷம் விஹங்கா³
யத்³வத்தத்³வஜ்ஜ்ஞாதயோ(அ)ஜ்ஞாதயஶ்ச ॥ 220 ॥
ம்ருதிபீ³ஜம் ப⁴வேஜ்ஜந்ம ஜந்மபீ³ஜம் ததா² ம்ருதி: ।
க⁴டீயந்த்ரவத³ஶ்ராந்தோ ப³ம்ப்⁴ரமீத்யநிஶம் நர: ॥ 221 ॥
த்³யுபர்ஜந்யத⁴ராமர்த்யயோஷித³க்³நிஷு தே³வதை: ।
ஶ்ரத்³தோ⁴டு³ராஜவர்ஷாந்நரேதஆக்²யம் ஹவிர்ஹுதம் ॥ 222 ॥
பஞ்சம்யாமாஹுதாவேவம் பும்வசா ஜாயதே புமாந் ।
க்ரமாத்தஸ்ய மஹாநர்த²ஸம்ஸ்ருத்யுச்சி²த்திருச்யதே ॥ 223 ॥
இத்யாத்³யா விக்ரியா: ஸர்வா லிங்க³தே³ஹஸமாஶ்ரயா: ।
அதத்³வாநபி ஸம்மோஹாத்தத்³வாநித்யபி⁴மந்யதே ॥ 224 ॥
ஜ்ஞாதாஸ்மீத்யபி⁴மாநாத்³தி⁴ சேஷ்டதே ஜ்ஞாநகர்மணி ।
மந்தா(அ)ஸ்மீதி ததோ மோஹாத்குருதே மாநஸீ: க்ரியா: ॥ 225 ॥
ப்ராணாத்³யாத்மாபி⁴மாநேந கர்மசேஷ்டாம் ப்ரபத்³யதே ।
சக்ஷுராத்³யபி⁴மாநீ ச ரூபாத்³யாலோசநாபர: ॥ 226 ॥
ததா² தே³ஹஸ்ய தா³ஹாதௌ³ த³க்³தோ⁴(அ)ஸ்மீதி ச மந்யதே ।
ஶ்யாமோ(அ)ஸ்மீதி ச தே³ஹஸ்ய ஶ்யாமத்வம் மந்யதே(அ)பு³த⁴: ॥ 227 ॥
கோ³த⁴நாத்³யபி⁴மாநேந தத்³வாநஸ்மீத்யவித்³யயா ।
ப்³ரஹ்மசாரீ க்³ருஹஸ்தோ²(அ)ஹம் தாபஸோ(அ)ஸ்மி ததா² முநி: ।
தே³ஹலிங்கா³த்மஸம்ஸ்காராந்மந்யதே ஸங்க³காரணாத் ॥ 228 ॥
பி⁴ந்நாத்மநாம் து பூ⁴தாநாம் ஶரீரம் கார்யமுச்யதே ।
மமாஹமிதி ஸம்மோஹாத³நர்த²ம் ப்ரதிபத்³யதே ॥ 229 ॥
ஸர்வேஷாம் சாந்நகார்யத்வே ப்³ரஹ்மஜத்வே ஸமே ததா² ।
கர்மஜ்ஞாநாதி⁴காரித்வாத்புமாநேவேஹ க்³ருஹ்யதே ॥ 230 ॥
அநேகாநர்த²நீடே³(அ)ஸ்மிந்நிமக்³நம் ப்³ரஹ்மவித்³யயா ।
ஸங்க்ராமயிதுமிஷ்டத்வாத்³ ப்³ரஹ்மாந்தரதமம் நரம் ॥ 231 ॥
தருஶாகா²க்³ரத்³ருஷ்ட்யைவ ஸோமம் யத்³வத்ப்ரத³ர்ஶயேத் ।
நிஷ்கோஶம் கோஶத்³ருஷ்ட்யைவ ப்ரதீசி ப்³ரஹ்ம த³ர்ஶ்யதே ॥ 232 ॥
அநாதா³விஹ ஸம்ஸாரே வாஸநாரஞ்ஜிதா மதி: ।
ப்ரதீச்யுபாயத: கர்தும் ஶக்யா தஸ்மாத்ஸ உச்யதே ॥ 233 ॥
த்³வைதாஸ்ப்ருக்ப்ரத்யகா³த்மைக: ப்ரதீசீவ பராக³பி ।
யுஷ்மத³ஸ்மத்³விபா⁴கா³ப்⁴யாம் பி⁴த்³யதே(அ)வித்³யயா ம்ருஷா ॥ 234 ॥
அஸ்மத்³விபா⁴கே³ பஞ்சாஸ்ய யதை²வாந்நமயாத³ய: ।
ததா² தத்ப்ரத்யகா³த்மாநோ யுஷ்மத³ந்நாத³ய: ஸ்ம்ருதா: ॥ 235 ॥
ஆத்⁴யாத்மிகாந்விலாப்யாத² யதா²ஸ்வம் ப்ரத்யகா³த்மஸு ।
அந்நாதீ³ந்பர்யுபாஸீத ஹ்யுத்தரோத்தரரூபகா³ந் ॥ 236 ॥
ஜக்³த்⁴வா கார்யாத்மதாமேவம் காரணாத்மதயா ஸ்தி²த: ।  
ஆத்மநா(அ)(அ)லிங்க³தே ப்³ரஹ்ம வாக்யாஜ்ஜக்³த்⁴வா ச தாமபி ॥ 237 ॥
அந்நம் விராடி³தி ஜ்ஞேயம் ப்ராணாத்தத³பி⁴வர்த⁴தே ।
ருக்³யஜு:ஸாமரூபோ(அ)தோ வேதா³த்மா(அ)ந்தர்மநோமய: ॥ 238 ॥
வேதா³ர்த²விஷயா பு³த்³தி⁴ர்விஜ்ஞாநம் நிஶ்சயாத்மகம் ।
ஜ்ஞாநகர்மாபி⁴நிர்வ்ருத்த ஆநந்த³: ப²லலக்ஷண: ॥ 239 ॥
த்ரீண்யேவாந்நாநி சைதாநி ப்ராஜாபத்யாநி ஸர்வஶ: ।
ப்ராணோ மநஸ்ததா² வாக்ச விராட³ந்நாத்மதாம் க³த: ॥ 240 ॥
சதுர்ணாம் ப்ரத்யகா³த்மைவமாநந்த³மய உச்யதே ।
ப்ரஜ்ஞாநக⁴நரூபத்வாத்ஸ்யாத்³பே⁴தோ³(அ)ப்யஸ்ய கார்யத: ॥ 241 ॥
ஶிரஆதி³ப்ரக்ல்ருப்திஸ்து ஸ்யாது³பாஸநகர்மணே ।
தஸ்மாதே³வம் சிதீரேதா மாநஸீர்வ்யாசசக்ஷிரே ॥ 242 ॥
ஶிரோ மூர்தா⁴ பு⁴ஜௌ பக்ஷாவாத்மா காயஶ்ச மத்⁴யம: ।
ஶேஷம் புச்ச²மிதிஜ்ஞேயம் சிதிமேவம் விசிந்தயேத் ॥ 243 ॥
உபாஸீநஶ்சிதீரேவம் வித்³வாநேதா யதா²க்ரமம் ।
பூர்வபூர்வப்ரஹாணேந ஹ்யந்தரந்த: ப்ரபத்³யதே ॥ 244 ॥
ஶ்ருதேரநதிஶங்க்யத்வாத்ஸம்பா⁴வ்யேத யதோ²தி³தம் ।
லிங்க³ப்ரத்யக்ஷக³ம்யே ஹி ஸ்யாதா³ஶங்கா ந்ருபு³த்³தி⁴த: ॥ 245 ॥
ஸ்வபா⁴வதோ வா ஸம்ப்ராப்தமநூத்³யோபாஸநம் ஶ்ருதி: ।
நாமாதா³விவ பூ⁴மாநம் வித⁴த்தே ஜ்ஞாநமாத்மநி ॥ 246 ॥
ஶ்ருத்யந்தராத்³வா ஸம்ப்ராப்தம் மோக்ஷாத³ர்வாக்ப²லாய து ।
தத³நூத்³ய பரம் ஶ்ரேய: ப்ராப்தயே ஜ்ஞாநமுச்யதே ॥ 247 ॥
ப்³ரஹ்மவித்³யோடு³பேநைவ கோஶாநர்த²மஹோத³தே⁴: ।
நிநீஷந்தீ பரம் பாரம் ஸ வா இத்யப்⁴யதா⁴த³த² ॥ 248 ॥
மூலாத்மாநம் ஸஶப்³தே³ந ஸ்ப்ருஷ்ட்வா தத்ஸ்ம்ருதயே(அ)த² வை ।
கோஶாத்மதாம் ஸமாபந்ந ஏஷ இத்யபி⁴தீ⁴யதே ॥ 249 ॥
அவித்³யயா(அ)தத³ர்ஹோ(அ)பி ரஜ்ஜு: ஸர்பாத்மதாமிவ ।
கோஶபஞ்சகதாம் யாதஸ்தமநுக்ரோஶதீவ ஹி ॥ 250 ॥
மயட³த்ர விகாரார்தே² நிஷித்³தோ⁴(அ)ஸௌ பராத்மந: ।
யுக்த்யாக³மாப்⁴யாமந்நஸ்ய கார்யம் தே³ஹ: ப்ரதீயதே ॥ 251 ॥
இத³மேவ ஶிரஸ்தஸ்ய மா பூ⁴த³த்⁴யாஸலக்ஷணம் ।
ப்ராணாகோஶவதே³வேதி தஸ்மாதே³வாவதா⁴ர்யதே ॥ 252 ॥
விராட்பிண்டா³த்மநோரைக்யம் ஶ்ருத்யந்தரவஶாதி³ஹ ।
உபாஸநோபதே³ஶாச்ச ஜாநீயாத்பிண்ட³தே³வதாம் ॥ 253 ॥
விராடா³த்மகதாம் யாதே பிண்டே³(அ)த்⁴யாத்மாவஸாயிநி ।
ப்ராணோ வாய்வாத்மதாமேதி ப்ரத்⁴வஸ்தக⁴டதீ³பவத் ॥ 254 ॥
வித்³யாத³ந்நமயேநைவ மூஷாயாம் த்³ருததாம்ரவத் ।
ஸர்வாந்ப்ராணமயாதீ³ம்ஸ்தாந்ரசிதாந்புருஷாக்ருதீந் ॥ 255 ॥
யதோ²தி³தாநுவாதீ³ து ஶ்லோகோ(அ)ப்யத்ர நிக³த்³யதே ।
ப்³ராஹ்மணோக்தார்த²விஜ்ஞாநத்³ரடி⁴ம்நே ஹிதகாம்யயா ॥ 256 ॥
த்³விதீயோ(அ)நுவாக:
அந்நாதே³வ ப்ரஜா: ஸர்வா ஜாயந்தே(அ)ந்நேந ப்³ரும்ஹிதா: ।
வர்த⁴ந்தே த்வந்நமேவைதா: ப்ரவிலீயந்தி ஸர்வஶ: ॥ 257 ॥
பூ⁴தேப்⁴ய: பூர்வநிஷ்பத்தேர்ஜ்யேஷ்ட²மந்நம் விராட்³ ப⁴வேத் ।
ஸ வை ஶரீரீ ப்ரத²மஸ்ததா² பௌராணிகீ ஸ்ம்ருதி: ॥ 258 ॥
ஓஷணாத³க்³நிரோஷ: ஸ்யாத்³தா⁴தூநுஷ்யதி யேந ஸ: ।
தா⁴நாத்தஸ்யாந்நதத்த்வஜ்ஞைரௌஷத⁴ம் ஶப்³த்³யதே ஸதா³ ॥ 259 ॥
ஸர்வேஷாம் ஜாட²ராக்³ந்யாக்²யம் வத்ஸம் சோஷ்யாதி³பி⁴: ஸ்தநை: ।
அந்நம் கௌ³ர்த⁴யதே யஸ்மாத்ஸர்வௌஷத⁴மதோ ப⁴வேத் ॥ 260 ॥
உத்³பூ⁴திஸ்தி²திஹாநிப்⁴யோ ஜக³தோ(அ)ந்நம் ஹி காரணம் ॥ 261 ॥
கார்யஸ்ய காரணாத்³ப்³ரஹ்ம தத்³யே நித்யமுபாஸதே ।
ஆப்நுவந்த்யகி²லம் தே(அ)ந்நமத்⁴யாத்மம் தை³வதாத்மநா ॥ 262 ॥
ஸைஷா விராடி³தி ஹ்யுக்தமந்நாத்த்ருத்வம் ஹி தாண்டி³கை: ।
கார்யம் ஸர்வம் யதோ வ்யாப்தம் காரணேநாத்த்ருரூபிணா ।
இதி ஹேதூபதே³ஶாய ஹ்யந்நம் ஹீத்யுச்யதே புந: ॥ 263 ॥
 அத்³யதே(அ)ந்நம் ப்ரதா⁴நத்வாத³தி³தித்வாத்ததா²(அ)த்தி ச ।
அந்நாந்நாத³த்வஹேதோஸ்தத³ந்நம் ஹீத்யுச்யதே பு³தை⁴: ॥ 264 ॥
ஆப்நோதி ஸர்வகார்யாணி காரணாத்மதயா விராட் ।
ததோ(அ)ப்யந்த: ப்ரவேஶாய தஸ்மாதி³த்யபி⁴தீ⁴யதே ॥ 265 ॥
வைஶப்³தே³நைவ ஸம்ஸ்மார்ய த³வீயோதே³ஶவர்திநம் ॥ 266 ॥
தஸ்மாச்ச²ப்³தே³ந வைராஜமாதா³யாத்⁴யாத்மரூபிண: ।
ஏதஸ்மாதி³திஶப்³தே³ந வைராஜத்வம் ப்ரபோ³த்⁴யதே ॥ 267 ॥
கார்யாணாம் காரணாத்மத்வமேவம் ஸ்யாது³த்தரேஷ்வபி ।
ப்³ரஹ்மாநந்தம் ப⁴வேதே³வம் ஸாங்க்²யராத்³தா⁴ந்தமந்யதா² ॥ 268 ॥
பூர்வகார்யாதிரேகேண ஸ்வாத்மநா சாந்வயோக்தித: ।
அந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் யதோ²க்தார்த²: ஸமர்தி²த: ॥ 269 ॥
யதோ²க்தாந்நமயாத³ஸ்மாத³ந்ய: ஸ்யாத்தத்³விலக்ஷண: ।
அந்தர: ப்ரத்யகி³த்யேததா³த்மா சாத்மஸமந்வயாத் ॥ 270 ॥
கோஶைஶ்சதுர்பி⁴: ஸம்வ்யாப்தோ யதை²வாந்நமய: புரா ।
ஜாநீயாது³த்தராநேவம் த்ரித்³வ்யேகார்த²ஸமந்வயாந் ॥ 271 ॥
தேந ப்ராணமயேநைஷ பூர்ணோ ரஜ்ஜ்வேவ பந்நக³: ।
கார்யதோ(அ)ந்நமய: க்ல்ருப்தோ வாசாரம்ப⁴ணஶாஸ்த்ரத: ॥ 272 ॥
ஸ வை புருஷவிதோ⁴ ஹ்யுக்தோ யோ(அ)யம் ப்ராணமய: ஸ்ம்ருத: ।
அமூர்தத்வாத்குதோ(அ)ந்வேதத்³தே⁴துஸ்தஸ்யேதி ப⁴ண்யதே ॥ 273 ॥
ப்ராணஸ்தஸ்ய ஶிர: ஶ்ரைஷ்ட்²யாத்ப்ராணோ யஸ்மாந்முகா²லய: ।
வ்யாநோ(அ)ஸ்ய த³க்ஷிண: பக்ஷ உத்தரோ(அ)பாந உச்யதே ॥ 274 ॥
ஸாமாந்யம் வீர்யவத்தா ஸ்யாதி³தரஸ்யாததா²த்மதா ।
ஆகாஶ இதி சாத்ர ஸ்யாத்ஸமாநோ(அ)ம்ப³ரஸாம்யத: ॥ 275 ॥
ப்ராணாநாம் தத்ப்ரதிஷ்டா²நாதா³த்மா(அ)ஸௌ ஶ்ருதிதோ ப⁴வேத் ।
ப்ருதி²வீ தே³வதா புச்ச²ம் ஸைஷேதி ஶ்ருதித³ர்ஶநாத் ॥ 276 ॥
அஸோராத்⁴யாத்மிகஸ்யைஷா ஸ்தி²திஹேது: ப்ரகீர்திதா ।
அந்நாத்மநீவேஹாப்யாஹ ஶ்லோகம் ப்ராணமயாத்மநி ॥ 277 ॥
இதி த்³விதீயோ(அ)நுவாக: ॥ 2 ॥
த்ருதீயோ(அ)நுவாக:
ப்ராணம் ப்ராணந்தமந்வேவ தே³வா: ப்ராணந்தி ந ஸ்வத: ॥ 278 ॥
வர்ஷஸீஹ யதை³வ த்வமதே²மா: ப்ராணதே ப்ரஜா: ।
மநுஷ்யா: பஶவோ(அ)ந்யே ச ப்ராணந்த்யஸுஸமாஶ்ரயாத் ॥ 279 ॥
அத்⁴யாத்மமதி⁴தை³வம் ச கரணாந்யதி⁴தே³வதா: ।
ப்ராணஸ்வரூபமாபத்³ய ஜஹுர்ம்ருத்யுமிதி ஶ்ருதி: ॥ 280 ॥
க⁴டதே(அ)ஸாவித³ம் ஸர்வம் ஸர்வஸ்யாயுர்யதோ ஹ்யஸு: ।
தஸ்மாத்தம் தத்³வித³: ப்ராஹு: ஸர்வாயுஷமநேகஶ: ॥ 281 ॥
ஸர்வாயுஷகு³ணேநாஸும் ய ஆத்மாநமுபாஸதே ।
தே தம் ஸர்வாயுஷம் ப்ராணம் ப்ராப்நுவந்த்யபி⁴யோக³த: ॥ 282 ॥
தஸ்ய த்வந்நமயஸ்யைஷ யோ(அ)யம் ப்ராணமய: ஸ்ம்ருத: ।
ப⁴வ: ஶரீரே ஶாரீர ஆத்மா தேநா(அ)(அ)த்மவாந்யத: ॥ 283 ॥
ஸத்யாதி³லக்ஷணோ வா(அ)(அ)த்மா கௌ³ணோ ஹ்யாத்மா(அ)முதோ பர: ।
ஸர்வாந்தரத்வாந்ந்யாய்யைவம் ய: பூர்வஸ்யேதி ஹி ஶ்ருதி: ॥ 284 ॥
மித்²யாத்மநாம் ஹி ஸர்வேஷாம் ஸத்யாதி³கு³ணலக்ஷணம் ।
வ்யாவித்³தா⁴ஶேஷஸம்ஸாரமாத்மாநம் தம் ப்ரசக்ஷ்மஹே ॥ 285 ॥
ந ஹ்யாத்மவாந்ப⁴வேத்ஸர்போ த³ண்டா³த்³யத்⁴யாஸரூபிணா ।
ஆத்மநா(அ)விததே²நைவ ஸர்போ ரஜ்ஜ்வாத்மநா(அ)(அ)த்மவாந் ॥ 286 ॥
ப்ராணாத்³த்⁴யேவேத்யதோ ந்யாயாத்³வக்ஷ்யமாணஶ்ருதீரிதாத் ।
வ்யுத்தா²ப்யாந்நமயம் துச்ச²ம் ப்ராணோ(அ)ஸ்மீதி வ்யவஸ்தி²த: ।
யஸ்தம் மநோமயாத்மாநம் ஸங்க்ராமயிதுமுச்யதே ॥ 287 ॥
தஸ்மாதி³த்யாதி³வாக்யஸ்ய த்வர்த²ம் பூர்வமவாதி³ஷம் ।
ப்ராதா⁴ந்யம் யஜுஷோ ஜ்ஞேயம் ஹவி:ப்ரக்ஷேபகாரணாத் ॥ 288 ॥
ஸ்வாஹா ஸ்வதா⁴ வஷட் சேதி ஸம்நிபத்யோபகுர்வதே ॥ 289 ॥
ஶிரஆதி³ப்ரக்ல்ருப்திஸ்து வாசநிக்யத²வா(அ)ஸ்த்விஹ ।
வசநம் ப³லவத்³யஸ்மாத்பௌருஷேயீ ஹி கல்பநா ॥ 290 ॥
பத³வாக்யஸ்வரஸ்தா²நநாத³வர்ணாதி³ஸம்யுதா ।
யத்நோத்த²மாநஸீ வ்ருத்திர்யஜு:ஸங்கேதவர்த்மநா ॥ 291 ॥
ஐஶ்வரஜ்ஞாநஸந்த்³ருப்³தா⁴ பத³வாக்யாநுரஞ்ஜிதா ।
ஶ்ரோத்ராதி³கரணத்³வாஸ்தா² யஜுரித்யபி⁴தீ⁴யதே ॥ 292 ॥
ஜ்ஞாநாத்மத்வே ஹி மந்த்ராணாம் க⁴டதே மாநஸோ ஜப: ।
ஜ்ஞாநஸ்யாஶப்³த³ரூபத்வாத்³ருகா³வ்ருத்திர்ந ஸித்⁴யதி ।
அஶக்யத்வாந்ந சா(அ)(அ)வ்ருத்திர்க⁴டாதே³ரிவ ஶக்யதே ॥ 293 ॥
ஆவ்ருத்திஶ்சோத்³யதே சர்சாம் ஶ்ருதௌ த்ரி: ப்ரத²மாமிதி ॥ 294 ॥
அத²ர்சோ(அ)விஷயத்வே(அ)பி ஸ்ம்ருதேராவ்ருத்திரிஷ்யதே ।
ருக³ர்த²விஷயாயாஶ்சேந்மைவம் கௌ³ணீ ஹி ஸா ப⁴வேத் ॥ 295 ॥
பூ⁴யோ(அ)ல்பீய:ப²லத்வம் ச பா³ஹ்யமாநஸயோர்ஜபே ।
அதோ மாநஸமுக்²யத்வமிதரஸ்யாஸ்து கௌ³ணதா ॥ 296 ॥
நாத்மாநம் லப⁴தே கௌ³ணீ முக்²யார்தே² ஸதி கல்பநா ।
தஸ்மாதை³ஶ்வரவிஜ்ஞாநம் யஜுர்பு³த்³த்⁴யாத்³யுபாஶ்ரயம் ॥ 297 ॥
ஏவம் ச ஸதி நித்யத்வம் வேதா³நாம் க⁴டதே(அ)ஞ்ஜஸா ।
வாசகத்வமஶப்³த³ஸ்ய ஸித்³த⁴ம் ந ஸ்போ²டரூபத: ॥ 298 ॥
ஸர்வே வேதா³ஶ்ச யத்ரைகம் ப⁴வந்தீதி ஶ்ருதேர்வச: ।
ஆதே³ஶோ ப்³ராஹ்மணம் வித்³யாத்³யஸ்மாத்ஸ விதி⁴ரூபப்⁴ருத் ॥ 299 ॥
ப்³ரஹ்மணோ வா பரஸ்யேயமாஜ்ஞா ப்³ராஹ்மணலக்ஷணா ।
தஸ்மாதா³தே³ஶ இத்யேவம் ப்³ராஹ்மணம் ஸம்ப்ரசக்ஷதே ॥ 300 ॥
அத²ர்வாங்கி³ரஸாப்⁴யாம் யே த்³ருஷ்டா: புஷ்ட்யாதி³காரிண: ।
ஏத ஏவ ஹி மந்த்ரா: ஸ்யுரத²ர்வாங்கி³ரஸோ(அ)த்ர து ॥ 301 ॥
மநோமயாத்மஸாக்ஷ்யத்ர ஶ்லோக: பூர்வவது³ச்யதே ।
யதோ²க்தவேத³ஸித்³த்⁴யர்த²ம் லிங்க³ம் ஶ்லோகே(அ)பி கீர்த்யதே ॥ 302 ॥
அபி⁴தா⁴நநிவ்ருத்திர்ஹி ப்³ரஹ்மணோ நாந்யதோ யத: ।
ஸதா³வக³மரூபத்வாந்மநோ யஸ்மாந்நிவர்ததே ॥ 303 ॥
இதி த்ருதீயோ(அ)நுவாக: ॥ 3 ॥
சதுர்தோ²(அ)நுவாக:
யத்³தி⁴வாசா(அ)நப்⁴யுதி³தம் மநுதே மநஸா ந யத் ।
ப்³ரஹ்மணோ(அ)விஷயத்வம் ஹி ஶ்ருதிர்வாங்மநஸோ(அ)வத³த் ॥ 304 ॥
நாகோ³சரம் யயோரஸ்தி ப்³ரஹ்ம முக்த்வா நிரஞ்ஜநம் ।
தே மநோமயநிர்தி³ஷ்டே வித்³யாத்³வாங்மநஸே பு³த⁴: ।
இதீமமர்த²ம் சோத்³தி³ஶ்ய ஶ்லோகம் ஶ்ருதிருதா³ஹரத் ॥ 305 ॥
ப்³ரஹ்மணோ(அ)நவரத்வாத்து நேஹ மந்த்ராபி⁴தே⁴யதா ॥ 306 ॥
வ்ருத்திப்ரதா⁴நோ வேதா³த்மா வ்ருத்திமாந்ஸ்யாத³தோ²த்தர: ॥ 306 ॥
வ்யவஸாயாத்மிகா பு³த்³தி⁴ர்வ்ருத்திமாநித்யுதீ³ர்யதே ।
யஜ்ஞம் தநுத இத்யேதத்கர்த்ருத்வே ஸதி யுஜ்யதே ॥ 307 ॥
ஆத்மசைதந்யரூபா தீ⁴: கர்த்ர்யாத்மா ந த்⁴ருவத்வத: ।
யஜ்ஞாரம்ப⁴ஸ்ய ஹேதுத்வாத்தத³பா⁴வாத்³ வ்ருதா² யஜி: ॥ 308 ॥
ஶ்ரத்³த⁴யா உத்தமாங்க³த்வம் ஸ்ம்ருதிரஶ்ரத்³த⁴யேதி ச ॥ 309 ॥
ஸத்யம் ஹி ஶ்ரதி³தி ப்ராஹுர்த⁴த்தே தீ⁴: ப்ரத்யகா³த்மநி ।
தத்³யதஸ்தாம் மஹாத்மாந: ஶ்ரத்³தா⁴மித்யூசிரே தி⁴யம் ॥ 310 ॥
யோகோ³ யுக்தி: ஸமாதா⁴நமாத்மா ஸ்யாத்தது³பாஶ்ரயாத் ।
ஶ்ரத்³தா⁴தீ³நி யதோ²(அ)க்தார்த²ப்ரதிபத்திக்ஷமாணி ச ॥ 311 ॥
மஹத்தத்வம் மஹோ க்³ராஹ்யம் நீட³ம் கார்யஸ்ய தத்³யத: ।
வ்யாசஷ்டே தந்மஹத்³யக்ஷம் ஶ்ருதி: ப்ரத²மஜம் து யத் ॥ 312 ॥
இதி சதுர்தோ²(அ)நுவாக: ॥ 4 ॥
பஞ்சமோ(அ)நுவாக:
விஜ்ஞாநம் தநுதே யஜ்ஞம் கர்மாண்யந்யாநி யாநி ச ।
ஸர்வே ச தே³வா விஜ்ஞாநம் ப்³ரஹ்ம ஜ்யேஷ்ட²முபாஸதே ॥ 313 ॥
பரமேவ ஹி தத்³ப்³ரஹ்ம பு³த்³தி⁴கஞ்சுகப்⁴ருத்ஸ்வயம் ।
க⁴டாதா³விவ விஜ்ஞப்தௌ தீ⁴ராத்மாநம் ததோ(அ)ர்பயேத் ॥ 314 ॥
அக்³ரஜம் ப்³ரஹ்ம விஜ்ஞாநம் தே³வா அக்³ந்யாத³ய: ஸதா³ ।
உபாஸதே ததா³ப்த்யர்த²ம் தே தே³வா இதி ச ஶ்ருதி: ॥ 315 ॥
யதோ²க்தேந ப்ரகாரேண விஜ்ஞாநம் ப்³ரஹ்ம வேத³ சேத் ।
ப்ரமாத்³யதி ந சேத்தஸ்மாது³க்தகோஶாத்மஶக்தித: ॥ 316 ॥
பாப்மநாமாஶ்ரயோ யஸ்மாத்³ரூபநாமக்ரியாத்மக: ।
தே³ஹோ(அ)தஸ்தத்ப்ரஹாணேந ஹாநி: ஸ்யாத்ஸர்வபாப்மநாம் ॥ 317 ॥
விஜ்ஞாநமஹமஸ்மீதி தாவந்மாத்ராபி⁴மாநத: ।
ஶரீரே பாப்மநோ ஹித்வா ஸர்வாந்காமாந்ஸமஶ்நுதே ॥ 318 ॥
அணிமாதி³கு³ணைஶ்வர்யோ பு³த்³த்⁴யாத்மா கார்யரூபிண: ।
கார்யம் ஹி காரணவ்யாப்தமத: காமாந்ஸமஶ்நுதே ॥ 319 ॥
ஜ்ஞாநகர்மப²லோபாதி⁴விஜ்ஞாநம் ப்ரத்யகா³த்மந: ।
ஆநந்த³மய இத்யத்ர ப⁴ண்யதே கர்த்ருஶாந்தயே ॥ 320 ॥
விஜ்ஞாநமயஶப்³தே³ந கர்தா வ்யாக்²யாயி பூர்வயா ।
தஸ்ய ப்ரத்யக்தயா சாத² ஶ்ருத்யா போ⁴க்தோச்யதே(அ)து⁴நா ॥ 321 ॥
ஶுத்³த⁴ஸ்யாபி ஸ்வதோ பு³த்³தௌ⁴ ப்ரியாத்³யாகாரதோத³யே ।
ஜாயதே தது³பாதி⁴த்வாத்³போ⁴க்தா(அ)(அ)த்மா ஸ்யாத³வித்³யயா ॥ 322 ॥
அபரே பண்டி³தம்மந்யா: பரமேதம் ப்ரசக்ஷதே ।
இஹைவோபரமாதூ³ர்த்⁴வம் ப்⁴ருகோ³ஶ்ச வருணஸ்ய ச ॥ 323 ॥
அபி சா(அ)(அ)நந்த³ரூபஸ்ய ப்³ரஹ்மத்வம் ப³ஹுஶ: ஶ்ருதம் ।
ததா² சா(அ)(அ)நந்த³வல்லீதி வ்யபதே³ஶோ(அ)பி யுஜ்யதே ॥ 324 ॥
கார்யாதி⁴காரக³த்வாத்து நைதத்³ப்³ரஹ்ம பரம் ப⁴வேத் ।
அந்நாதி³மயவத்கார்யம் ஸ்யாதா³நந்த³மயோ(அ)ப்யயம் ॥ 325 ॥
மயட் சாத்ர விகாரார்தே² யதை²வாந்நமயாதி³ஷு ।
வைரூப்யலக்ஷணோ தோ³ஷ: ப்ராயோ(அ)ர்த²த்வே ப்ரஸஜ்யதே ॥ 326 ॥
அபி ஸங்க்ரமணாத³ஸ்ய கார்யதா(அ)த்⁴யவஸீயதே ।
கார்யாத்மநாம் ஹி ஸங்க்ராந்திர்யுஜ்யதே காரணாத்மநி ॥ 327 ॥
அத்யயோ வா(அ)த² ஸம்ப்ராப்தி: ஸங்க்ராந்தி: ஸ்யாத்பராத்மந: ।
நாத்மத்வாதா³த்மந: ப்ராப்திஸ்தது³ நாத்யேதி கஶ்சந ॥ 328 ॥
ந சாத்மநா ஸ்வாத்மாநமுபஸங்க்ராமதீஶ்வர: ।
நாலம் ஸ்வஸ்கந்த⁴மாரோடு⁴ம் நிபுணோ(அ)பீஹ ஸாத⁴க: ॥ 329 ॥
ஶிரஆத்³யாக்ருதேரத்ர மூர்தாமூர்தாத்³யஸம்ப⁴வாத் ।
அஸம்ப⁴வ: பரே தத்த்வே நேதி நேதீதி ஶாஸ்த்ரத: ॥ 330 ॥
அத்³ருஶ்யே(அ)நாத்ம்ய இத்யேவம் பூர்வோத்தரவிருத்³த⁴தா ।
ந ஸ்யாதா³காரவத்த்வாத்³தி⁴ அஸ்தி நாஸ்தீதி ஸம்ஶய: ॥ 331 ॥
கார்யாத்மா(அ)யமதோ க்³ராஹ்யோ யதோ²க்தந்யாயகௌ³ரவாத் ।
ப்⁴ருகோ³ருபரமாச்சேதி கார்யாத்மத்வே(அ)பி யுஜ்யதே ॥ 332 ॥
ஆநந்த³வல்ல்யாம் ப்³ரஹ்மோக்தம் தது³பாயவிதி⁴த்ஸயா ।
அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேத்யவோசத்³வருணம் ப்⁴ருகு³: ॥ 333 ॥
வ்யாக்²யாதத்வாது³பேயஸ்ய ஹ்யுபாயோ(அ)த்ராவஶிஷ்யதே ।
உபாயா: கோஶா: பஞ்சாபி யஸ்மாத்தைஸ்தம் ப்ரபத்³யதே ॥ 334 ॥
அந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் கோஶைராத்மஸமீக்ஷணம் ।
க்ரியதே ஹி யதஸ்தேஷாமுபாயத்வம் ப்ரதீயதே ॥ 335 ॥
ஸ்வாதந்த்ர்யம் யத்ர கர்து: ஸ்யாத்தத்ரைவாஸௌ நியுஜ்யதே ।
ப²லம் கர்த்ரநதீ⁴நத்வாத்ஸம்ப³ந்தா⁴யைவ ஶக்யதே ॥ 336 ॥
பஞ்ச கோஶாநதஸ்தஸ்மை வாக்யார்த²ப்ரதிபத்தயே ।
ஸ்வத: ப்ரஸித்³தே⁴: ஶேஷஸ்ய ஹ்யுபரேமே ப்⁴ருகு³ஸ்தத: ॥ 337 ॥
ப்³ரஹ்மதா(அ)(அ)நந்த³ரூபஸ்ய கேந வா ப்ரதிஷித்⁴யதே ।
நிரஸ்தாஶேஷபே⁴த³ஸ்ய ரூபம் தத்பரமாத்மந: ॥ 338 ॥
ப்ரியாத்³யாநந்த³ரூபாணாம் பே⁴தோ³ யத்ர நிவர்ததே ।
அமநோவிஷயே(அ)த்யந்தம் தமாநந்த³ம் ப்ரசக்ஷ்மஹே ॥ 339 ॥
கோஶபஞ்சக ஏதஸ்மிந்நிஷித்³தே⁴(அ)ஜ்ஞாநஹேதுகே ।
நா(அ)(அ)நந்த³மயதா ந்யாய்யா தி⁴யாம் வாசாமகோ³சரே ॥ 340 ॥
பராநந்த³ஸ்வபா⁴வேந பூர்ணா ஹ்யந்நமயாத³ய: ।
கார்யாத்மாநோ(அ)பி தத்³தே⁴தோராநந்த³மயதா ப⁴வேத் ॥ 341 ॥
தஸ்மாஜ்ஜ்ஞாநக்ரியாகார்யம் ப்ரியாத்³யாரக்தபு³த்³தி⁴க³ம் ।
ஆநந்த³மயமாத்மாநம் ஶ்ருதி: ஸோபாதி⁴கம் ஜகௌ³ ॥ 342 ॥
ப்ரியாதி³வாஸநாரூபோ ஹ்யாநந்த³மய ஈக்ஷ்யதே ।
விஜ்ஞாநமயஸம்ஸ்தோ² ய: ஸ்வப்நே வை ஸ்வப்நத³ர்ஶிபி⁴: ॥ 343 ॥
புத்ராதி³விஷயா ப்ரீதிர்வாஸநா ஶிர உச்யதே ।
ப்ரியலாப⁴நிமித்தோத்தோ² ஹர்ஷோ மோத³: ப்ரகீர்தித: ॥ 344 ॥
ப்ரகர்ஷகு³ணஸம்யுக்த: ப்ரமோத³: ஸ்யாத்ஸ ஏவ து ।
ஸுக²ஸாமாந்யமாத்மா ஸ்யாதா³நந்தோ³ பே⁴த³ஸம்ஶ்ரயாத் ॥ 345 ॥
உத்க்ருஷ்யமாண ஆநந்தோ³ நிஷ்டா²ம் யத்ராதி⁴க³ச்ச²தி ।
ததே³கம் ஸகலம் ப்³ரஹ்ம புச்ச²ம் ஸர்வாஶ்ரயத்வத: ॥ 346 ॥
ஆநந்த³: பர ஏவாத்மா பே⁴த³ஸம்ஸர்க³வர்ஜித: ।
ஸ ஏவ ஸுக²ரூபேண வ்யஜ்யதே புண்யகர்மபி⁴: ॥ 347 ॥
யாவத்³யாவத்தமோ(அ)பைதி பு³த்³தௌ⁴ த⁴ர்மஸமாஹதம் ।
தாவத்தாவத்³தி⁴ய: ஸ்வாஸ்த்²யம் தாவத்தாவத்ஸுகோ²ந்நதி: ॥ 348 ॥
தாரதம்யம் ஸுக²ஸ்யாபி வைசித்ர்யாது³பபத்³யதே ।  
புண்யஸ்ய கர்மணஸ்தஸ்மாதா³த்மைவா(அ)(அ)நந்த³ உச்யதே ॥ 349 ॥
தஸ்மாத்காமாதி³ஹாநேந ஹ்யுத்தரோத்தரவ்ருத்³தி⁴த: ।
ஶ்ரோத்ரியஸ்யேதி வாக்யேந காஷ்டா²(அ)(அ)நந்த³ஸ்ய ப⁴ண்யதே ॥ 350 ॥
தத்ரைதஸ்மிந்யதோ²க்தே(அ)ர்தே² ஶ்லோகோ(அ)ப்யுச்சைர்நிக³த்³யதே ।
மந்த்ரத்³வாரேண வாக்யார்த²ம் கத²ம் நாம ப்ரபத்ஸ்யதே ॥ 351 ॥
இதி பஞ்சமோ(அ)நுவாக: ॥ 5 ॥
ஷஷ்டோ²(அ)நுவாக:
அஸத்ஸமோ(அ)ஸௌ ப⁴வதி யோ(அ)ஸத்³ப்³ரஹ்மேதி வேத³ சேத் ।
அஸ்தி ப்³ரஹ்மேதி சேத்³வேத³ ஸந்தம் தம் ப்³ராஹ்மணா விது³: ॥ 352 ॥
ஸத³ப்யாத்மஸ்வரூபேண ப்³ரஹ்மாஸதி³தி வேத³ சேத் ।
ஸோ(அ)ஸந்நேவேஹ ப⁴வதி கோஶாத்மத்வாபி⁴மாநபா⁴க் ॥ 353 ॥
ந ஹி கோஶாத்மநா ஸத்த்வம்ருதே ப்³ரஹ்ம ஸமஶ்நுதே ।
குத: ஸர்பாத்மநா ஸத்த்வம்ருதே ரஜ்ஜும் ஸதா³த்மிகாம் ॥ 354 ॥
அஸத்³ப்⁴ய: க²லு கோஶேப்⁴ய: ஸதே³கம் ப்³ரஹ்ம வேத³ சேத் ।
த்³ருஶே ரூபாந்தராஸத்த்வாத்ஸந்தம் தம் ப்³ராஹ்மணா விது³: ॥ 355 ॥
யஸ்மாதே³வமதோ ஹித்வா கோஶாநஜ்ஞாநகல்பிதாந் ।
நிர்விகாரமநாத்³யந்தம் பரமாத்மாநமாஶ்ரயேத் ॥ 356 ॥
யத: கோஶாதிரேகேண நாஸத்த்வம் வித்³யதே பரம் ।
ம்ருத்யுர்வா அஸதி³த்யேவம் க⁴டதே ஶ்ருத்யுதீ³ரணம் ॥ 357 ॥
அஸ்தீத்யேவோபலப்³த⁴வ்ய: ஸதே³வேதி ச ஶாஸநம் ।
ப்³ரஹ்மாத்மவ்யதிரேகேண ஸத்த்வமந்யத்ர து³ர்லப⁴ம் ॥ 358 ॥
தஸ்யைஷ ஏவ ஶாரீரோ யோ(அ)ஶரீர: ஸதே³கல: ।
ஆநந்தா³ந்தஸ்ய பூர்வஸ்ய ஹ்யாத்மா(அ)நாத்மவத: பர: ॥ 359 ॥
உக்தம் ப்³ரஹ்மவிதா³ப்நோதி பரம் நாஜ்ஞோ(அ)ஸதா³ஶ்ரய: ।
இத்யஸ்ய நிர்ணயார்தா²ய பரோ க்³ரந்தோ²(அ)வதார்யதே ॥ 360 ॥
ஸாதா⁴ரணம் பரம் ப்³ரஹ்ம விது³ஷோ(அ)விது³ஷஶ்ச சேத் ।
ப்ராப்த்யப்ராப்தீ ஸமே ஸ்யாதாம் நியமே ஹேத்வஸம்ப⁴வாத் ॥ 361 ॥
கார்யமாத்ராவப³த்³தா⁴ந்த:கரணத்வாத்தமஸ்விந: ।
ந ஶக்யா(அ)ஸ்தீதி தீ⁴: கர்தும் ஸ்வத:ஸித்³தா⁴த்மவஸ்துநி ॥ 362 ॥
அதோ(அ)ஸ்யாஸ்தித்வஸித்³த்⁴யர்த²ம் கல்பநாதீதரூபிண: ।
அதா²த இத்யநுப்ரஶ்நா வக்ஷ்யந்தே நிர்ணயார்தி²நே ॥ 363 ॥
அதா²நந்தரமஸ்யைவ ஸாதா⁴ரண்யாப்ரமேயத: ।
ஆசார்யோக்திமநுப்ரஶ்நா: ஶிஷ்யஸ்ய கு³ருஸம்நிதௌ⁴ ॥ 364 ॥
அப்யவித்³வாநமும் லோகம் ப்ரேத்ய கஶ்சித்ஸமஶ்நுதே ।
ந சேத³வித்³வாநாப்நோதி வித்³வாநேதீதி கா ப்ரமா ।
ஸ்யாந்நவேத்யபர: ப்ரஶ்நஸ்த்ரித்வாத்³தி⁴ ப³ஹுவாகி³யம் ॥ 365 ॥
ப்லுதிஶ்சாத்ர விசாரார்தா² விசார்யம் வஸ்த்வித³ம் யத: ।
ஏதேஷாம் க²லு சோத்³யாநாமுத்தரார்தோ²த்தரா ஶ்ருதி: ॥ 366 ॥
த்³வயோ: ஸத்³பா⁴வபூர்வத்வாத³ஸ்தித்வம் தாவது³ச்யதே ॥ 367 ॥
க⁴டாங்குராதி³ யத்கார்யம் த்³ருஷ்டம் ஸத்காரணம் ஹி தத் ।
ஆகாஶாதி³ ச ந: கார்யம் தத³ப்யேவம் ப்ரதீயதாம் ॥ 368 ॥
அஸதஶ்சேதி³த³ம் கார்யம் ஸர்வம் ஸ்யாத³ஸத³ந்விதம் ।
அஸத: காரணத்வம் ச நிராத்மத்வாந்ந ஸித்³த்⁴யதி ॥ 369 ॥
த்⁴ருவ: ஸந்குருதே கார்யமயஸ்காந்தோ மணிர்யதா² ।
காரணத்வம் ப⁴வேதே³வம் குர்வதோ(அ)திஶய: குத: ॥ 370 ॥
ஸாவித்³ய: ப்ரத்யகா³த்மா யோ வியத்³யோநி: புரோதி³த: ।
ஸோ(அ)காமயத நாவித்³யாம் விநா காமோ(அ)ஸ்தி கஸ்யசித் ॥ 371 ॥
ஆலாதஸ்யைகரூபஸ்ய வைஶ்வரூப்யம் யதா²ந்யத: ।
ரூபாபி⁴தா⁴நப்⁴ராந்த்யுத்தா² ப³ஹுதேயம் பராத்மந: ।
ப்ரஜாயேயேத்யதோ வக்தி நாமரூபாத்மநா ப்ரபு⁴: ॥ 372 ॥
ஆத்மஸ்தே² நாமரூபே யே தே³ஶகாலாத்³யபேக்ஷிணீ ।
ஜக³த்கர்மவஶாதீ³ஶாத்³ வ்யஜ்யேதே ப³ஹுதா⁴த்மந: ॥ 373 ॥
வ்யாக்ருதிர்யா தயோர்விஷ்ணோ: ப்ரத்யஹம் நாமரூபயோ: ।
பூ⁴யோ ப⁴வநமேதத்ஸ்யாந்மாயிநோ(அ)நேகதா யதா² ॥ 374 ॥
ந ஹ்யநவயவஸ்யாஸ்ய ப³ஹுத்வம் யுஜ்யதே(அ)ஞ்ஜஸா ।
தஸ்மாத்³பா⁴க்தம் ப³ஹுத்வம் ஸ்யாத்³ வ்யோம்நோ யத்³வத்³ க⁴டாதி³பி⁴: ॥ 375 ॥
ஶ்ரௌதம் ஸ்ருஷ்ட்யாதி³விஷயமீஶ்வராலோசநம் தப: ।
கார்யத்வால்லௌகிகஸ்யேஹ தபஸோ(அ)ஸம்ப⁴வோ ப⁴வேத் ॥ 376 ॥
யதா²ஶ்ருதி ஸமாலோச்ய ஸஸர்ஜ ஜக³தீ³ஶ்வர: ।
யதா²க்ரமம் யதா²ரூபம் யதா²கர்ம யதா²க்ருதி ॥ 377 ॥
மாயாவீ ஜக³து³த்பாத்³ய மாயயைவேஶ்வரேஶ்வர: ।
ஸர்பாதீ³ந்கல்பிதாந்ஸ்ரக்³வத்ததே³வாநுவிவேஶ ஸ: ॥ 378 ॥
ம்ருத்³வச்சேத்காரணம் ப்³ரஹ்ம கார்யம் ஸர்வம் ததா³த்மகம் ।
ததா³த்மதாதிரேகேண ப்ரவேஶோ(அ)ந்யோ ந வித்³யதே ॥ 379 ॥
 ந சாந்ய: ப்ராவிஶத்³விஷ்ணோ: ஶ்ரூயதே ஹ்யேககர்த்ருதா ।
ஸ்ருஷ்ட்வா ஜக³த்ததே³வாநுப்ராவிஶச்சேதி ஹி ஶ்ருதி: ॥ 380 ॥
கபாலாத்³யாத்மநா கும்ப⁴ம் ம்ருத்³வச்சேத்ப்ராவிஶஜ்ஜக³த் ।
ம்ருதோ³(அ)நேகாத்மகத்வாத்து க⁴டதே நைகதோ த்³ருஶே: ॥ 381 ॥
அநாப்ததே³ஶவந்ம்ருத்³வத்ப்ரவேஶோ வ்யாபிந: கத²ம் ।
ப்ரவேஶஶ்ரவணாத்தர்ஹி பரிச்சி²ந்நம் ப்ரகல்ப்யதாம் ॥ 382 ॥
முகே² ஹஸ்தாதி³வச்சாயம் ப்ரவேஶோ(அ)பி க⁴டிஷ்யதி ।
அமூர்தஸ்யாபி நைவம் ஸ்யாத்கார்யவ்யாபித்வஹேதுத: ॥ 383 ॥
வ்யாபி வா(அ)வ்யாபி வா கார்யம் வ்யாப்நோத்யேவ ஹி காரணம் ।
ந ஹ்யாத்மஶூந்யோ தே³ஶோ(அ)ஸ்தி யம் ஜீவேநா(அ)(அ)விஶேத்பர: ॥ 384 ॥
அத² காரணரூபேண கார்யமீஶ: ஸமாவிஶேத் ।
அஹம் ப்³ரஹ்மேதிவஜ்ஜஹ்யாத்கார்யம் கார்யாத்மதாம் ததா² ॥ 385 ॥
மதம் ஜீவாத்மகம் கார்யம் யாதி கார்யாந்தரம் யதி³ ।
விரோதா⁴ந்நைவமப்யேதந்நைதி கும்ப⁴: ஶராவதாம் ॥ 386 ॥
நாமரூபாதி³கார்யாச்ச வ்யதிரேகாநுவாதி³நீ ।
ஶ்ருதி: குப்யேத மோக்ஷஶ்ச ததா³பத்தௌ ஸுது³ர்லப⁴: ॥ 387 ॥
ஜலார்கவத்ப்ரவேஶஶ்சேந்நாபரிச்சி²ந்நரூபத: ।
அமூர்தத்வாச்ச நாஸ்யைவம் ப்ரவேஶ உபபத்³யதே ॥ 388 ॥
ஏவம் தர்ஹி ப்ரவேஶோ(அ)ஸ்ய ஶ்லிஷ்யதே ந கத²ஞ்சந ।
ந ச க³த்யந்தரம் வித்³மோ யேந வாக்யம் ஸமர்த்²யதே ॥ 389 ॥
ஆநர்த²க்யாதி³த³ம் தர்ஹி த்யஜ்யதாம் ஶிஶுவாக்யவத் ।
ப்ரவேஶவாக்யம் நைவம் தத்³க³த்யந்தரஸமாஶ்ரயாத் ॥ 390 ॥
ப்³ரஹ்மவித்பரமாப்நோதீத்யுக்த்வா ஸத்யாதி³லக்ஷணம் ।
ப்ரவேஶயத்³ கு³ஹாம் தச்ச தத³நாத்மத்வஶாந்தயே ॥ 391 ॥
அப்³ரஹ்மத்வநிவ்ருத்த்யர்த²ம் ப்³ரஹ்மாத்மைதி விஶேஷணம் ।
தந்நிவ்ருத்தாவவாக்யார்த²ம் கைவல்யம் ப்ரதிபத்³யதே ॥ 392 ॥
யஸ்மாதே³வம் ப²லம் தஸ்மாஜ்ஜ்ஞாநமத்ர விவக்ஷிதம் ।
கு³ஹாயாமத்³வயம் ப்³ரஹ்ம தஸ்மாந்நிஹிதமுச்யதே ॥ 393 ॥
தத்³ரூபாநுக³மயாந்நமயாந்தம் கார்யமாஹ ஹி ॥ 394 ॥
பூர்வபூர்வாதிரேகேண த்ரீந்கோஶாநதிலங்க்⁴ய ச ।
விஜ்ஞாநமயரூபாயாம் கு³ஹாயாம் த³ர்ஶித: பர: ॥ 395 ॥
தத்ராநந்த³மயோ யஸ்மால்லக்ஷ்யதே ராஹுசந்த்³ரவத் ।
மாநுஷாத³தி⁴ யத்ரேத³ம் ஸுக²ம் நிஷ்டா²ம் ப்ரபத்³யதே ।
உத்க்ருஷ்யமாணம் க்ரமஶஸ்தத்³ப்³ரஹ்மாஸீதி போ³த⁴யேத் ॥ 396 ॥
விகல்பயோநாவேதஸ்யாம் நிர்விகல்போ(அ)தி⁴க³ம்யதே ।
தஸ்மாத்தஸ்யாம் ப்ரவேஶோ(அ)ஸ்ய கல்ப்யதே நாஞ்ஜஸோச்யதே ॥ 397 ॥
ப்ரகாஶாத்மக ஏதஸ்மிந்த்³ரஷ்ட்ருஶ்ரோத்ராதி³லக்ஷணம் ।
மோஹாதீ³க்ஷாமஹே யஸ்மாத்ப்ரவிஷ்டஸ்தேந கல்ப்யதே ॥ 398 ॥
தஸ்யைஷ ஏவ ஶாரீர ஆத்மேத்யேவம் ப்³ருவாணயா ।
ஐகாத்ம்யமுச்யதே ஶ்ருத்யா ஹ்ருத்ப்ரவிஷ்டாப்ரவிஷ்டயோ: ॥ 399 ॥
ப்ரவேஶஹேதுதோ³ஷாணாமத்⁴யஸ்தாநாம் பராத்மநி ।
யதா³ஹீத்யாதி³நா த்⁴வம்ஸ ஏவம் ஸத்யுபபத்³யதே ॥ 400 ॥
அப்ரவிஷ்டஸ்வபா⁴வஸ்ய ப்ரவேஶஸ்தேந கல்ப்யதே ।
க்ஷேத்ரஜ்ஞேஶ்வரஹாநேந ஹ்யைகாத்ம்யம் ஸ்யாத்கத²ம் த்விதி ॥ 401 ॥
மூர்தாமூர்தாத்மகம் கார்யம் யத்ஸ்ருஷ்ட்வா ப்ராவிஶத்ப்ரபு⁴: ।
ரஜதம் ஶுக்திகைவாத்மா ததா³த்மேவாப⁴வந்ம்ருஷா ॥ 402 ॥
மூர்தம் பூ⁴தத்ரயம் ஸத்ஸ்யாதி³தரத்த்யதி³ஹோச்யதே ।
அவ்யாக்ருதாதா³ஶரீராதே³தாவத்³வஸ்து நாபரம் ॥ 403 ॥
ஸமாநேதரஜாதீயாந்நிர்தா⁴ர்யேத³ந்தயோச்யதே ।
யந்நிருக்தம் தத³த்ர ஸ்யாத³நிருக்தமிதோ(அ)ந்யதா² ॥ 404 ॥
ஸாக்ஷாத்பரோக்ஷரூபே து மூர்தாமூர்தே புரோதி³தே ।
நிருக்தேதரரூபே யே தயோரேவ விஶேஷணே ॥ 405 ॥
நிலயோ மூர்தத⁴ர்ம: ஸ்யாது³த்தரோ(அ)மூர்தஸம்ஶ்ரய: ।
விஜ்ஞாநம் சேதநம் வித்³யாத³விஜ்ஞாநமசேதநம் ॥ 406 ॥
வ்யாவஹாரிகமேவாத்ர ஸத்யம் ஸ்யாத³தி⁴காரத: ।
பாரமார்தி²கஸத்யஸ்ய வாக்யாந்தே ஸமுதீ³ரணாத் ॥ 407 ॥
ம்ருக³த்ருஷ்ணாதி³வந்மித்²யா ததி³ஹாந்ருதமுச்யதே ।
இத்யேதத³ப⁴வத்ஸ்ரஷ்டா ஹ்யவித்³யோத்த²மவித்³யயா ॥ 408 ॥
ப்ரத்யாக்²யாநேந ஸர்வஸ்ய ஸத்த்யதா³த்³யாத்மகஸ்ய ஹி ।
வ்யாவ்ருத்தாகி²லநாநாத்வமஹம் ப்³ரஹ்மேதி போ³த்⁴யதே ॥ 409 ॥
நைதத³ஸ்தி ந நாஸ்தீத³ம் த்³வயோர்மோஹோத்³ப⁴வத்வத: ।
ந ஸத்தந்நாஸதி³த்யேவம் ப்ராஹ விஶ்வேஶ்வரோ(அ)பி ஹி ॥ 410 ॥
ஆவிர்பா⁴வதிரோபா⁴வௌ பு³த்³தே⁴ர்யத்ஸாக்ஷிகாவிஹ ।
தமேகமந்தராத்மாநம் வித்³யாத³வ்யபி⁴சாரிணம் ॥ 411 ॥
தஸ்மாத³ஸ்தி பரம் ப்³ரஹ்ம யஸ்யாவித்³யாப்ரகல்பிதா: ।
ஸந்தீவ ஸத்தாமாலம்ப்³ய கார்யகாரணலக்ஷணா: ॥ 412 ॥
விவாத³கோ³சராபந்நம் யத்கிஞ்சித்³ரசநாத்மகம் ।
தத்ஸர்வம் பு³த்³தி⁴மத்பூர்வம் ததா³த்மத்வாத்³ க⁴டாதி³வத் ॥ 413 ॥
தத்ரைதஸ்மிந்யதோ²க்தே(அ)ர்தே² ஶ்லோக: பூர்வவது³ச்யதே ।
ஶ்ருத்யுக்தார்தா²நுவாதீ³ து த்³ரடி⁴ம்நே புந்தி⁴யோ(அ)து⁴நா ॥ 414 ॥
இதி ஷஷ்டோ²(அ)நுவாக: ॥ 6 ॥
ஸப்தமோ(அ)நுவாக:
யதி³த³ம்ஶப்³த³தீ⁴க³ம்யம் ப்ராக³ஸத்தத³பூ⁴ஜ்ஜக³த் ।
அஸச்ச²ப்³தே³ந சாத்ர ஸ்யாத்³ப்³ரஹ்மைவாநாமரூபகம் ॥ 415 ॥
நாமரூபாத்மகம் கார்யமநாத்மத்வாத்ஸ்வதோ ஹ்யஸத் ।
யத்ஸதே³கம் பரம் ப்³ரஹ்ம ததோ வை ஸத³ஜாயத ॥ 416 ॥
ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் யத்தது³பேதமவித்³யயா ।
ஸ்வாத்மநைவ ஸ்வமாத்மாநம் ஸத்த்யத்³ரூபமசீக்ல்ருபத் ॥ 417 ॥
யஸ்மாத்ஸ்வயமித³ம் ஸர்வமகரோந்நிபுண: ப்ரபு⁴: ।
ஸுக்ருதம் ப்ரபு⁴மேவாதோ மஹாத்மாந: ப்ரசக்ஷதே ॥ 418 ॥
யதி³ வேஶ்வரநிர்வ்ருத்தம் கார்யம் ஸுக்ருதமுச்யதே ।
நிஷ்டா²ஸம்ஶ்ரவணாத்ஸாக்ஷாந்ந து கர்தேஶ உச்யதே ॥ 419 ॥
லோகே(அ)பி ஸ்வாமிநா ஸாக்ஷாத்³யத்க்ருதம் கர்ம யத்நத: ।
ததே³வ ஸுக்ருதம் ப்ராஹுர்ந து ப்⁴ருத்யைஸ்ததா² க்ருதம் ॥ 420 ॥
யத்³வை தத்ஸுக்ருதம் ப்ரோக்தம் ஸத்த்யதா³தி³ஸ்வபா⁴வகம் ।
நீரஸஸ்யாஸ்ய கார்யஸ்ய ரஸோ(அ)ஸௌ பரம: ஸ்ம்ருத: ॥ 421 ॥
ரஸ: ஸாரோ(அ)ம்ருதம் ப்³ரஹ்ம ஆநந்தோ³ ஹ்லாத³ உச்யதே ।
நி:ஸாரம் தேந ஸாரேண ஸாரவல்லக்ஷ்யதே ஜக³த் ॥ 422 ॥
ரஸஸ்யாதீந்த்³ரியஸ்யாஸ்ய த்வாநந்த³த்வம் குதோ ந்விதி ।
அதஸ்தத்ப்ரதிபத்த்யர்த²ம் ரஸம் ஹீத்யுத்தரம் வச: ॥ 423 ॥
ஏதஸ்மாத³பி ஹேதோஸ்தத³ஸ்தீத்யப்⁴யுபக³ம்யதாம் ।
இதஶ்சாஸ்தி பரம் ப்³ரஹ்ம ரஸத்வஸ்ய ப்ரஸித்³தி⁴த: ॥ 424 ॥
த்ருப்திஹேதூ ரஸோ நாம மது⁴ராம்லாதி³லக்ஷண: ॥ 425 ॥
அந்நாதி³ரஸலாபே⁴ந யதா² த்ருப்தா: ஸமாஸதே ।
ஆநந்தி³ந: காமஹீநா நிரீஹா: ஸாத்⁴யஸித்³த⁴யே ॥ 426 ॥
அபவித்³தை⁴ஷணாஸ்தத்³வத்³பா³ஹ்யோபாதா³நவர்ஜிதா: ।
நி:ஸம்போ³த⁴ம் பராநந்த³ம் ப்ராப்தா: ஸம்ந்யாஸிநோ(அ)மலா: ॥ 427 ॥
நூநம் தேஷாம் பரம் ஸ்வாஸ்த்²யம் சேதாம்ஸ்யாஹ்லாத³யத்யலம் ।
ப்ரஹ்லாத³சேதஸாம் யாநி தாநி லிங்கா³நி தேஷு ஹி ॥ 428 ॥
உபாக்³நி பாமநஸ்யேவ ஸுக²ஸம்ஸக்தசேதஸ: ।
லிங்க³ம் கண்டூ³யமாநஸ்ய லக்ஷயாம்யாத்மவேதி³ஷு ॥ 429 ॥
அஜ்ஞாதாநந்த³தத்த்வாநாமநுமாநமித³ம் ப⁴வேத் ।
ஸாக்ஷாத்க்ருதாத்மதத்த்வாநாம் ப்ரத்யக்ஷதமமேவ தத் ॥ 430 ॥
பா³ஹ்யேந்த்³ரியாணாமத்⁴யாத்மம் ஸம்ஹதிர்யேஹ லக்ஷ்யதே ।
ஏகார்த²வ்ருத்திரூபேண ஸா த்³ருஷ்டா(அ)ஸம்ஹதே ஸதி ॥ 431 ॥
அத: ஸாக்ஷேபமோஹேயம் கோ ஹ்யேவாந்யாதி³தி ஶ்ருதி: ।
ஆகாஶே பரமே வ்யோம்நி ஹ்யாநந்தோ³ ந ப⁴வேத்³யதி³ ॥ 432 ॥
ஆப்³ரஹ்மஸ்தம்ப³லோகே(அ)ஸ்மிந்புண்யகர்மாநுரூபத: ।
ஆநந்த³: பரமோ யஸ்மாதா³நந்த³யதி ந: ஸதா³ ॥ 433 ॥
ஸோ(அ)யம் லௌகிக ஆநந்தோ³ நிஷ்டா²ம் ஸாத⁴நஸம்பதா³ ।
யத்ர ப்ரபத்³யதே பூ⁴ம்நி ஸோ(அ)ஸ்த்யாநந்த³: பரோ ரஸ: ॥ 434 ॥
அஸ்தித்வே ஹேதவ: ஸம்யக்³ப்³ரஹ்மணோ(அ)பி⁴ஹிதா யத: ।
உதாவித்³வாநிதி ப்ரஶ்ந: ஶ்ருத்யா(அ)(அ)விஷ்க்ரியதே(அ)து⁴நா ॥ 435 ॥
வித்³வாநேவைதி தத்³ப்³ரஹ்ம ஹ்யப⁴யம் ப⁴யஹேது யத் ।
தமோமாத்ராவருத்³த⁴த்வாத்தத்ப்ராப்தேர்நாந்யத³ஸ்தி ஹி ॥ 436 ॥
வ்யவதா⁴நம் ஹி யத்³யஸ்மாத்தத்தந்மோஹைகஹேதுகம் ।
யஸ்மாத்தஸ்மாத³வித்³யைவ மோக்ஷாப்தேர்வ்யவதி⁴ர்ப⁴வேத் ॥ 437 ॥
அவித்³யாஸாக்ஷ்யபி ப்ரத்யக்ஸதா³(அ)நஸ்தமிதோதி³த: ।
அவித்³யயா வ்யவஹிதஸ்தத்³ப³லேநைவ தத்³வச: ॥ 438 ॥
வித்³வத்தாவ்யதிரேகேண யதி³ தத்ப்ராப்திருச்யதே ।
சோத்³யமேதத்ததா³ யுக்தம் ந த்வேவம் ஸதி யுக்திமத் ॥ 439 ॥
யாது ஸாதா⁴ரணீ ப்ராப்திராத்மத்வாத்³ப்³ரஹ்மண: ஸ்வத: ।
விது³ஷோ(அ)விது³ஷோ வா(அ)ஸாவஸ்மாபி⁴ர்ந நியம்யதே ॥ 440 ॥
அதோ(அ)வித்³யாநிஷேதே⁴ந ஸர்வதா³(அ)வாப்திரூபிண: ।
ப்ராப்தி: ஸ்யாதா³த்மஹேதுத்வாதி³தி பூர்வமவாதி³ஷம் ॥ 441 ॥
அத: பரீக்ஷ்யதே ஶ்ருத்யா ததி³தா³நீம் ப்ரயத்நத: ।
வித்³வாநேவைதி நாவித்³வாந்யதா³ ஹீத்யேவமாத்³யயா ॥ 442 ॥
விஷயாநுபாதிநீ யா து ஹ்யஶேஷகரணாஶ்ரயா ।
லௌகிகத்வாத்பதா³ர்த²ஸ்ய த்³ருஶிரத்ராபி⁴தீ⁴யதே ॥ 443 ॥
விஶேஷவத்³ப⁴வேத்³த்³ருஶ்யம் தத்³தி⁴ த³ர்ஶநமர்ஹதி ।
நித்யா த்³ருஷ்டிரபா⁴வோ வா நைவ த³ர்ஶநமர்ஹதி ॥ 444 ॥
த்³ருஶ்யாந்வயி ஹி யத்³வஸ்து ததா³த்ம்யமிதி ப⁴ண்யதே ।
ஸ்வதோ ஹ்யஸ்யாத்மதா³ரித்³ர்யாத³ர்ஹார்தே² லப⁴தே ச யத் ॥ 445 ॥
ஸ்யாத்³வா ஜாக்³ரத³வஸ்தே²(அ)யம் த்³ருஶ்யத்வேந ப்ரஸித்³தி⁴த: ।
கோஶத்ரயமிஹாத்ம்யம் ஸ்யாதா³த்மார்த²த்வஸமந்வயாத் ॥ 446 ॥
பஞ்சமோ(அ)த்ர நிருக்த: ஸ்யாத்பாரிஶேஷ்யாத்ப²லாத்மக: ।
அத்யாநந்த³மயம் ப்³ரஹ்ம த்வநிருக்தம் பரம் பத³ம் ॥ 447 ॥
நிலீயதே ஜக³த்³யஸ்மிந்நிலீநம் ஜாயதே யத: ।
நிலயம் தத்பரம் ப்³ரூம: கோஶபஞ்சககாரணம் ॥ 448 ॥
ஸச்ச த்யச்சாதி³ வா(அ)பேக்ஷ்ய நிஷேதோ⁴(அ)யமிஹோச்யதே ।
ப்ராப்திர்ஹ்யப⁴வதி³த்யுக்தா சாரு ப்ராப்தநிஷேத⁴நம் ॥ 449 ॥
மூர்தாமூர்தௌ ஹி ராஶீ த்³வௌ ஸச்ச த்யச்சாதி³நோதி³தௌ ।
ஶ்ருத்யந்தரேண ஸங்கா³நாத்தயோரேவாஸ்த்வபஹ்நுதி: ॥ 450 ॥
அஸ்மிந்பக்ஷே து நிலயோ வாஸநாநிலயோ ப⁴வேத் ।
ஏவம் ச நேதி நேதீதி ஸாக்ஷாத்ஸ்யாத்³ப்³ரஹ்மத³ர்ஶநம் ॥ 451 ॥
பா⁴வாபா⁴வாத்மிகா பு³த்³தி⁴ர்யத ஆத்மாபசாரிணீ ।
பா⁴வாபா⁴வநிஷேதே⁴ந ப்ரதீசீ ஸ்தா²ப்யதே தத: ॥ 452 ॥
த்³ருஶ்யாதி³ப்ரதிஷேதோ⁴க்த்யா ப்ரதீசி ப்³ரஹ்ம போ³த்⁴யதே ।
ந தத³ந்யத்தத³ந்யஸ்ய பரமார்தா²த்மதா குத: ॥ 453 ॥
ந நஞர்தோ² விகல்போ வா பரமார்த²மகல்பிதம் ।
அஸம்ப்ரவிஶ்ய ஸம்ஸித்³தி⁴ம் லப⁴தே க்வசித³ந்யத: ॥ 454 ॥
த்³ருஶ்யாதி³கு³ணஹீநஸ்ய ஸ்வத ஆத்மத்வகாரணாத் ।
வேத்தி விந்த³த இத்யஸ்மாதை³கார்த்²யாது³பஸம்ஹ்ருதி: ॥ 455 ॥
த்³ருஶ்யாதி³கு³ணஹீநே(அ)ஸ்மிந்நிரவித்³யோ யதா³(அ)ப⁴யம் ।
ஸாக்ஷாத்³வேத்தி ததை³வாயமப⁴யம் விந்த³தே பரம் ॥ 456 ॥
ப்³ரஹ்மபுச்ச²ம் ப்ரதிஷ்டே²தி யத³பா⁴ணி புரா ஸக்ருத் ।
தேநைகவாக்யதார்தா²ய ப்ரதிஷ்டா²மிதி ப⁴ண்யதே ॥ 457 ॥
அதா²து⁴நா யதா²(அ)வித்³வாந்ப்ரேத்ய நைதி பரம் பத³ம் ।
வ்யாக்²யாயதே ததா² ஸ்பஷ்டம் யதா³ ஹீத்யேவமாத்³யயா ॥ 458 ॥
ஸதா³ லப்³தா⁴த்மகஸ்யாபி யதோ(அ)ஜ்ஞாநமநாப்திக்ருத் ।
அவாத்³யுச்சைரத: ஶ்ருத்யா வித்³வாநேதீதி ஸாத³ரம் ॥ 459 ॥
யஸ்மாதே³வம் ததோ(அ)வித்³வால்லப⁴தே ந தமீஶ்வரம் ।
அவித்³யாவ்யவதா⁴நாத்³தி⁴ லப்³த⁴ ஏவ ந லப்⁴யதே ॥ 460 ॥
யதா³ ஹ்யேவைஷ ஆத்மைகோ த்³ருஶ்யத்வாதி³விவர்ஜித: ।
ஏதஸ்மிந்வர்தமாநோ(அ)பி வஞ்சிதோ(அ)வித்³யயைவ ஹி ॥ 461 ॥
ஹஸ்தப்ராப்தமபி த்³ரவ்யமப்ராப்தமிவ மந்யதே ।
மோஹாதே³வமநப்தி: ஸ்யாதா³த்மநோ(அ)பி மமா(அ)(அ)த்மந: ॥ 462 ॥
அவித்³யயா ததோ³த்³த்⁴ருத்ய ரஜ்ஜ்வா ரஜ்ஜுமிவ ஸ்வயம் ।
அஹித்வேநாத்³வயாத்³போ³தா⁴த்குருதே கர்த்ருபோ⁴க்த்ருபி⁴: ॥ 463 ॥
அரம் சி²த்³ரம் பி⁴தா³(அ)ந்யத்வம் வேத்³யவேத்த்ருத்வலக்ஷணம் ।
யஸ்மாது³த்குருதே மோஹாதா³த்மநோ ப்³ரஹ்மண: ஸ்வத: ॥ 464 ॥
அந்யோ(அ)ஸாவீஶ்வரோ மத்தஸ்தஸ்மாச்சாஹமநீஶ்வர: ।
இதி ச்சி²த்³ரயதோ(அ)ச்சி²த்³ரம் சி²த்³ரே(அ)நர்தோ² ப⁴வேத்³ப⁴யம் ॥ 465 ॥
நிர்ப⁴யோ(அ)பி ஸ்வதோ(அ)வித்³வாநேகம் ஸந்தமநேகதா⁴ ।
ப்ரகல்ப்யாவித்³யா(அ)(அ)த்மாநம் தமேவ ப⁴யமாப்நுயாத் ॥ 466 ॥
ப⁴யஹேதோர்த்³விதீயஸ்ய ஹிஶப்³தே³ந பரிக்³ரஹாத் ।
த்³விதீயாத்³வை ப⁴யம் ஹீதி ஶ்ருதிருச்சைரதோ(அ)ந்வஶாத் ॥ 467 ॥
ஈஶிதவ்யாத்³விப⁴க்தோ மத்³யஸ்மாதீ³ஶோ ப⁴யங்கர: ।
இதி கல்பயதஸ்தஸ்மாத³ப⁴யம் ஜாயதே ப⁴யம் ॥ 468 ॥
அஹோ ப³லமவித்³யாயா அதிஶேதே ந கஶ்சந ।
அக்³ந்யாதி³ப⁴யஹேதோர்யா ப்³ரஹ்மணோ(அ)பி ப⁴யங்கரீ ॥ 466 ॥
நிர்ப⁴யோ ப⁴யக்ருத்³தே³வ ஈஶ்வராணாமபீஶ்வர: ।
ப⁴யம் தஸ்யாபி ஜநயேந்நாஜ்ஞாநஸ்யாஸ்த்யகோ³சர: ॥ 470 ॥
யஜ்ஜ்ஞாத்வா விந்த³தே வித்³வாநப⁴யம் ஹீத்யவாதி³ஷம் ।
தத்த்வேவாப⁴யக்ருத்³ப்³ரஹ்ம ஸ்யாந்மோஹாதா³த்மநோ ப⁴யம் ॥ 471 ॥
நிஷித்³த⁴த்³ருஶ்யத்வாத்³யேகமப⁴யம் மோஹநிஹ்நவாத் ।
யத்தஸ்யைவ ப⁴யம் தத்ஸ்யாத³வித்³யாவஶவர்திந: ॥ 472 ॥
அபி வாலாக்³ரமாத்ரேண விது³ஷ: ப்ரத்யகா³த்மந: ।
பி⁴ந்நம் ப்³ரஹ்மேதி ஸம்மோஹாதா³த்மைவாஸ்ய ப⁴யம் ப⁴வேத் ।
வ்யாக்²யாநம் வா புரோக்தஸ்ய ச்சி²த்³ரஸ்ய க்ரியதே(அ)நயா ॥ 473 ॥
அமந்வாநஸ்ய தத்³ப்³ரஹ்ம விது³ஷோ(அ)பி ப⁴யங்கரம் ॥ 474 ॥
வேத்³யவேத்த்ருத்வஶூந்யத்வாத்³வித்³வத்தா(அ)பி தமோமயீ ।
ரஜதத்வாதி³வச்சு²க்தாவமந்வநோ ப⁴வேத³த: ॥ 475 ॥
யஸ்யாமதம் தஸ்ய மதம் மதம் யஸ்ய ந வேத³ ஸ: ।
விதி³தாவிதி³தாப்⁴யாம் தத³ந்யதே³வேதி ஹி ஶ்ருதி: ॥ 476 ॥
அந்யதே³வ ஹி தத்³வேத்³யாத³வேத்³யாத³ந்யதே³வ தத் ।
வேத்³யவேத்த்ருத்³வயாச்சாந்யதி³தி ஶ்ருத்யநுஶாஸநம் ॥ 477 ॥
வேத்³யாவேத்³யாத்மதா யஸ்மாச்ச²ப்³தா³த்³யர்தா²நுபாதிநீ ।
வேத்³யவேத்த்ருத்வமப்யேவமந்யதா² தத³ஸங்க³தே: ॥ 478 ॥
வ்யுத்தா²ப்ய வேத்³யாத்³வித்³யாயா வேத்துஶ்சாஜ்ஞாநகல்பிதாத் ।
தத³ந்யேப்⁴யஶ்ச ஜாநீயாத³ஹம் ப்³ரஹ்மேதிவாக்யத: ॥ 479 ॥
இதி ஸப்தமோ(அ)நுவாக: ॥ 7 ॥
அஷ்டமோ(அ)நுவாக:
யதோ²க்தபோ³த⁴விரஹாதீ³ஶ்வராணாமபீஶ்வரா: ।
ப்ரதீசோ ப்³ரஹ்மணோ பீ⁴தா: ஸ்வகர்மாணி ப்ரகுர்வதே ॥ 480 ॥
வாதாத³யோ மஹாவீர்யா: ஸ்வதந்த்ரா பா³ஹுஶாலிந: ।
தே(அ)பி பீ⁴தா: ப்ரவர்தந்தே ப்³ரஹ்மணோ(அ)பி மஹத்தமா: ॥ 481 ॥
யஸ்மாத்³ப்³ரஹ்மண ஆநந்தா³த்³பீ⁴தா வாதாத³யோ(அ)வஶா: ।
ஸ்வகர்மஸு ப்ரவர்தந்தே ப்⁴ருத்யா: ஸ்வாமிப⁴யாதி³வ ।
தஸ்யாநந்த³ஸ்ய மீமாம்ஸா விசார: க்ரியதே(அ)து⁴நா ॥ 482 ॥
உத்கர்ஷேதரஹீநோ(அ)ஸௌ ய ஆநந்தோ³(அ)தி⁴க³ம்யதே ॥ 483 ॥
த்³ருஷ்ட: ஸாதிஶயஸ்தாவதா³நந்த³: கர்மஹேதுக: ।
ஆப்³ரஹ்மநரபர்யந்தே லோகே(அ)ஸ்மாபி⁴: ப்ரமாணத: ॥ 484 ॥
உத்க்ருஷ்யமாணோ யத்ராயம் பராம் நிஷ்டா²ம் ப்ரபத்³யதே ।
அநாபந்நாதி³மத்⁴யாந்தம் தத்³ப்³ரஹ்மேத்யவதா⁴ரயேத் ॥ 485 ॥
ப்³ரஹ்மாதி³நரபர்யந்தம் புண்யகர்மாநுரூபத: ।
உபஜீவதி லோகோ(அ)யம் யஸ்யாநந்த³ஸ்ய விப்ருஷம் ॥ 486 ॥
உத்தரோத்தரவ்ருத்³த்⁴யைவம் மநுஷ்யாத³தி⁴ தம் வயம் ।
ப்ரதிபத்³யாமஹே ஸாக்ஷாதா³நந்த³ம் ஸ்வாத்மநி ஸ்தி²தம் ॥ 487 ॥
விஷயேந்த்³ரியஸம்ப³ந்த⁴ஸமுத்தோ² வா ப⁴வேத³யம் ।
லௌகிகாநந்த³வத்ஸ்யாத்³வா ஸர்வஸாத⁴நநிஸ்ப்ருஹ: ॥ 488 ॥
தத்ர லௌகிக ஆநந்தோ³ பா³ஹ்யாத்⁴யாத்மிகஸாத⁴ந: ।
ஸம்பந்நிமித்தோ யோ த்³ருஷ்ட: ஸைஷேதி ஸ இஹோச்யதே ॥ 489 ॥
உத்க்ருஷ்யமாணேநாநேந ஹ்யஸ்மத்³கோ³சரவர்திநா ।
அஸாத⁴நமஸாத்⁴யம் தமாநந்த³ம் வ்யாசசக்ஷ்மஹே ॥ 490 ॥
நிஷ்டா²ம் ஸாதிஶயம் யஸ்மாத்ஸ்வதோ(அ)நதிஶயாத்மநி ।
க³ச்ச²தீ³க்ஷாமஹே யஸ்மாதே³வமாநந்த³ ஈக்ஷ்யதாம் ॥ 491 ॥
யேயம் ஸாதிஶயா ஸங்க்²யா(அ)ஸங்க்²யேயார்தா²வஸாயிநீ ।
யதை²வமஸ்மதா³நந்த³: ஸ்யாத்பராநந்த³நிஷ்டி²த: ॥ 492 ॥
ஆவிஷ்கரிஷ்யந்த்யாஹாத இமமர்த²ம் ஶ்ருதி: ஸ்வயம் ।
ப³ஹிஷ்ப்ரவணத்³ருஷ்டீநாம் ஸ்வதோ(அ)ஸாமர்த்²யத³ர்ஶநாத் ॥ 493 ॥
யுவா ப்ரத²மவயா: ஸ்யாத்³யூந: ஸாது⁴யுவேதி கிம் ।
பஞ்சவிம்ஶாப்³தி³க: ஸாது⁴ரிதி ஸாது⁴யுவோச்யதே ॥ 494 ॥
 மித²: ஸவ்யபி⁴சாரித்வாத்ஸாது⁴யௌவநயோரத: ।
விஶேஷணமித³ம் தஸ்மாத்புந: ஸாது⁴யுவேதி ஹி ॥ 495 ॥
அத்⁴யேதி ஸர்வமத்⁴யேயமதோ(அ)த்⁴யாயக உச்யதே ।
க்ஷிப்ரகார்யதிஶாயித்வாதா³ஶிஷ்டோ²(அ)ஸௌ ப⁴வேத³த: ॥ 496 ॥
ஸமக்³ரஶேஷசார்வங்கோ³ த்³ருடி⁴ஷ்ட²: பரிகீர்த்யதே ।
அபி⁴பூ⁴ய யத: ஸர்வாந்ப³லிநோ வர்ததே தத: ।
ப³லிஷ்ட²ஸ்தேந வித்³வத்³பி⁴: கீர்த்யதே ப்ருது²கீர்திபி⁴: ॥ 497 ॥
யாவதா³த்⁴யாத்மிகம் கிஞ்சித்பும்பி⁴ராபேக்ஷ்யதே க்வசித் ।
த்³ருஷ்டாத்³ருஷ்டேஷ்டபோ⁴கா³ய தேந ஸர்வேண ஸம்யுத: ॥ 498 ॥
தஸ்யேவம் ப்ருதி²வீ ஸர்வா பூர்ணா வித்தஸ்ய சேத்³ப⁴வேத் ।
இதி ஸாத⁴நமுக்தம் ஸ்யாத்³த்³ருஷ்டாத்³ருஷ்டார்த²கர்மண: ॥ 499 ॥
பா³ஹ்யைராத்⁴யாத்மிகைஶ்சைவ ஸம்பந்ந: ஸாத⁴நை: புமாந் ।
லப⁴தே யமஸௌ ஹ்லாத³ம் நராநந்த³: ஸ உச்யதே ॥ 500 ॥
ய ஏதே ஶதமாநந்தா³ மாநுஷாணாம் ஸமாஹ்ருதா: ।
நரக³ந்த⁴ர்வகாணாம் ஸ்யாத்தாவாநேக: ப்ரமாணத: ॥ 501 ॥
ஸுக³ந்தி⁴ந: காமரூபா அந்தர்தா⁴நாதி³ஶக்தய: ।
ந்ருத்யகீ³தாதி³குஶலா க³ந்த⁴ர்வா: ஸ்யுர்ந்ருலௌகிகா: ॥ 502 ॥
பூ⁴யோத்³வந்த்³வப்ரதீகா⁴தஶக்திஸாத⁴நஸம்பதா³ ।
நாரக³ந்த⁴ர்விகோ பூ⁴யாநாநந்தோ³ மாநுஷாத³தி⁴ ॥ 503 ॥
ஆவிரிஞ்சாத்³ப⁴வேதே³வம் பூர்வஸ்மாது³த்தரோ(அ)தி⁴க: ।
ஸஹஸ்ரத³ஶபா⁴கே³ந ஹ்யுத்தரோத்தரத: க்ரமாத் ॥ 504 ॥
ஶ்ரோத்ரியோ(அ)தீ⁴தவேத³: ஸ்யாத்ஸாத்⁴வாசார: ப்ரஸித்³தி⁴த: ।
காமாநுபஹதாத்மா(அ)பி ஸ்யாத³காமஹதஸ்ததா² ॥ 505 ॥
மார்த்யாத்³போ⁴கா³த்³விரக்தஸ்ய ஹ்யுத்தராஹ்லாத³காமிந: ।
ஸஹஸ்ரத³ஶபா⁴கே³ந மாநுஷாத்³ கு³ணிதோ ப⁴வேத் ॥ 506 ॥
இத்யேதஸ்ய ப்ரஸித்³த்⁴யர்த²மாதா³வக்³ரஹணம் க்ருதம் ।
அகாமஹத இத்யஸ்ய ஹேதோராநந்த³வ்ருத்³த⁴யே ॥ 507 ॥
ஶ்ரோத்ரியாவ்ருஜிநத்வே த்³வே ஸர்வத்ரைவ ஸமே அபி ।
காமாநுபஹதத்வஸ்ய வ்ருத்³தௌ⁴ ஹ்லாதோ³ விவர்த⁴தே ॥ 508 ॥
யதோ(அ)காமஹதத்வம் ஸ்யாத்ஸர்வாதிஶயிநோ(அ)ஞ்ஜஸா ।
ஸுக²ஸ்ய ப்ராப்தயே தஸ்மாத்ததே³வோத்க்ருஷ்டிக்ருத்³ப⁴வேத் ॥ 509 ॥
தஸ்மாத்³யதோ²தி³தாநந்த³ப்ராப்தயே ஸாத⁴நத்ரயம் ।
ஶ்ரோத்ரியாவ்ருஜிநத்வே த்³வே ததா²(அ)காமஹதாத்மதா ॥ 510 ॥
துல்யே ஆப்³ரஹ்மண: பூர்வே உத்கர்ஷஸ்தூத்தரஸ்ய ச ।
அகாமஹததைவாத: பூர்வாப்⁴யாம் ஸாத⁴நம் பரம் ॥ 511 ॥
சிரகாலஸ்தி²திர்யேஷு பித்ருலோகேஷு தே ஸ்ம்ருதா: ।
சிரலோகலோகாஸ்தே(அ)பி ஸ்யு: பித்ருஶ்ரத்³தா⁴தி³காரிண: ॥ 512 ॥
ஆஜாநோ தே³வலோக: ஸ்யாத்தஜ்ஜா ஆஜாநஜா: ஸ்ம்ருதா: ।
ஸ்மார்தகர்மக்ருதஸ்தத்ர ஜாயந்தே தே³வபூ⁴மிஷு ॥ 513 ॥
கர்மணைவ த்வவித்³வாம்ஸோ யே ஜாதா: ஸுரஸத்³மஸு ।
கர்மதே³வாம்ஸ்து தாந்வித்³யாத்³தே³வாம்ஶ்சோத்தரமார்க³கா³ந் ॥ 514 ॥
த்ரைலோக்யதே³ஹஶ்சாத்ர ஸ்யாத்³விராடே³வ ப்ரஜாபதி: ।
ஸமஷ்டிவ்யஷ்டிரூபஶ்ச ப்³ரஹ்மேஹ பரிக்³ருஹ்யதே ॥ 515 ॥
த ஏதே ஸர்வ ஆநந்தா³ யத்ரைகத்வம் வ்ரஜந்தி ந: ।
காமஶ்ச தந்நிமித்தோத்தோ² ஜ்ஞாநம் யச்ச த்³வயாத்மகம் ॥ 516 ॥
ததா²(அ)காமஹதத்வம் ச நிஷ்டா²ம் யத்ர ப்ரபத்³யதே ।
தமாநந்த³ம் விஜாநீயாத்³வர்த்மநா(அ)நேந வாக்யத: ॥ 517 ॥
ஆநந்தா³நந்தி³நோஶ்சாத்ர ந பே⁴த³: ஸ்யாந்மநாக³பி ।
ஶ்ருத்யைவாபோதி³தோ யஸ்மச்சி²த்³ரம் குர்வந்மநாக³பி ॥ 518 ॥
ந ஸாத⁴நமயம் கிஞ்சித்ஸ்வாத்மஸித்³தா⁴வபேக்ஷதே ।
ஸ்வத: ஸித்³தே⁴ரவித்³யாயா ஹாநமாத்ரமபேக்ஷதே ॥ 519 ॥
கு³ருபா⁴ராவஸந்நஸ்ய பா⁴ராபநயதோ யதா² ।
உத்க்ருஷ்யதே க்ரமாத்ஸ்வாஸ்த்²யம் ஸ்வாத்மந்யேவம் தம:க்ஷயாத் ॥ 520 ॥
அதே²தா³நீம் பரீக்ஷாயா அத்³வைதாநந்த³லக்ஷணம் ।
உபஸம்ஹ்ரியதே ஸாக்ஷாத்ப²லம் ஸாத⁴நநிஸ்ப்ருஹம் ॥ 521 ॥
நிர்தூ⁴தாஶேஷஸம்ஸார: ஸத்யமித்யாதி³நோதி³த: ।
வ்யுத்தாப்யாஸத்யஜ்ஞாநாதே³ர்பு³த்³தௌ⁴ சாத்மநி த³ர்ஶித: ॥ 522 ॥
நிஷ்க்ருஷ்யாவித்³யோத்ஸங்க³ஸ்தா²த்தத்ஸாக்ஷிணமநாத்மந: ।
ஸாக்ஷாத்தேநைவ தம் வித்³ம: ப்ராத்யக்ஷ்யாத்ஸோ(அ)யமித்யத: ॥ 523 ॥
அகாமஹத இத்யேவம் நிரவித்³யோ(அ)பி⁴தீ⁴யதே ।
தஸ்யாமஸத்யாம் தத்³ப்³ரஹ்ம ஸ்வயமேவாநுபூ⁴யதே ॥ 524 ॥
அஜ்ஞாதம் ஜ்ஞாயதே யத்ர ப்ரமாத்ருத்வாத்³யநிஹ்நவாத் ।
தத்ர மாநாந்தராபேக்ஷா ந ஸ்வதோ(அ)வக³மாத்மகே ॥ 525 ॥
ப்ரமைவா(அ)(அ)த்மாத்மிகா யத்ர த்வநந்யாநுப⁴வாத்மிகா ।
நாத்ர மாநாந்தராபேக்ஷா ஸைவாநஸ்தமிதோதி³தா ॥ 526 ॥
ஆதே⁴யார்த²ப்ரதா⁴நேயம் ஸப்தமீ புருஷாத்பரா ।
யோ(அ)யமித்யாதி³நா தத்³வச்ச்²ருதிரேவம் ப்ரவாதி³நீ ॥ 527 ॥
அகாமஹததீ⁴க³ம்யோ யோ(அ)யம் பு³த்³தே⁴: ஸதே³க்ஷக: ।
அயம் புருஷ இத்யத்ர ஸ ஏவ த்வபி⁴தீ⁴யதே ॥ 528॥
ப்ரத்⁴வஸ்தாஸ்மத்³விபா⁴க³ஶ்ச ரோசிஷ்ணுர்யஶ்ச பா⁴ஸ்கரே ।
ஸூர்ய ஆத்மேதி மந்த்ரோ(அ)பி யோ(அ)ஸாவிதி ச ஸாக்ஷ்யத² ॥ 529 ॥
க்ஷேத்ரஜ்ஞேஶ்வரபே⁴தே³ந ஹ்யபி⁴ந்நம் வஸ்த்வவித்³யயா ।
தஸ்மாத்தத்³தா⁴நதஶ்சைக்யம் க⁴டேதரக²யோரிவ ॥ 530 ॥
மூர்தாமூர்தாத்மகஸ்யாஸ்ய ஹ்யுத்கர்ஷ: பரமோ ரவி: ।
ஸ்வாந்தர்க³தேந தஸ்யைக்யம் தந்நிமித்தநிஷேத⁴த: ॥ 531 । ॥
அநூத்³ய ஸ ய இத்யேவமபக்ருஷ்டம் ந்ருபு³த்³தி⁴க³ம் ।
உத்க்ருஷ்டேநேஶ்வரேணாத² விஶிநஷ்ட்யஹிரஜ்ஜுவத் ॥ 532 ॥
உத்க்ருஷ்டோ யத³பேக்ஷ்யேஶஸ்தத்தாவத்³பா³த்⁴யதே ப³லாத் ।
ஜஹாதி பஶ்சாது³த்கர்ஷமபக்ருஷ்டாஶ்ரயோ ஹி ஸ: ॥ 533 ॥
நா(அ)(அ)தி³த்யஸ்த²ஸ்ததோ³த்கர்ஷோ நாபக்ருஷ்டிஸ்ததா²(அ)(அ)த்மநி ।
ஹித்வோப⁴யமவாக்யார்த²ம் நேதி நேதீதி விந்த³தே ॥ 534 ॥
உத்க்ருஷ்டிர்வா(அ)பக்ருஷ்டிர்வா நேஹ ஸ்வாத்மநி வித்³யதே ।
தமோபஹதத்³ருஷ்டீநாமுத்கர்ஷேதரவீக்ஷணம் ॥ 535 ॥
அவித்³யைவ யதோ ஹேதுருத்க்ருஷ்ட்யாதே³ர்ந வஸ்த்வத: ।
ஜக்³தா⁴யாம் வித்³யயா தஸ்யாம் நாநாத்வம் விநிவர்ததே ॥ 536 ॥
அதிஶேதே யத: ஸர்வாநாநந்தா³நாக்³ரஜாத³தி⁴ ।
விகல்பபூ⁴மேர்வ்யாவ்ருத்தேரைக்யம் ஸ்வாத்மரவிஸ்த²யோ: ॥ 537 ॥
ஸத்யம் ஜ்ஞாநமிதி ஹ்யஸ்மாத³ஸத்யாத்³யர்த²வாரணாத் ।
பே⁴தா³ஶ்ரயஸ்ய வ்யாவ்ருத்தேரைக்யம் ஸ்வாத்மரவிஸ்த²யோ: ॥ 538 ॥
கார்யேண ரஸலாபே⁴ந ப்ராணநாத்³யுபபத்திபி⁴: ।
அஸ்தீத்யபாக்ரியைதஸ்ய ப்ராஹுர்பா⁴ஷ்யக்ருத: ஸ்வயம் ॥ 539 ॥
ப்ரஶ்நயோரஸ்தி நாஸ்தீதி வ்யாக்²யாதத்வாத³தா²து⁴நா ।
ஆஹோ வித்³வாநமும் லோகமித்யஸ்யாபாக்ரியோச்யதே ॥ 540 ॥
தத்³வாணீபா⁴நுஸம்ப்லுஷ்டப³ஹுலாஜ்ஞாநதீ⁴ரஹம் ।
யதா³ ஹீத்யாதி³நா மந்யே உதேத்யாதே³ர்விநிர்ணயம் ॥ 541 ॥
உதாவித்³வாநமும் லோகமிதிப்ரஶ்நவிநிர்ணயாத் ।
அஸ்தி நாஸ்தீதி ஸித்³த⁴: ஸ்யாத்ப்ரஶ்நயோரபி நிர்ணய: ॥ 542 ॥
வித்³வத்தாவ்யதிரேகேண ப²லம் பி⁴ந்நம் யதா² ததா² ।
அகாமஹததாயாஸ்து பராநந்தோ³ ந பி⁴த்³யதே ॥ 543 ॥
அநேகஜந்மஸம்ஸித்³த⁴: ஸ ய: கஶ்சித்³ப⁴வேதி³ஹ ।
யதோ²தி³தார்த²வித்ஸாக்ஷாத³ஸ்மாத்³ராகே³தராத்மகாத் ॥ 544 ॥
லோகாதா³த்⁴யாத்மிகாத்ப்ரேத்ய யஶ்ச ஸ்யாதா³தி⁴பௌ⁴திக: ।
தது³த்க்ராந்தேர்ப⁴வேத்³தே⁴துரந்நஸ்ருஷ்டிஸ்தி²திக்ஷய: ॥ 545 ॥
லோகாத³ஸ்மாத்ஸமுத்க்ரம்ய ஹ்யேவம்விதி³திவாசக: ।
ஸர்வஶேஷமிதி ந்யாய்யம் தத்³வ்யாக்²யாநாய சோத்தரம் ॥ 546 ॥
க³த்வேஹாந்நமயாத்மாநம் தத்கார்யம் யத்³வத³த்யகா³த் ।
அந்நேநாந்நமயம் தத்³வத்³வித்³வாந்ப்ராணமயாத்மநா ॥ 547 ॥
தஸ்யாபி ஹ்யந்தராத்மாநமஹீ ரஜ்ஜுமிவ ஸ்வத: ।
மநோமயாத்மநா பா³ஹ்யமுபஸங்க்ராமதீஶ்வர: ।
பூர்வபூர்வப்ரஹாணம் ஸ்யாது³த்தரோத்தரகா³மிபி⁴: ॥ 548 ॥
த்³ருஶ்யாத்³ருஶ்யாதி³ஹீநே(அ)த² ப்ரதிஷ்டா²ம் விந்த³தே(அ)ப⁴யம் ॥ 549 ॥
யோ(அ)ஸாவேவம்விதி³த்யுக்த: பரஸ்மாத்கிமஸௌ ப⁴வேத் ।
ஸ்வதோ பி⁴ந்நோ(அ)த² வா(அ)பி⁴ந்நோ யதி³ வோப⁴யலக்ஷண: ॥ 550 ॥
பே⁴தே³ ஶ்ருதிவிரோத⁴: ஸ்யாத³ந்யோ(அ)ஸாவிதி நிந்த³நாத் ।
கர்மகர்த்ருத்வமேகஸ்ய தோ³ஷோ(அ)பே⁴தே³(அ)பி வித்³யதே ॥ 551 ॥
பரஸ்ய து³:கி²தா சைவம் பராபா⁴வ: ப்ரஸஜ்யதே ।
தஸ்மாந்நிர்தா⁴ரணார்தோ²(அ)யம் விசார: க்ரியதே(அ)து⁴நா ॥ 552 ॥
நிஶ்சிதம் ஹி பரிஜ்ஞாநம் ப²லவத்ஸ்யாத்ப்ரஸித்³தி⁴த: ॥ 553 ॥
நாந்யஸ்யாந்யாத்மதா யஸ்மாத்³ த்⁴வம்ஸே வா(அ)த்⁴வம்ஸ ஏவ வா ।
தஸ்மாத³நந்யோ விஜ்ஞேய: பரஸ்மாதா³த்மநோ பு³த⁴: ॥ 554 ॥
அநந்யஶ்சேத்³ப⁴வேத்³வித்³வாந்பூ⁴தத்வாத்³ப⁴வதீதி கிம் ।
பா³ட⁴ம் ப்ராப்தம் பரம் ப்³ரஹ்ம நாநாத்மா(அ)(அ)ப்நோதி யேந தத் ॥ 555 ॥
த³ஶமாப்திவத³ஜ்ஞாநாத்ஸ்வரூபாதி³வ வர்ண்யதே ।
வித்³யயா தத³வாப்நோதி யத³நாப்தமவித்³யயா ॥ 556 ॥
தமோஹ்நுத்யதிரேகேண நேஹ க்³ராமாத்³யவாப்திவத் ।
தத்ப்ராப்திஸாத⁴நம் ஜ்ஞாநம் க்³ராமமார்க³ப்ரபோ³த⁴வத் ॥ 557 ॥
இத்யேவம் சேந்ந வைத⁴ர்ம்யாந்ந ஹி தத்ரோபதி³ஶ்யதே ।
க³ந்தவ்யவிஷயம் ஜ்ஞாநம் யதா² ஸத்யாதி³லக்ஷணம் ॥ 558 ॥
கர்மாபேக்ஷம் பரப்ராப்தௌ ஜ்ஞாநம் ஸ்யாதி³தி சேந்ந தத் ।
முக்தௌ ந கர்மண: கார்யம் யஸ்மாத³ண்வபி வித்³யதே ॥ 559 ॥
பு³த்³த⁴ம் யஸ்மாத்ஸ்வதஸ்தத்த்வமத: ஶுத்³த⁴ம் ஸ்வதோ ப⁴வேத் ।
அதோ முக்தம் ஸ்வதோ ப்³ரஹ்ம வத³ ஸ்யாத்கர்மணா(அ)த்ர கிம் ॥ 560 ॥
ஸ்ரஷ்ட்ருப்ரவேஷ்ட்ரோஶ்சைகத்வாத³பி⁴ந்ந: ஸ்யாத்பராத்³பு³த⁴: ।
விபஶ்சித்³வ்யதிரேகேண யதீ³ஶோ(அ)ந்யோ ந வித்³யதே ।
தத: ஸ்யாத³ப⁴யப்ராப்திர்த்³விதீயாத்³வை ப⁴யஶ்ருதே: ॥ 561 ॥
த்³விதீயம் சேத³வித்³யோத்த²மேகம் வஸ்து ஸ்வதோ யதி³ ।
ந ஸ வேதை³கதை⁴வேதி விபா⁴கோ³க்திஸ்ததா³ ப⁴வேத் ॥ 562 ॥
யதி³ தைமிரிகாத³ந்யைர்த்³விதீயோ நேக்ஷ்யதே ஶஶீ ॥ 563 ॥
சந்த்³ர ஏக இதி ஜ்ஞாநம் ததா³ ஸ்யாத்பாரமார்தி²கம் ।
தத்³க்³ருஹ்யதே த்³விதீயம் சேந்ந ஸுஷுப்தே(அ)க்³ரஹ: ஶ்ருதே: ॥ 564 ॥
ந சேஹாந்யமநஸ்தா ஸ்யாத்ஸர்வேஷாமக்³ரஹோ யத: ।
அஸ்த்யேவைதத்³த்³விதீயம் சேத்³ க்³ரஹணாத்ஸ்வப்நபோ³த⁴யோ: ॥ 565 ॥
அவித்³யோத்தா²நதோ நைவம் ததா³ தத்³பா⁴வபா⁴வத: ।
த்³வயாபோ³த⁴: ஸுஷுப்தே(அ)பி த்வஜ்ஞாநாதி³தி சேந்ந தத் ।
ஸ்வாபா⁴விகத்வாத்தஸ்யாபி நிமித்தஸ்யாநபேக்ஷணாத் ॥ 566 ॥
அந்யாபேக்ஷம் ஹி யத்³ரூபம் ந தத்தஸ்ய ஸ்வதோ ப⁴வேத் ।
விக்ரியா(அ)விக்ரியா த்வஸ்ய தத்த்வமந்யாநபேக்ஷணாத் ॥ 567 ॥
ஸ்வப்நவந்ந ஸுஷுப்தோ(அ)த: ஸ்வத ஏவாத்³வயத்வத: ।
த்³ரஷ்டுர்த்³ருஷ்டேர்ந லோப: ஸ்யாத்ஸத்யமேவம் ஶ்ருதேர்வச: ॥ 568 ॥
ஆத்மநோ(அ)ந்யோ ப⁴வேத்³யேஷாமீஶ்வர: காரணாத்ததா² ।
கார்யம் ப⁴யாநிவ்ருத்தி: ஸ்யாத³ந்யஹேதுத்வஸம்ஶ்ரயாத் ॥ 569 ॥
அந்யஸ்ய ப⁴யஹேதுத்வமத⁴ர்மாபேக்ஷயேதி சேத் ।
மைவம் தஸ்யாபி துல்யத்வாந்நிவ்ருத்தே: ஸ்யாத³ஸம்ப⁴வ: ॥ 570 ॥
நிர்நிமித்தம் ப⁴யம் சேத்ஸ்யாந்ந தஸ்யாஸ்தி நிவாரணம் ।
த்⁴வம்ஸேந வா நிவ்ருத்தி: ஸ்யாதா³த்மநோ நேஷ்யதே ததா² ॥ 571 ॥
ஏகத்வபக்ஷே த்வேதேஷாம் தோ³ஷோ நாந்யதமோ ப⁴வேத் ।
ப⁴யஸ்யாஜ்ஞாநஹேதுத்வாத்தந்நிவ்ருத்தௌ நிவர்ததே ॥ 572 ॥
அந்யஹேது: ஸ்வதோ வா ஸ்யாத்³ப⁴யம் நோப⁴யதா²(அ)பி ஹி ।
ஸ்வாதந்த்ர்யாபா⁴வாத³ந்யஸ்மிந்ஸ்வாத்மஹாநம் ச நேஷ்யதே ॥ 573 ॥
அநிவர்த்ய ஸ்வமாத்மாநம் ந ப⁴யஸ்ய நிராக்ரியா ।
நிவ்ருத்தாவபி நைவ ஸ்யாந்நிவ்ருத்த்யைவ ஸமாப்தித: ॥ 574 ॥
அவித்³யாமாத்ரஹேதௌ து ஸர்வமேதத்ஸமஞ்ஜஸம் ।
தஸ்யாமஸத்யாம் தந்ந ஸ்யாத்ஸத்யாமேவ ஹி பீ⁴ர்யத: ॥ 575 ॥
யத³ஜ்ஞாநாத்³ப⁴யம் யத்ஸ்யாத்தஜ்ஜ்ஞாநாத்தத்குதோ ப⁴வேத் ।
ரஜ்ஜுஸர்பாதி³வத்தஸ்மாத³வித்³யைவ ப⁴யோத்³ப⁴வ: ॥ 576 ॥
வித்³யா(அ)வித்³யாத்மகம் ப்³ரஹ்ம மதம் சேந்ந விரோத⁴த: ।
ப்ருத²க்ச த்³ருஶ்யமாநத்வாதா³த்மநோ க⁴டரூபவத் ॥ 577 ॥
ப்ரத்யக்ஷேண ஹி த்³ருஶ்யேதே வித்³யாவித்³யே மநோக³தே ।
ந தயோராத்மத⁴ர்மத்வம் தஸ்மாத்தே நாமரூபயோ: ॥ 578 ॥
அந்தரா நாமரூபே யே ப்³ரஹ்மபா³ஹ்யே தயோர்ஹி தத் ।
ந ஸ்தோ ப்³ரஹ்மணி தே பா⁴நாவுத³யாஸ்தமயாவிவ ॥ 579 ॥
கர்மகர்த்ருகதைகஸ்ய தோ³ஷ: ஸ்யாதி³தி சேந்ந தத் ।
ஸங்க்ராந்தேர்ஜ்ஞாநமாத்ரத்வாத்தத்³தி⁴ பே⁴த³நிராஸி ந: ॥ 580 ॥
ஸுக²து³:கா²தி³ஸம்ப³த்³த⁴மாத்மா(அ)(அ)த்மாநம் ந வேத்தி சேத் ।
ப⁴வதோ முமுக்ஷுதா கஸ்மாத்³விஸ்ரம்பா⁴தே³தது³ச்யதாம் ॥ 581 ॥
ஜாக்³ரத்ஸ்வப்நஸுஷுப்தேஷு வஸ்துவ்ருத்தாநுரோத⁴த: ।
ஶ்யாம: ஸுகீ² ந வேத்³மீதி வேத்த்யாத்மாநம் ப்ரஸித்³தி⁴த: ॥ 582 ॥
கார்யகாரணஹாநாச்ச ந விபா⁴க³: பராத்மநி ।
அபா⁴வாத்கர்மகர்த்ராதே³ர்போ³த⁴ ஏவாவஶிஷ்யதே ॥ 583 ॥
காரகாண்யுபம்ருத்³நாதி வித்³யா பு³த்³தி⁴மிவோஷரே ।
காரகத்வமவித்³யோத்த²ம் ஸ்வதஶ்சாகாரகாத்மதா ॥ 584 ॥
யத்³தி⁴ யஸ்ய ஸ்வதோ ரூபம் ந தத்ப்ராப்தாவபேக்ஷதே ।
க்ரியாமந்யநிமித்தத்வாத³பேக்ஷா கர்த்ரபஹ்நவே ॥ 585 ॥
நைவேஹாந்நமயாத்மாநம் ஜலூகாவத்பரோ(அ)ஞ்ஜஸா ।
உபஸங்க்ராமதீத்யஸ்மாத்³கௌ³ணீ ஸங்க்ராந்திரிஷ்யதே ॥ 586 ॥
ப³ஹி: ப்ரவ்ருத்தே: ஸங்க்ராந்தி: ப்ரத்யாவ்ருத்யேதி சேந்மதம் ।
மநோமயாதி³வந்நைவம் விருத்³தா⁴ ஸ்வாத்மநி க்ரியா ॥ 587 ॥
ஸ்பு²ரந்தீ ந ஜலூகா(அ)பி ஸ்வாத்மாநம் ஸ்வாத்மநா(அ)ஞ்ஜஸா ।
உபஸங்க்ராமதீத்யத்ர நிர்பா⁴க³த்வாத்ததா²(அ)பி ந ॥ 588 ॥
தஸ்மாத்ப்ராப்திர்ந ஸங்க்ராந்திர்ந ச கோஶாத்மகர்த்ருகா ।
பஞ்சகோஶாதிரிக்தாத்மகர்த்ருகா பரிஶிஷ்யதே ॥ 589 ॥
கோஶாதிரிக்தரூபஸ்ய ஸர்வாந்தரதமாத்மந: ।
அக்ரியஸ்யைவ ஸங்க்ராந்திர்நபோ⁴வத்ஸ்யாத்பராத்மந: ॥ 590 ॥
கு³ஹாஶ்ரயாபி⁴ஸம்ப³ந்தோ⁴ யோ(அ)வித்³யாவிப்⁴ரமாத்³ப⁴வேத் ।
ஆத்மஜ்ஞாநாத்³ ப்⁴ரமத்⁴வஸ்தௌ ஸங்க்ராந்திரிதி கீ³ரியம் ॥ 591 ॥
தஸ்மாத்ஸத்யமநந்தம் யத்ஸர்வதா³(அ)விகலேக்ஷணம் ।
தத³ஸ்மீதி ப்ரபோ³தா⁴ர்த²ம் ப³ஹுஸ்யாமிதி கல்ப்யதே ॥ 592 ॥
பஞ்சகோஶாதிவர்த்யாத்மா ஜ்ஞாநபா⁴நூத³யாத்க்ரமாத் ।
ஜக்³த்⁴வா பஞ்சாபி கோஶாம்ஸ்தாந்நிர்வாத்யாத்மநி தீ³பவத் ॥ 593 ॥
ததே³தஸ்மிந்யதோ²க்தே(அ)ர்தே² ஶ்லோகோ மந்த்ரோ(அ)பி வித்³யதே ।
அஶேஷாநந்த³வல்ல்யர்த²ஸாரஸ்யாஸ்ய ப்ரகாஶக: ॥ 594 ॥
இத்யஷ்டமோ(அ)நுவாக: ॥ 7 ॥
நவமோ(அ)நுவாக:
யதோ வாசோ நிவர்தந்தே தத்³ப்³ரஹ்மேதி ப்ரதீயதாம் ॥ 595 ॥
ஶப்³த³ப்ரவ்ருத்திஹேதூநாம் ப்ரத்யகா³த்மந்யஸம்ப⁴வாத் ।
ஶப்³தா³ர்தா²ஸம்ப⁴வம் ப்ராஹ ஹ்யப்ராப்யேத்யாத³ராச்ச்²ருதி: ॥ 596 ॥
தஸ்மால்லக்ஷணவாசீநி ஸத்யாதீ³நி புரா(அ)ப்³ரவம் ।
விஶேஷணவிஶேஷ்யாணாம் நிஷேதா⁴த்கோஶஶாயிநாம் ।
நிர்மமம் நிரஹங்காரம் ப்³ரஹ்மைவா(அ)(அ)த்மேத்யுபாஸ்மஹே ॥ 597 ॥
த்³ரவ்யாதி³விஷயே யாநி ப்ரயுக்தாநி ப்ரயோக்த்ருபி⁴: ।
ஸ்வார்த²ஹேதோர்நிவ்ருத்த்யைவ நிவர்தந்தே வசாம்ஸ்யத: ॥ 598 ॥
ந மாத்ருயாயிநோ யஸ்மாத்ப்ரத்யயா பு³த்³தி⁴கர்த்ருகா: ।
தந்நிவ்ருத்தௌ நிவர்தந்தே தஸ்மாத்தே மநஸா ஸஹ ॥ 599 ॥
யதோ வாசோ(அ)பி⁴தா⁴நாநி ப்ரயுக்தாந்யுபலப்³த⁴யே ।
ஸர்வாண்யநபி⁴தா⁴யைவ நிவர்தந்தே(அ)வபோ³த்⁴ய ச ॥ 600 ॥
உத³பாதி³ ச யச்ச²ப்³தை³ர்ஜ்ஞாநமாகாரவத்³தி⁴ய: ।
ஸ்வதோ பு³த்³த⁴ம் தத³ப்ராப்ய நாம்நா ஸஹ நிவர்ததே ॥ 601 ॥
மாஹாத்ம்யமேதச்ச²ப்³த³ஸ்ய யத³வித்³யாம் நிரஸ்யதி ।
ஸுஷுப்த இவ நித்³ராயா து³ர்ப³லத்வாச்ச பா³த்⁴யதே ॥ 602 ॥
து³ர்ப³லத்வாத³வித்³யாயா ஆத்மத்வாத்³போ³த⁴ரூபிண: ।
ஶப்³த³ஶக்தேரசிந்த்யத்வாத்³வித்³மஸ்தம் மோஹஹாநத: ॥ 603 ॥
அக்³ருஹீத்வைவ ஸம்ப³ந்த⁴மபி⁴தா⁴நாபி⁴தே⁴யயோ: ।
ஹித்வா நித்³ராம் ப்ரபு³த்⁴யந்தே ஸுஷுப்தே போ³தி⁴தா: பரை: ॥ 604 ॥
ஜாக்³ரத்³வந்ந யத: ஶப்³த³ம் ஸுஷுப்தே வேத்தி கஶ்சந ।
த்⁴வஸ்தே(அ)தோ வசஸா(அ)ஜ்ஞாநே ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி ப⁴வேந்மதி: ॥ 605 ॥
நாபே⁴த³: க்ரியயோரத்ர க்ரியாதத்ப²லபே⁴த³த: ।
கிம் பூர்வமிதி சோத்³யஸ்ய நாத்ராத: ஸம்ப⁴வோ ப⁴வேத் ॥ 606 ॥
அவித்³யாகா⁴திந: ஶப்³தா³த³ஹம் ப்³ரஹ்மேதி தீ⁴ர்ப⁴வேத் ।
நஶ்யத்யவித்³யயா ஸார்த⁴ம் ஹத்வா ரோக³மிவௌஷத⁴ம் ॥ 607 ॥
அவஶிஷ்டம் ஸ்வதோ பு³த்³த⁴ம் ஶுத்³த⁴ம் முக்தம் ததோ ப⁴வேத் ।
நாத: ஸ்யாத்³பா⁴வநாபேக்ஷா நாபி மாநாந்தரம் ப்ரதி ॥ 608 ॥
அலௌகிகத்வாத்³போ³த⁴ஸ்ய ஸ்வதஶ்சாவக³மாத்மந: ।
போ³த்⁴யே ஹி லௌகிகே(அ)பேக்ஷா பரதோ(அ)வக³தௌ ததா² ॥ 609 ॥
நத்³யாஸ்தீரே ப²லாநீவ ப்ரத்யக்ஷாத்³யநபேக்ஷத: ।
கிமிவேஹாந்யமாநேஷு தாவாபேக்ஷா(அ)பி⁴தா⁴ஶ்ருதே: ॥ 610 ॥
ப்ரமாதா ச ப்ரமாணம் ச ப்ரமேயோ நிஶ்சிதிஸ்ததா² ।
யத்ஸாந்நித்⁴யாத்ப்ரஸித்⁴யந்தி தத்ஸித்³தௌ⁴ கிமபேக்ஷதே ॥ 611 ॥
ஜாக்³ரத்ஸ்வப்நஸுஷுப்தேஷு க⁴டோ(அ)யமிதி ஸம்வித³: ।
வ்யவதா⁴நம் ந சேஹாஸ்தி தத்³பா⁴வாபா⁴வஸாக்ஷித: ॥ 612 ॥
இத³மேவமித³ம் நைவமிதி பு³த்³தி⁴ர்விபா⁴க³பா⁴க் ।
அநாத்மிகா(அ)(அ)த்மவத்யத்ர யேநாஸௌ கிமபேக்ஷதே ॥ 613 ॥
கர்த்ராதி³வ்யாப்ருதே: பூர்வமஸங்கீர்ண உபாதி⁴பி⁴: ।
அவிக்ஷிப்தோ ஹ்யஸம்ஸுப்தோ(அ)நுப⁴வ: கிமபேக்ஷதே ॥ 614 ॥
அபி⁴தே⁴யம் ந யத்³வஸ்து ப்ரத்யயஶ்ச ந டௌ⁴கதே ।
நியுக்தோ(அ)பி நியோகே³ந கத²ம் தத்³ த்³ரஷ்டுமர்ஹதி ॥ 615 ॥
அபி மாநாந்தரப்ராப்தம் வஸ்துவ்ருத்தம் நிவர்தயேத் ।
நியோகா³ர்தா²நுரோதே⁴ந யதி³ வஸ்த்வவபோ³த்⁴யதே ॥ 616 ॥
பா⁴வ்யதே(அ)ஸந்நபீஹார்த²: ப்ரஸித்³தே⁴ர்லோகவஹ்நிவத் ।
ப்³ரஹ்மணஸ்த்வப்ரஸித்³த⁴த்வாத்ததா²(அ)ப்யத்ர ஸுது³ர்லப⁴ம் ॥ 617 ॥
க்ரியதே(அ)லௌகிகோ(அ)ப்யர்த²: பதா³ர்தா²ந்வயரூபத: ।
அவாக்யார்தா²த்மகம் ப்³ரஹ்ம ததா²ப்யத்ர ஸுது³ஷ்கரம் ॥ 618 ॥
ப்ரமாணமப்ரமாணம் ச ப்ரமா(அ)(அ)பா⁴ஸஸ்ததை²வ ச ।
குர்வந்த்யேவ ப்ரமாம் யத்ர தத³ஸம்பா⁴வநா குத: ॥ 619 ॥
ப்ராமாண்யமேதத்ப்ருஷ்டே²ந கஸ்மாந்நைத்யபி⁴தா⁴ஶ்ருதி: ।
நியோக³ஸ்யாபி மாநத்வம் நாநபேக்ஷ்ய ப்ரமாமிமாம் ॥ 620 ॥
பஶ்யேதா³த்மாநமித்யாதி³ வாக்யம் யத்ஸ்யாத்³விதா⁴யகம் ।
ஜ்ஞாநகர்தவ்யதாயாம் தந்நியோஜ்யபுருஷம் ப்ரதி ॥ 621 ॥
ஸ்வவ்யாபாரே(அ)நபேக்ஷ்யைவ வஸ்துவ்ருத்தம்  வசோ யத: ।
நியுங்கே புருஷம் தஸ்மாத்³வஸ்துவ்ருத்தம் ஸுது³ர்லப⁴ம் ॥ 622 ॥
ஸ்வஶகத்யநநுரூபம் சேத்கார்யம் வாக்யஶதைரபி ।
நியுக்தோ(அ)பி ந தத்ஸித்³தா⁴வலம் ஶக்யே ஸ ஹீஶ்வர: ॥ 623 ॥
அபி⁴தா⁴ஶ்ருதிதத்ஸித்³தௌ⁴ வ்யாப்ருச்சே²த ப்ரயத்நத: ।
விதி⁴வாக்யாநுகா³மித்வாந்நார்த²ஸ்ப்ருக்ஸ்யாத்ஸ்வதந்த்ரத: ॥ 624 ॥
ஸ்வமாம்ஸாந்யபி கா²த³ந்தி நியோகா³நதிலங்கி³ந: ॥ 625 ॥
ஜஹத்யபி ப்ரியாந்ப்ராணாஞ்ஶக்யார்த²த்வாத்ததோ(அ)பி ஹி ।
அஶக்யே விநியுக்தோ(அ)பி க்ருஷ்ணலாஞ்ஶ்ரபயேதி³தி ॥ 626 ॥
ஸர்வாத்மநா(அ)ப்யஸௌ குர்வந்குர்யாத்தஸ்கரகந்து³வத் ॥ 627 ॥
ந சோபாஸாந்தராதீ⁴நோ ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநோத³யோ ப⁴வேத் ।
தம் யதா², தம் தமேவேதி ந்யாயத்³ருப்³த⁴ஶ்ருதே: ஸ்ம்ருதே: ॥ 628 ॥
நார்த²ஸ்ப்ருக்³பா⁴வநா சேத்ஸ்யாத்³ப்³ரஹ்மதீ⁴ஜந்மநே ந ஸா ।
ஸ்வப்⁴யஸ்தா ராஜதீ நோ தீ⁴: ஶுக்திகாஜ்ஞாநஜந்மநே ॥ 626 ॥
த்³ரஷ்டவ்யஶ்சேத்³ப⁴வேதா³த்மா ஸ்யாந்நியோக³ஸ்ததா³(அ)(அ)த்மநி ।
நிஷேதா⁴த்³த³ர்ஶநஸ்யேஹ ந நியோகோ³(அ)ஸ்த்யத: பரே ॥ 630 ॥
நியோகா³நுப்ரவேஶேந வஸ்துதத்த்வம் ப்ரபோ³த்⁴யதே ।
ந ஹி வித்⁴யநபேக்ஷஸ்ய ப்ராமாண்யமநுவாதி³ந: ॥ 631 ॥
நைவம் யத: க்ரியைவேஹ சோத³நாபி⁴ர்விதீ⁴யதே ।
ஸ்வவ்யாபாரே யதஸ்தாபி⁴ர்நியோக்தும் ஶக்யதே புமாந் ।
த்³ரவ்யஸ்வரூபே(அ)ஸாத்⁴யத்வாத்கத²ம் தாபி⁴: ப்ரவர்த்யதே ॥ 632 ॥
ந சாபீஹாத்மவிஜ்ஞாநம் சோத³நாபி⁴ர்விதீ⁴யதே ।
ஸ்வாத்⁴யாயோ(அ)த்⁴யேதவ்ய இதி ஹ்யேதஸ்மாத்தஸ்ய ஸித்³தி⁴த: ॥ 633 ॥
கர்மாவபோ³தோ⁴ ந யதா² நியோகா³ந்தரமீக்ஷதே ।
ததை²வாத்மாவபோ³தோ⁴(அ)பி ந நியோகா³ந்தராத்³ப⁴வேத் ॥ 634 ॥
ஸ்யாதே³ததா³த்மபோ³த⁴ஸ்ய நியோக³விரஹாத்³யதி³ ।
புமர்த²காரிதா பும்பி⁴ர்லப்⁴யதே ந து லப்⁴யதே ॥ 635 ॥
நியோகை³காதி⁴க³ம்யத்வாஜ்ஜ்ஞாநகார்யஸ்ய நாந்யத: ।
ப்ரமாந்தராதி³த³ம் ஸித்⁴யேந்நாபி ஸ்யாத³பி⁴தா⁴நத: ॥ 636 ॥
நைததே³வம் யதோ நேஹ ஜ்ஞேயார்த²வ்யாப்திமாத்ரத: ।
ப²லாந்தரம் ப்ரபோ³த⁴ஸ்ய கிஞ்சித்ஸம்பா⁴வ்யதே(அ)ண்வபி ॥ 637 ॥
அந்தரேண நியோக³ம் ச ஸ்வாத்மபோ³த⁴ஸ்ய ஸித்³தி⁴த: ।
ஸ்வாத்⁴யாயோ(அ)த்⁴யேதவ்ய இதி ப்³ரூஹி ஸ்யாத்கிம் நியோக³த: ॥ 638 ॥
நைவம் யதோ(அ)ந்யதே³வேத³ம் விஜ்ஞாநாந்தரமாத்மநி ।
ஸோபாயம் கார்யமித்யேவம் சோத்³யதே கேவலம் பரம் ॥ 639 ॥
ஶப்³தா³ஜ்ஜநிதவிஜ்ஞாநாத்³ வ்யதிரிக்தம் பராத்மக³ம் ॥ 640 ॥
ந ஹி ஶப்³த³ஸமுத்தே²ந ப்³ரஹ்ம ஜ்ஞாநேந ஶக்யதே ।
தஸ்யாவாக்யார்த²ரூபத்வாத்பரிச்சே²த்தும் க⁴டாதி³வத் ॥ 641 ॥
நாநாபதா³ர்த²ஸம்ஸர்க³லக்ஷணோ(அ)யம் யத: ஸ்ம்ருத: ।
வாக்யார்தோ² வாக்யவித்³பி⁴ர்ஹி ப்ரமாவாக்யம் ச நோ மதம் ।
தஸ்ய சாவிஷயத்வாத்து ப்³ரஹ்மாவாக்யார்த²ரூபப்⁴ருத் ॥ 642 ॥
விஜ்ஞாநாந்தரக³ம்யம் தத³ப்⁴யுபேயம் ப³லாத³பி ।
ந சேத்³வாக்யோத்த²விஜ்ஞாநக்³ராஹ்யம் ப்³ரஹ்மாப்⁴யுபேயதே ।
நாம்நாயார்தோ² ப⁴வேத்தர்ஹி நைவம் வேதா³ர்த² ஏவ ச ॥ 643 ॥
கத²ம் வேதா³ர்த²தைதஸ்ய ந சேத்³வாக்யார்த² இஷ்யதே ॥ 644 ॥
பும்வ்யாபாராதீ⁴நத்வாந்ந நியோகா³த³யம் ப⁴வேத் ।
பதா³ர்தா²நந்வயாந்நாபி வாக்யோத்தோ² போ³த⁴ ஆத்மநி ॥ 645 ॥
தத³ந்வயே(அ)பி நைவாயம் வாக்யார்த²த்வம் ஸமஶ்நுதே ।
ஸாமாந்யமாத்ரவாசித்வே பதா³நாம் ஸங்க்ஷயோ யத: ॥ 646 ॥
பதா³ர்த²வ்யதிரேகேண ந சாவாக்யார்த²வாசக: ।
அதோ(அ)வாக்யார்த²ரூபோ(அ)யம் யோ(அ)ஹம் ப்³ரஹ்மேதி நிஶ்சய: ॥ 647 ॥
நியோகா³நுப்ரவேஶேந வஸ்துதத்த்வமிதீரிதம் ।
யத்தஸ்ய பரிஹாராய ஶ்லோகோ(அ)ஸ்மாபி⁴ர்யதோ²தி³த: ॥ 648 ॥
இத³ம் ஜ்ஞேயமித³ம் ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாதா(அ)ஸ்மீதி விபா⁴க³த: ।
ஸர்வதா³ த³ர்ஶநாத்தாவந்நாவித்³யா(அ)ஸ்யைஷு வித்³யதே ॥ 649 ॥
சிந்மாத்ரவ்யதிரேகேண ஸர்வப்ரத்யயஸாக்ஷிண: ।
ரூபாந்தரம் ந ஸம்பா⁴வ்யம் ப்ரமாபா⁴ஸாத்ததா² ஹ்நுதி: ॥ 650 ॥
ஹாநோபாதா³நஹீநோ(அ)யம் தத்ஸாக்ஷித்வாத்ஸ்வதோ த்⁴ருவ: ।
த்³ரஷ்ட்ராதி³ஸாக்ஷிதா(அ)ப்யஸ்ய தத்காரணஸமாஶ்ரயாத் ॥ 351 ॥
இத³ம் வேத்³மி ந வேத்³மீத³மிதி பு³த்³தி⁴ர்விவர்ததே ।
ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞாஶ்ரயா ஸா ஸ்யாத்³ த்³ரஷ்டைவோப⁴யரூபபா⁴க் ॥ 652 ॥
நிர்விபா⁴கா³த்மகத்வாத்து ஸர்வகோஶாதிவர்திந: ।
ரூபம் நாநாத்மவந்ந்யாய்யம் ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞாஸமாஶ்ரயம் ॥ 653 ॥
ப்ரதிஸ்ம்ருத்யாந்யத: ப்ராப்தம் ரூபம் யத்பாரிணாமிகம் ।
ஜ்ஞாதா ப்ரத்யபி⁴ஜாநாதி ப்ரத்யக்ஷார்தோ²பஸம்ஸ்க்ருத: ॥ 654 ॥
பு³த்³தே⁴: ஸ்யாத³பராதோ⁴(அ)யம் யத்³பா³ஹ்யார்தா²நுகாரிதா ।
ப்ரத்யக்த்வம் சிந்நிப⁴த்வம் ச கௌடஸ்த்²யாந்நாயமாத்மநி ॥ 655 ॥
அந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் ஜாக்³ரத்ஸ்வப்நஸுஷுப்திஸு ।
பா³ஹ்யம் நிரஸ்ய தீ⁴ரூபம் சிந்மாத்ராத்மாவபா⁴ஸயா ।
தி⁴யோபலக்ஷ்யாவாக்யார்த²ம் ஸர்வதா³(அ)வ்யபி⁴சாரத: ॥ 656 ॥
வ்யபி⁴சாரிணஶ்ச பா³தே⁴ந தத்த்வமஸ்யாதி³ரூபிணீ ।
த³ஹந்த்யகி²லமஜ்ஞாநம் போ³த⁴யத்யேவ கேவலம் ॥ 657 ॥
ஸாமாநாதி⁴கரண்யாதே³ர்க⁴டேதரக²யோரிவ ।
வ்யாவ்ருத்தே: ஸ்யாத³வாக்யார்த²: ஸாக்ஷாந்நஸ்தத்த்வமர்த²யோ: ॥ 658 ॥
வாக்யாதே³வமவாக்யார்தோ² யஸ்மாத்ஸாக்ஷாத்ப்ரஸித்⁴யதி ।
அந்யதே³வேத³மித்யாதி³ ஸர்வம் ஸ்யாத்துஷகண்ட³நம் ॥ 659 ॥
அஜ்ஞாநமந்யதா²ஜ்ஞாநம் ஸம்ஶயஜ்ஞாநமேவ ச ।
க⁴டாதா³வேவ தத்³த்³ருஷ்டம் ந ஜ்ஞாத்ருஜ்ஞாநஸாக்ஷிஷு ॥ 660 ॥
அஜ்ஞாநாதி³ த்ரயம் தாவத்ப்ரத்யயே(அ)பி ந வித்³யதே ।
தஸ்ய ஹ்யவ்யவதா⁴நேந ப்ரத்யக்ஷாந்நாந்யமாநதா ॥ 661 ॥
ஜ்ஞாதுரவ்யவதா⁴நேந ஸம்ஶயோ நிஶ்சயோ(அ)பி வா ।
ப்ரத்யய: ப்ரத²தே யஸ்மாந்ந மாநாந்தரகாங்க்ஷ்யத: ॥ 662 ॥
அஜ்ஞாநாதி³ த்ரயம் தாவஜ்ஜ்ஞாதர்யபி ந வித்³யதே ।
கிமங்க³ ஸர்வதா³(அ)லுப்தசக்ஷுஷ்யாத்மநி கேவலே ॥ 663 ॥
நிர்தூ⁴தாஶேஷபே⁴தோ³(அ)யமவாக்யார்தா²த்மகஸ்ததா² ।
ஸுஷுப்தே க³ம்யதே(அ)ஸ்மாபி⁴ர்நாந்ருதம் ஶ்ருதிகௌ³ரவாத் ॥ 664 ॥
ஸர்வதா³ சாத்மரூபத்வாத்³ வ்யபி⁴சாராத³நாத்மந: ।
ப்³ரஹ்மாத்மநி ஸ்வத: ஸித்³த⁴ம் ஜ்ஞாநம் மோஹாபநோதி³ யத் ॥ 665 ॥
ஜ்ஞாதாஜ்ஞாதவிபா⁴கோ³(அ)ஸ்மிம்ஜ்ஞாநாஜ்ஞாநாத்மதா ததா² ।
ஜ்ஞாத்ரஜ்ஞாத்ருத்வமப்யேவம் ஸ்வத: ஸித்³தே⁴ர்ந ஸாக்ஷிண: ॥ 666 ॥
ஸ்வவ்யாபாரே நியோகோ³(அ)பி நியுங்க்தே புருஷம் ப³லாத் ।
யதா²பூ⁴தார்த²தா பு³த்³தே⁴ர்வாஸ்தவீ ந து பௌருஷீ ॥ 667 ॥
இத³மேவமதோ³ நேதி யதை²வார்த²ம்ருதே விதி⁴ம் ।
வேத்தி தத்த்வமஸீத்யேவம் கிம் ந வேத்த்யபி⁴தா⁴ஶ்ருதே: ॥ 668 ॥
க்ரியாயாம் விதி⁴ஸம்பாத: கர்த்ராதி³ஷு ந ஸித்³தி⁴த: ।
ந சாநேகார்த²தைகஸ்ய வாக்யஸ்ய ப⁴வதேஷ்யதே ॥ 669 ॥
ப்ரத்யக்ஷாதே³வ பே⁴தோ³(அ)யமபி⁴தா⁴நநியோக³யோ: ।
தஸ்ய சேத்³ வ்யபி⁴சாரித்வம் வ்யர்த²ம் ஸர்வஜ்ஞபா⁴ஷிதம் ॥ 670 ॥
கர்து: க்ரியாயாம் ஸ்வாதந்த்ர்யம் வஸ்துவ்ருத்தே ஹ்யநீஶ்வர: ।
வஸ்துவ்ருத்தம் ச நோ முக்தி: க்ரியாதஶ்சேத³நித்யதா ॥ 671 ॥
யதா²வஸ்து ஹி யா பு³த்³தி⁴: ஸம்யக்³ஜ்ஞாநம் ததே³வ ந: ।
பௌருஷாயாஸமாத்ரோத்த²மஜ்ஞாநம் ரஜதாதி³வத் ॥ 672 ॥
வஸ்துமாத்ராநுரோதி⁴த்வாத்ஸம்யக்³ஜ்ஞாநஸ்ய து³ஷ்கரம் ।
நியோகா³நுப்ரவேஶேந வஸ்துதத்த்வாவபோ³த⁴நம் ॥ 673 ॥
நியோகா³நுப்ரவேஶே வா ஹோதோர்வ்யாப்தி: ப்ரத³ர்ஶ்யதாம் ।
க³மகத்வம்ருதே வ்யாப்திம் நைவ ஹேதோ: ப்ரஸித்⁴யதி ॥ 674 ॥
விதி⁴ஶூந்யஸ்ய வாக்யஸ்ய ப்ராமாண்யம் ப்ரத்யகா³த்மநி ।
யேஷாம் ப்ரகாஶ்யத இதி ந தேஷாம் மதிரீத்³ருஶீ ॥ 675 ॥
ப்ரகாஶ்யத்வாஶ்ரயஶ்சாயம் வ்யாபார: ஸர்வ ஏவ ச ।
தஸ்மிந்நஸதி தந்மித்²யா யதே³தத்³ப⁴வதேரிதம் ॥ 676 ॥
அஸ்தூ²லாஶப்³த³தாவாதி³ப்ரகாஶ்யத்வாதி³ குப்யதி ।
நியோகா³நுப்ரவேஶேந யதி³ வஸ்து ப்ரகாஶ்யதே ॥ 677 ॥
ந சாப்ரமாணதா தஸ்ய நியோகோ³த்ஸங்க³ஸம்ஶ்ரயாத் ।
ஏவமப்யப்ரமாணம் சேந்நியோகோ³(அ)விஷயோ ப⁴வேத் ॥ 678 ॥
அத்³ருஶ்யம் பஶ்ய இத்யேவம் நியுக்தோ(அ)பி ந ஶக்நுயாத் ।
ஶக்நுயாத் ஸ நியோகா³ச்சேத்குர்யாத்தஸ்கரகந்து³வத் ॥ 676 ॥
விதி³தேதராதிரேகித்வாத்³ ப்³ரஹ்மரூபாநுவாதி³பி⁴: ।
நியோக³க³ர்ப⁴வசநை: பஶ்யேதி³தி விருத்⁴யதே ॥ 680 ॥
விஜ்ஞாதாரமரே கேந விஜாநீயாதி³தி ஶ்ருதே: ।
ந த்³ருஷ்டே²ரிதி த்³ருஶ்யத்வம் நியோகை³ரேவ வார்யதே ॥ 681 ॥
ஸதா³வக³திரூபஸ்ய ஜ்யோதிஶ்சக்ராவபா⁴ஸிந: ।
ஸ்வயஞ்ஜ்யோதி:ஸ்வபா⁴வஸ்ய ந்யாய்யம் தஸ்மாந்ந த³ர்ஶநம் ॥ 682 ॥
த்³ரஶ்ட்ரா சேத்³ த்³ருஶ்யதே த்³ருஶ்யம் ப்ரத்யக்ஷாவிஷய: கத²ம் ।
கர்மகர்த்ருத்வமேகஸ்ய தோ³ஷோ ப்³ரஹ்மாத்மத³ர்ஶநே ॥ 683 ॥
அத்³ருஷ்டம் தத³கர்மத்வாத்கௌடஸ்த்²யாந்நாபி த்³ருஷ்டிக்ருத் ।
ஜந்யாதி³விக்ரியாஷட்கநிஷேதோ⁴(அ)ப்யேவமர்த²வாந் ॥ 684 ॥
ப்ரமாத்ருத்வாதி³பே⁴தே³ந யத்ஸ்வரூபம் ப்ரதீயதே ।
தத்ப்ரகாஶ்யத இத்யாஹுரப்ரகாஶஸ்வரூபத: ॥ 685 ॥
ப்ரமாதைவ ப்ரமேயம் சேத்ப்ரமாணம் ப்ரமிதிஸ்ததா² ।
ஸ்வரூபாச்சைகரூபத்வாந்ந ததே³பி⁴ர்நிருச்யதே ॥ 686 ॥
ப்ராமாண்யமநுவாதா³நாம் ந சேத்ஸ்வவிஷயே மதம் ।
பயோகு³ணஸ்ய ஸம்ப³ந்தோ⁴ ந ப்ராப்நோதி ஜுஹோதிநா ॥ 687 ॥
ஸ்வர்கே³ணைவாபி⁴ஸம்ப³ந்த⁴: பயஸஶ்சேத³நுத்தரம் ।
ஸ்வர்க³ஸ்ய ஸித்³த⁴யே நாலம் த்³ரவ்யமாத்ரம் பயோ யத: ॥ 688 ॥
ப்ரணய: ஸாத⁴நத்வம் ச ப்ராப்தம் தஸ்மாத³நூத்³யதே ।
விஶிஷ்டோபாஶ்ரயம் த்³ரவ்யமதோ(அ)லம் பஶுஸித்³த⁴யே ॥ 689 ॥
கோ³தோ³ஹநஸ்ய பி⁴ந்நத்வாத்³பி⁴ந்நம் சேத்ஸாத⁴நம் மதம் ।
ப்ராப்தா ப்ரணயதீத்யஸ்ய ஸாத்⁴யபே⁴தா³த்³விபி⁴ந்நதா ॥ 690 ॥
ஹாநோபாதா³நஶூந்யத்வாத³ப்ராமாண்யம் மதம் யதி³ ।
ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி பரிஜ்ஞாநமப்ரமாணம் ப்ரஸஜ்யதே ॥ 691 ॥
ஆத்மத்வாத³நுபாதே³யமநந்யத்வாத³ஹேயதா ।
அபி⁴தா⁴ஶ்ருதேஶ்சேதே³தத்கிமந்யத்ப்ரார்த்²யதே விதே⁴: ॥ 692 ॥
அநூக்தேரபி மாநத்வம் நைவ த்⁴வாங்க்ஷைர்விலுப்யதே ।
நியோகா³நுப்ரவிஷ்டத்வாத்³யதை²வேஹாபி⁴தா⁴ஶ்ருதே: ॥ 693 ॥
ஏவம் ச ஸதி த்³ருஷ்டாந்தோ ப⁴வதாம் நோபபத்³யதே ।
நியோகா³தே³வ விஜ்ஞாநமித்யேவம் நியம: குத: ॥ 694 ॥
வாதா³நுவாத³யோரர்தோ² யதி³ பி⁴ந்ந: ப்ரதீயதே ।
அக³தார்தா²தி⁴க³ந்த்ருத்வாத³ஸ்த்வநூக்தே: ப்ரமாணதா ॥ 695 ॥
அந்வக்ஷம் பி⁴ந்நரூபா தீ⁴ரிஹ வாதா³நுவாத³யோ: ।
அபூர்வாதி⁴க³தி: பூர்வமிஹ பு³த்³தா⁴வபோ³த⁴நம் ॥ 696 ॥
ம்ருக³தோயாதி³வந்மித்²யா யத்³யநூக்தேர்ப⁴வேந்மதி: ।
விதே⁴ர்நிர்விஷயத்வம் வ: ஸர்வத்ரைவ ப்ரஸஜ்யதே ॥ 697 ॥
ஸ்வாபி⁴தே⁴யம் நிராகாங்க்ஷோ ஹ்யநுவாத³: ப்ரபோ³த⁴யேத் ।
தத்ர சேத³ப்ரமாணம் ஸ்யாத்ஸ்யாத்தது³ச்சாரணம் வ்ருதா² ॥ 698 ॥
ஸாகாங்க்ஷத்வாநுவாத³த்வே குதஶ்சாவக³தே த்வயா ।
அப்ராமாண்யாந்ந சேத்தாப்⁴யாம் விதே⁴யப்ரக்ஷயாத்³விதே⁴: ॥ 699 ॥
ஸ்வஶப்³தா³நபி⁴தே⁴யம் யத்ததே³வாபேக்ஷதே பத³ம் ।
ஸ்வார்தே² தத³ப்ரமாணம் சேத்³வாக்யார்த²ஸ்யாந்வய: குத: ॥ 700 ॥
அப்ரமாணமிதி ஜ்ஞாநம் கஸ்மாத³ஜ்ஞாயி கத்²யதாம் ।
வித்³யமாநோபலம்பா⁴நி ந ஹ்யபா⁴வம் ப்ரமிண்வதே ॥ 701 ॥
பரஸ்வபா⁴வவித்⁴வம்ஸவர்த்மநைவாத்மவஸ்துந: ।
வக்ஷ்யத்யவக³திம் சோர்த்⁴வம் விதி⁴நைவேதி து³ஸ்தி²தம் ॥ 702 ॥
வ்யாவ்ருத்தி: பரதோ(அ)பா⁴வோ ந ச தஸ்யேந்த்³ரியேண ஹி ।
ஸம்ப³ந்தோ⁴(அ)ஸ்தி ததோ பே⁴த³: ப்ரமாணைர்நோபலப்⁴யதே ॥ 703 ॥
ப்ரமா(அ)பா⁴வஸ்வரூபத்வாந்நாப்யபா⁴வாத்³பி⁴தே³ஷ்யதே ।
ஸம்வித்த்யபா⁴வோ நைவேஹ ப்ரகாஶயதி கிஞ்சந ॥ 704 ॥
இதி ஸ்வாபி⁴மதம் ஸர்வம் தேந சாஸ்ய விருத்³த⁴தா ।
வஸ்துவ்ருத்தாநுரோதே⁴ந வ்யாபார: ப²லவாநிஹ ॥ 705 ॥
ந குலாலவஶாத்³ வ்யோம ஶராவாயாப்யலம் யத: ।
ஆத்மஜ்ஞாநம் ப்ரஸித்³த⁴ம் சேத்³விதே⁴ரேவ விதி⁴: குத: ।
அதா²ப்ரஸித்³த⁴ம் நிதராம் விதி⁴ர்நைவோபபத்³யதே ॥ 706 ॥
கைவல்யகாரிதா பு³த்³தே⁴ர்நியோகா³தே³வ சேத்³ப⁴வேத் ।
நியோகா³ர்தா²வக³தயே நியோகோ³(அ)ந்யோ(அ)பி ம்ருக்³யதாம் ॥ 707 ॥
தத்த்வமஸ்யாதி³வாக்யோத்த²ம் விஜ்ஞாநம் ஸ்வப²லம் ஸ்வத: ।
அதோ(அ)வக³ம்யதே(அ)ஸ்மாபி⁴ஸ்த்ருப்த்யாக்²யப²லவத்³பு⁴ஜே: ॥ 708 ॥
ஸ்வாத்⁴யாயோ(அ)த்⁴யேதவ்ய இதி வித்⁴யந்தரம்ருதே யதா² ।
வித்⁴யர்தா²வக³மஸ்தத்³வத³ஸ்த்விஹாப்யபி⁴தா⁴ஶ்ருதே: ॥ 709 ॥
நியோக³விரஹாத³ஸ்ய யத்³யர்தா²வக³மோ ம்ருஷா ।
இஹாபி தத³மாநத்வமபி⁴தா⁴நஶ்ருதேரிவ ॥ 710 ॥
ப⁴வேத்³வித்⁴யநுகூலா வா அபி⁴தா⁴ யதி³ வா விதி⁴: ।
அபி⁴தா⁴வர்த்மயாயீ ஸ்யாத்தத்ர தோ³ஷகு³ணாவிமௌ ॥ 711 ॥
ஸ்யாத்³ த்³யுலோகாக்³நிவஜ்ஜ்ஞாநம் யதி³ வித்⁴யநுரோதி⁴நீ ।
அபி⁴தா⁴ஶ்ருதிரத்³ருஷ்டார்தா² ஸம்யக்³ஜ்ஞாநம் து து³ர்லப⁴ம் ॥ 712 ॥
அதா²பி⁴தா⁴நுரோதீ⁴ ஸ்யாந்நியோகோ³(அ)யம் ததா²பி ச ।
அபி⁴தா⁴நுவிதா⁴யித்வாத்³வித்⁴யர்தோ²(அ)த்ர ஸுது³ர்லப⁴: ॥ 713 ॥
ப்ராக்து வாக்யார்த²விஜ்ஞாநாத்தந்நிவிஷ்டபதா³ர்த²யோ: ।
அந்வயவ்யதிரேகாக்²யவிவேகாய விதி⁴ர்ப⁴வேத் ॥ 714 ॥
வாக்யார்த²ப்ரதிபத்தௌ ஹி பதா³ர்தா²ஜ்ஞாநமேவ ச ।
ப்ரதிப³ந்தோ⁴ யதஸ்தஸ்மாத³ந்வயாத்³யவலோகநம் ॥ 715 ॥
வாக்யார்த²ஜ்ஞாநகாலே ய: பதா³ர்தோ² நைவ வித்³யதே ।
கர்தவ்ய: காரகாபேக்ஷோ விதே⁴ய: ஸ ந ஸம்ஶய: ॥ 716 ॥
விபரீதஸ்ததோ யஸ்து வாக்யாதே³வாவக³ம்யதே ।
நித்யோ(அ)கர்மவிமுக்த: ஸந்ந விதே⁴ய: கத²ஞ்சந ॥ 717 ॥
ஸ்வஸித்³தே⁴: காரணம் நாந்யஜ்ஜ்ஞாநமஜ்ஞாநஹாநயே ।
யஸ்மாத³பேக்ஷதே தஸ்மாந்ந நிதி³த்⁴யாஸநாய தத் ॥ 718 ॥
ஸித்³தி⁴மப்யாத்மகார்யஸ்ய காரணம் ஸித்³த⁴யே ந சேத் ।
வித்⁴யபேக்ஷம் ததே³வ ஸ்யாந்ந ஸ்வஸித்³தி⁴ப்ரகாஶகம் ॥ 716 ॥
தஸ்மாத்கூடஸ்த²விஜ்ஞாநம் ப்ரத்யாக்²யாதாகி²லத்³வயம் ।
ஆநந்த³ம் ப்³ரஹ்மணோ வித்³வாந்ந பி³பே⁴தி குதஶ்சந ॥ 720 ॥
ப்³ரஹ்மணோ ப்³ராஹ்மணஸ்யேதி பே⁴த³ஶ்சாத்ரௌபசாரிக: ।
ராஹோ: ஶிரோவந்முக்²யஸ்து நைவ ஸ்யாந்நிர்கு³ணத்வத: ॥ 721 ॥
மஹிமா ப்³ராஹ்மணஸ்யைஷ ஹாநிவ்ருத்³தி⁴விவர்ஜித: ।
ஸ்வத: ஸித்³தே⁴ர்விஜாநம்ஸ்தம் ந பி³பே⁴தி குதஶ்சந ॥ 722 ॥
வித்³வாந்ஸந்ந பி³பே⁴தீதி வித்³யாகாலம் ப⁴வேத்ப²லம் ।
ந து ஸ்வர்கா³தி³வத்ப்ராப்யம் பு⁴ஞ்ஜாநஸ்த்ருப்யதீதிவத் ॥ 723 ॥
யதோ(அ)வித்³யாதிரேகேண ப்ரதிப³ந்தோ⁴ ந வித்³யதே ।
தந்நாஶாநந்தராம் முக்திம் வித்³வாநிதி ததோ(அ)வத³த் ॥ 724 ॥
ப⁴யஹேதுர்த்³வயம் யஸ்மாத்தச்சாவித்³யாஸமுத்³ப⁴வம் ।
ப்லுஷ்டாயாம் வித்³யயா தஸ்யாம் ந குதஶ்சந பீ⁴ர்ப⁴வேத் ॥ 725 ॥
பரமாத்மதி⁴யைதஸ்மிந்ப்ரத்யகா³த்மநி கேவலே ।
நிரஸ்தாயாமவித்³யாயாம் ப⁴யம் நாஸ்தி குதஶ்சந ॥ 726 ॥
நிர்தூ⁴தபத³வாக்யார்த²மித்யேவம் ப்ரதிபத்தயே ।
யதோ வாசோ நிவர்தந்தே இத்யேவம் வசநம் ஶ்ருதே: ॥ 727 ॥
ததா² மநோவிகல்பாநாம் நிஷேதா⁴ய பராத்மநி ।
தி⁴யா ஸஹேத்யதோ வக்தி ஶ்ருதிர்யாதா²த்ம்யபோ³தி⁴நீ ॥ 728 ॥
நிஷித்⁴ய நாயமாத்மேதி பி⁴ந்நமாத்மோபலம்ப⁴நம் ।
அநந்யாநுப⁴வம் ப்³ரஹ்ம யமேவேத்யாஹ ந: ஶ்ருதி: ॥ 729 ॥
ப்ரத்யக்³ப்³ரஹ்மாவஸாயித்வாத்³பே⁴தா³நாம் ரஜ்ஜுஸர்பவத் ।
உதா³ஹாரி தத: ஶ்ருத்யா ஹ்யயம் ஶ்லோகோ மநோமயே ॥ 730 ॥
வித்³வாநேவ பரம் ப்³ரஹ்ம ஆத்மநா(அ)(அ)த்மாநமத்³வயம் ।
ந பி³பே⁴த்யேகலோ(அ)த்³வந்த்³வோ ப⁴யஹேதோரஸம்ப⁴வாத் ॥ 731 ॥
நநு ஸாத்⁴வக்ரியா ஹேது: பாபாநுஷ்டா²நமேவ ச ।
இத்யேதஸ்ய நிஷேதா⁴ர்த²மேதம் ஹேத்யுச்யதே(அ)து⁴நா ॥ 732 ॥
நைதமேவம்வித³ம் யஸ்மாத்³வாவேதீஹாவதா⁴ரணே ।
ந தபத்யந்தகாலே தமகர்த்ருத்வாத்மவேதி³நம் ॥ 733 ॥
க்ரியாப²லஸ்ய ஸர்வஸ்ய கர்த்ருகா³மித்வகாரணாத் ॥ 734 ॥
தி⁴ங்மாம் யோ(அ)ஹம் ஶுப⁴ம் கர்ம ஜீவந்நாகரவம் க்வசித் ।
அகார்ஷம் ச ஸதா³ பாபம் ஹ்யதோ ப⁴யமுபஸ்தி²தம் ॥ 735 ॥
அஸ்மத்³தே⁴தோர்மஹாம்ஸ்தாபோ(அ)வித்³யாஸம்வீதசேதஸாம் ।
ஜாயதே ம்ருதிகாலே ஹி ஹிக்கிகாவஶவர்திநாம் ॥ 736 ॥
ப²லஸ்யாயம் ஸ்வபா⁴வோ ஹி யத்ஸ்வகர்த்ரநுகா³மிதா ।
அதோ ந தபதோ ஜ்ஞோத்தா²வகர்தாரம் ஶுபா⁴ஶுபௌ⁴ ॥ 737 ॥
கஸ்மாந்ந தபதஸ்தௌ சேத்³த⁴ர்மாத⁴ர்மௌ விபஶ்சிதம் ।
கௌடஸ்த்²யாத³த்³வயத்வாச்ச ப்லுஷ்யத்யேவ ஶுபா⁴ஶுபே⁴ ॥ 738 ॥
ஸ ய ஏவம் யதோ²க்தார்த²ம் வித்³வாநேதே ஶுபா⁴ஶுபே⁴ ॥ 739 ॥
ஸாது⁴கர்மாக்ரியா யா ச பாபாநுஷ்டா²நமேவ ச ।
அகர்தா(அ)ஸ்மீதி விஜ்ஞாநஹுதாஶேநாஞ்ஜஸா த்³ருதம் ॥ 740 ॥
த³க்³த்⁴வா நிரந்வயே க்ருத்வா ஹ்யாத்மாநம் ஸ்ப்ருணுதே யத: ।
ஸ்ப்ருணோதிர்ப³லகர்மா(அ)யமாத்மாநம் ப³லயத்யத: ॥ 741 ॥
அவித்³யாஸம்ஶ்ரயாதா³த்மா ப³லீயாநபி து³ர்ப³ல: ।
அவித்³யா ராஜயக்ஷ்மா(அ)ஸ்ய கார்ஶ்யமேதி தயா யத: ।
த்⁴வஸ்தாயாம் வித்³யயா தஸ்யாமாத்மாநம் ப³லயத்யத: ॥ 742 ॥
போ³தே⁴நேவ நிரஸ்தாயாம் நித்³ராயாம் ஸ்வப்நத³ர்ஶநம் ।
பு³த்³தா⁴த்மஶேஷதாமேதி ததே²ஹைகலஶேஷதாம் ॥ 743 ॥
அத²வா ஏஷ ஏவோபே⁴ ஸத்யாத்³ருஶ்யாதி³லக்ஷண: ।
ஶுபா⁴ஶுபே⁴ யதஸ்தஸ்மாதா³த்மாநம் ப³லயத்யயம் ॥ 744 ॥
லிங்க³தே³ஹாஶ்ரிதம் கார்ஶ்யம் தச்ச கர்மநிப³ந்த⁴நம் ।
கர்ம கர்த்ராதி³ஸம்பூ⁴தம் கர்த்ராத்³யஜ்ஞாநஹேதுகம் ॥ 745 ॥
அஹம் ப்³ரஹ்மேத்யதோ ஜ்ஞாநாத்³த்⁴வஸ்தாயாம் ப்ரத்யகா³த்மநி ।
கார்ஶ்யஹேதாவவித்³யாயாமேகத்வாத்³ப³லயத்யயம் ॥ 746 ॥
ஸ்வதோ பு³த்³த⁴ம் ஸ்வத: ஶுத்³த⁴ம் ஸ்வதோ முக்தம் யதோ²தி³தம் ।
வேதை³வம் ய: ஸ்வமாத்மாநம் ப²லம் தஸ்யேத்³ருஶம் ஸ்ம்ருதம் ॥ 747 ॥
இதீத்யுக்தபராமர்ஶோ ப்³ரஹ்மணோ(அ)த்³வயரூபிண: ।
ஸாக்ஷாத்தத்³போ³த⁴ஹேதுத்வாத்³வல்லீ ஹ்யுபநிஷத்³ப⁴வேத் ॥ 748 ॥
வித்³யைவோபநிஷஜ்ஜ்ஞேயா தயைவோபேத்ய நிர்த்³வயம் ।
விந்த³தே நிர்ப⁴யாத்மாநம் தஸ்மாது³பநிஷத்ஸ்ம்ருதா ॥ 749 ॥
இமாம் வல்லீம் து தாத³ர்த்²யாத்பரப்³ரஹ்மவிதோ³ கு³ணாத் ।
ஸதோ³பநிஷதி³த்யூசுஸ்த்யக்தஸர்வைஷணா: ஶுபா⁴ம் ॥ 750 ॥
இதி நவமோ(அ)நுவாக: ॥ 9 ॥
இதி ப்³ரஹ்மவல்ல்யா வார்திகாநி ஸமாப்தாநி ॥
ப்ரத²மோ(அ)நுவாக:
ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் யத்³ ப்³ரஹ்மோக்தம் ப்ரத்யகா³த்மநி ।
தத³பி⁴ந்நம் பரம் ஜ்ஞாநமுக்தம் மோஹாபநோதி³ யத் ॥ 1 ॥
அபி⁴தி⁴த்ஸுரதே²தா³நீம் யதோ²க்தஜ்ஞாநஸித்³த⁴யே ।
யத்ஸாத⁴கதமம் தஸ்ய ப்ராப்த்யை ப்ரவவ்ருதே ஶ்ருதி: ॥ 2 ॥
கு³ருத்³வாரைவ வித்³யேயமாசார்யாத்³தே⁴தி ந: ஶ்ருதி: ।
ஶிஷ்யோபாத்⁴யாயரூபேயமத ஆக்²யாயிகோச்யதே ॥ 3 ॥
அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேத்யேதந்மந்த்ராபி⁴ஶப்³தி³தம் ।
அந்தர்ணீதணிஜர்த²ஸ்ய ஹ்யதீ⁴ஹீதி ப⁴வேத்³யத: ॥ 4 ॥
ஜிஜ்ஞாஸு: பரமம் ப்³ரஹ்ம ஶ்ரத்³தா⁴ப⁴க்திபுர:ஸர: ।
உபஸீதே³த்³க³ரீயாம்ஸம் மந்த்ரேணாநேந ஶுத்³த⁴தீ⁴: ॥ 5 ॥
மோக்ஷாத³ர்வாக்ஷு போ⁴கே³ஷு வ்யாவ்ருத்தகரணோ ப்⁴ருகு³: ।
அத்⁴யாபய பரம் ப்³ரஹ்மேத்யப்ருச்ச²த்³வருணம் கு³ரும் ॥ 6 ॥
அந்நம் ப்ராணமிதீத்யாதி³ வருணோ ப்⁴ருக³வே(அ)வத³த் ।
தே³ஹகாரணமந்நம் ஸ்யாத்ப்ராண: ப்ராணாதி³காரணம் ।
சக்ஷு: ஶ்ரோத்ரம் மநோ வாக்ச கரணாந்யுபலப்³த⁴யே ॥ 7 ॥
அந்வயவ்யதிரேகோக்திர்ப்³ரஹ்மணோ வோபலப்³த⁴யே ॥ 8 ॥
அநிர்தே³ஶ்யஸ்ய வா பூ⁴ம்நோ லக்ஷணஸ்ய ப்ரவ்ருத்தயே ।
அந்நம் ப்ராணமிதீத்யாதி³ ப்ரத்யக்³த⁴ர்மோபதி³ஶ்யதே ॥ 9 ॥
ப்ராணஸ்ய ப்ராணமித்யேவம் ஶ்ருதிரப்யாஶ்ரிதா ப⁴வேத் ।
கர்மஶ்ருதிஶ்ச ப்³ரஹ்மத்வே வாசமித்யாதி³ யுஜ்யதே ॥ 10 ॥
அந்நாத³ய: பதா³ர்தா² வா அந்வயவ்யதிரேகயோ: ।
இஹோச்யந்தே ப்ரவ்ருத்த்யர்த²ம் ஸௌகர்யம் ஸ்யாத்கத²ம் ந்விதி ॥ 11 ॥
உத்பத்திஸ்தி²திநாஶேஷு ப்³ரஹ்மாதி³ஸ்தா²வராவதி⁴ ।
நாத்யேதி ப்³ரஹ்மரூபம் யத்தத்³ப்³ரஹ்மேதி ப்ரதீயதாம் ॥ 12 ॥
விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ தத்³ப்³ரஹ்ம யதே³வம்லக்ஷணம் ப⁴வேத் ।
அநுத்பந்நமஹீநம் ச ஜக³து³த்பத்திஹாநிபி⁴: ॥ 13 ॥
தபஶ்சசார தச்ச்²ருத்வா ப்⁴ருகு³ர்ப்³ரஹ்மோபலப்³த⁴யே ।
ப்ரதிபேதே³ தபோ(அ)நுக்தம் ஸாவஶேஷோக்திகாரணாத் ॥ 14 ॥
ஶ்ருங்க³க்³ராஹிகயோக்த்வா(அ)பி ஹ்யந்நம் ப்³ரஹ்மேதி லக்ஷணம் ।
பிதோவாச யதஸ்தஸ்மாத்தபோ பே⁴ஜே ஸ்வயம் ப்⁴ருகு³: ॥ 15 ॥
ப்³ரஹ்ம ஸாக்ஷாந்ந நிர்தி³ஷ்டம் லக்ஷணோக்தேரதோ ப்⁴ருகு³: ।
நூநமாகாங்க்ஷதே யோக்³யம் ஸாத⁴நம் ப்³ரஹ்மவித்தயே ॥ 16 ॥
தபோவிஶேஷாதி³த்ஸா ஸ்யாத்தத்ஸாத⁴நதமத்வத: ।
யத்³து³ஸ்தரம் யத்³து³ராபமிதி ஸ்ம்ருத்யநுஶாஸநாத் ॥ 17 ॥
மநஸஶ்சேந்த்³ரியாணாம் சேத்யேவமாத்⁴யாத்மிகம் தப: ।
இஹ ந்யாய்யம் ப்ரஸித்³த⁴ம் து ஹ்யாராது³பகரோதி ந: ॥ 18 ॥
அந்வயவ்யதிரேகாதி³சிந்தநம் வா தபோ ப⁴வேத் ।
அஹம் ப்³ரஹ்மேதிவாக்யார்த²போ³தா⁴யாலமித³ம் யத: ॥ 19 ॥
கோ(அ)ஹம் கஸ்ய குதோ வேதி க: கத²ம் வா ப⁴வேதி³தி ।
ப்ரயோஜநமதிர்நித்யமேவம் மோக்ஷாஶ்ரமீ ப⁴வேத் ।
வ்யாஸ: ப்ராஹாத ஏவேத³ம் முமுக்ஷோர்முக்தயே தப: ॥ 20 ॥
யதோ வா இதி சைவம் ஸ்யாது³க்தமேவம் பரம் தப: ॥ 21 ॥
உக்தலக்ஷணஸம்பந்நம் தபஸ்தப்த்வா ப்ரயத்நவாந் ।
அந்நம் ப்³ரஹ்மேதி பூ⁴தாநாமுத்பத்த்யாதி³ஸமந்வயாத் ॥ 22 ॥
இதி ப்ரத²மோ(அ)நுவாக: ॥ 1 ॥
த்³விதீயத்ருதீயசதுர்த²பஞ்சமாநுவாகா:
உக்தாந்யந்நமயாதீ³நி யாநி தேஷாம் து காரணம் ।
அந்நாதி³ ப்ரதிபத்தவ்யம் ந ஹி கார்யே(அ)ஸ்தி லக்ஷணம் ॥ 23 ॥
ஶுங்க³ம் ஹ்யந்நமயாத்³யேதத³ந்நாதே³ருபஜாயதே ।
கார்யப்ரவிலயஶ்ருத்யா காரணாநந்த³மேத்யத: ॥ 24 ॥
கார்யாணி காரணேஷ்வேவம் தாநி சைவோத்தரோத்தரம் ।
ப்ரவிலாப்ய பராநந்த³ம் யாயாத்³வாசாமகோ³சரம் ॥ 25 ॥
அந்நம் ப்³ரஹ்மேதி விஜ்ஞாய கார்யத்வம் தஸ்ய வீக்ஷ்ய ஸ: ।
ஸம்ஶயோச்சி²த்தயே பூ⁴யோ க³த்வா(அ)ப்ருச்ச²த்³ கு³ரும் ப்⁴ருகு³: ॥ 26 ॥
அந்நாதே³ர்ப்³ரஹ்மணஶ்சைவம் தோ³ஷம் த்³ருஷ்ட்வா ஸ கார்யதாம் ।
பூ⁴யோ பூ⁴ய: பரம் ப்³ரஹ்ம பப்ரச்சா²(அ)(அ)த்ருண்ணிவர்தநாத் ॥ 27 ॥
யாவத்ஸாக்ஷாத்பரம் ப்³ரஹ்ம கரவிந்யஸ்தபி³ல்வவத் ।
ந வேத்தி நிர்பு³பு⁴த்ஸு: ஸந்ந தாவத்³விநிவர்ததே ॥ 28 ॥
விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ தத்³ப்³ரஹ்ம தபஸேதி புந: புந: ।
ப்³ருவம்ஜ்ஞாபயதீஹாஸ்மாம்ஸ்தபஸைவாத்மவீக்ஷணம் ॥ 29 ॥
இதி த்³விதீயத்ருதீயசதுர்த²பஞ்சமாநுவாகா: ॥ 2 ॥ 3 ॥ 4 ॥ 5 ॥
ஷஷ்டோ²(அ)நுவாக:
அந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாமேவம் ஸ ஶநகைர்ப்⁴ருகு³: ।
தபஸைவ பரம் ப்³ரஹ்ம விஜஜ்ஞௌ ப்ரத்யகா³த்மநி ॥ 30 ॥
யஸ்மாதே³வமத: கார்யம் ஸம்ஸாரம் ப்ரஜிஹாஸுபி⁴: ।
ப்ரத்யக்³ப்³ரஹ்மாவபோ³தா⁴ய ஸதா³ நிஷ்கல்மஷம் தப: ॥ 31 ॥
வ்யுத்தா²யா(அ)(அ)க்²யாயிகாரூபாத்தந்நிர்வ்ருத்தமதா²து⁴நா ।
ஶ்ருதி: ஸ்வேநைவ ரூபேண வ்யாசஷ்டே(அ)ர்த²ம் ப்ரயத்நத: ॥ 32 ॥
ப்⁴ருகு³ணா விதி³தா யஸ்மாத்³பா⁴ர்க³வீயம் ப⁴வேத³த: ।
வாருணீ வருணோக்த்வத்வாத்³வித்³யா ஸ்யாத்³ப்³ரஹ்மவேத³நாத் ॥ 33 ॥
யுஷ்மத³ஸ்மத்³விபா⁴கோ³(அ)யம் யத்ர வ்யாவர்ததே(அ)ஞ்ஜஸா ।
ஸ ஆத்மா தத்பரம் வ்யோம தத்ர வித்³யா ப்ரதிஷ்டி²தா ॥ 34 ॥
ஆத்மதா ப்³ரஹ்மணோ யத்ர ஆத்மநோ ப்³ரஹ்மதா ததா² ।
அஹம் ப்³ரஹ்மேத்யவாக்யார்த²மேவம் வாக்யாத்ப்ரபத்³யதே ॥ 35 ॥
அந்யோ(அ)பி ப்⁴ருக³வத்தப்த்வா தப ஐகாக்³ர்யலக்ஷணம் ।
கோஶாந்நிரஸ்ய பஞ்சாபி ப்ரதிஷ்டா²ம் லப⁴தே பராம் ॥ 36 ॥
ப்³ரஹ்ம புச்ச²ம் ப்ரதிஷ்டே²தி வல்ல்யோக்தம் பூர்வயா து யத் ।
தஸ்யாமேவ ப்ரதிஷ்டா²யாம் வித்³வாந்ஸம்ப்ரதிதிஷ்ட²தி ॥ 37 ॥
அந்நாத்³யுபாஸகாநாம் வா ப²லமேததி³ஹோச்யதே ।
ந்யாய்யம் நாவாப்தகாமாநாமந்நாதி³ப²லகீர்தநம் ॥ 38 ॥
பூ⁴யோ(அ)ந்நவாந்தீ³ப்தவஹ்நிர்மஹாம்ஶ்ச ஸ்யாத்ப்ரஜாதி³பி⁴: ।
ஶாந்திதா³ந்த்யாதி³ஹேதுஸ்திட்³ப்³ரஹ்மவர்சஸமுச்யதே ॥ 39 ॥
இதி ஷஷ்டோ²(அ)நுவாக: ॥ 6 ॥
ஸப்தமோ(அ)நுவாக:
அந்நமேவ கு³ருர்ந்யாய்யமுத்தரஜ்ஞாநஹேதுத: ।
அந்நம் ந நிந்த்³யாத்தேநா(அ)(அ)தௌ³ வ்ரதம் ஸ்யாத்தது³பாஸிது: ॥ 40 ॥
அந்யோந்யஸ்தி²திஹேதுத்வாத³ந்நாந்நாத³த்வமுச்யதே ।
ஶரீரப்ராணயோரேவமுத்தரேஷ்வபி நிர்ணய: ॥ 41 ॥
இதி ஸப்தமோ(அ)நுவாக: ॥ 7 ॥
அஷ்டமோ(அ)நுவாக:
ப்ராப்தம் ந பரிசக்ஷீத த்வந்நம் வ்ரதமித³ம் ப⁴வேத் ।
இதி அஷ்டமோ(அ)நுவாக: ॥ 8 ॥
நவமோ(அ)நுவாக:
அந்நம் ஸுப³ஹு குர்வீத ததை²வேஹோத்தரம் வ்ரதம் ॥ 42 ॥
இதி நவமோ(அ)நுவாக: ॥ 9 ॥
த³ஶமோ(அ)நுவாக:
வஸத்யர்த²ம் ததா²(அ)(அ)யாதம் ப்ரத்யாசக்ஷீத நைவ தம் ।
வஸதே சாந்நதா³நார்த²ம் குர்யாத³ந்நம் க்³ருஹீ ப³ஹு ॥ 43 ॥
ஏதத்³வை முக²த இதி ஸத்காரோக்திஸ்த்ரிதா⁴ ப⁴வேத் ।
வயோவஸ்தா² த்ரிதா⁴ வா ஸ்யாத³ந்நதா³நவிவக்ஷயா ॥ 44 ॥
ராத்³த⁴ம் ஸித்³த⁴ம் ப⁴வேத³ந்நம் பாத்ரேப்⁴யோ யஸ்ய தஸ்ய து ।
யதா²ஸத்காரவயஸீ அந்நதா³நப²லம் ப⁴வேத் ॥ 45 ॥
க்³ருஹிணோ ஹ்யந்நவந்தோ(அ)பி யத ஆசக்ஷதே ஸதா³ ।
அராதி⁴ ஸித்³த⁴மேவாந்நமதித்²யர்த²ம் ந ஸம்ஶய: ।
யத ஏவமத: கார்யம் ப³ஹ்வந்நம் யத்நத: ஸதா³ ॥ 46 ॥
அபி சாந்நஸ்ய மாஹாத்ம்யமித³மந்யத்³யதா²வய: ॥ 47 ॥
யதா²ஶ்ரத்³த⁴ம் யதா²காலம் யதா²ஸத்காரமேவ ச ।
அந்நம் த³த³த³வாப்நோதி தத்ததை²வ ந ஸம்ஶய: ॥ 48 ॥
உபாத்தரக்ஷணம் க்ஷேமோ ப்³ரஹ்மைதத்³வாசி ஸம்ஶ்ரிதம் ।
க்ஷேமஹேதுர்யதோ வாக்யம் தது³பாஸீத வாச்யத: ॥ 49 ॥
அப்ராப்தப்ராபணம் யோக³: க்ஷேமஶ்சோப⁴யரூபப்⁴ருத் ।
ப்ராணாபாநாஶ்ரயம் ப்³ரஹ்ம தது³பாஸீத தௌ ஹ்யத: ॥ 50 ॥
யோக³க்ஷேமாத்மகம் ப்³ரஹ்ம ப்ராணாபாநஸமாஶ்ரயம் ।
கர்மேதி ஹஸ்தயோஸ்தத்³வது³பாஸீதாப்ரமாத³வாந் ॥ 51 ॥
ததா² க³திரிதி த்⁴யேயம் பாத³யோர்ப்³ரஹ்ம ஸர்வதா³ ।
விமுக்திரிதி பாயௌ ச ஸமாஜ்ஞா மாநுஷீ: ஸ்ம்ருதா: ॥ 52 ॥
மநுஷ்யவிஷயா யஸ்மாதா³ஜ்ஞா விஷ்ணோரியம் தத: ।
ஸமாஜ்ஞா மாநுஷீஸ்த்வேவம் ஸதை³வா(அ)(அ)சக்ஷதே பு³தா⁴: ॥ 53 ॥
அத² தை³வீ: ஸமாஜ்ஞாஸ்து உபாஸீத யதா²க்ரமம் ।
வ்ருஷ்டௌ த்ருப்திரிதி த்⁴யேயம் த்ருப்தேர்வ்ருஷ்டிஸமந்வயாத் ॥ 54 ॥
தேந தேநாத்மநா தத்³வது³த்தரேஷ்வபி சிந்தயேத் ।
ப்³ரஹ்மோபஸ்த² உபாஸீத ப்ரஜாத்யாதி³கு³ணாத்மகம் ॥ 55 ॥
ப்ரஜாதி: புத்ரபௌத்ராதி³ரம்ருதத்வம் தத: பிது: ।
ஆநந்த³: புருஷார்தோ²(அ)த்ர ஸோப்யுபஸ்தா²ஶ்ரயோ ப⁴வேத் ॥ 56 ॥
ஆகாஶே ஸர்வமித்யேவம் ப்³ரஹ்மோபாஸ்யம் ஸமாஹிதை: ।
ஸர்வாஶ்ரயம் ததா³காஶ உபாஸீநஸ்ய ஶிஷ்யதே ॥ 57 ॥
தத்ப்ரதிஷ்டே²த்யுபாஸீத ப்ரதிஷ்டா²வாநஸௌ ப⁴வேத் ।
உபாஸநாநுரூபம் ஸ்யாத்ப²லம் யாத்³ருகி³த³ம் ததா² ॥ 58 ॥
தத்³ப்³ரஹ்ம மஹ இத்யேவமுபாஸீத தத: ப²லம் ।
ப்ரஜாதி³பி⁴ர்மஹாந்ஸ ஸ்யாத்தம் யதே²தி ஶ்ருதிஸ்ததா² ॥ 59 ॥
தந்மந இத்யுபாஸீத மநஸ்வீ மாநவாந்ப⁴வேத் ।
ப்ரஹ்வீபா⁴வோ நமோ(அ)ர்த²: ஸ்யாத்ப²லம் தஸ்யேத³முச்யதே ।
நம்யந்தே(அ)ஸ்ய யதா²காமம் விஷயா போ⁴க³காரிண: ॥ 60 ॥
யஸ்து ப்³ரஹ்மேதி தத்³ப்³ரஹ்ம ஹ்யுபாஸீத யதோ²தி³தம் ।
ப²லம் தஸ்ய ததே³வ ஸ்யாதி³தி பூர்வமவாதி³ஷம் ॥ 61 ॥
ப்³ரஹ்மணோ ப்³ராஹ்மணஸ்யைவ பரிமரம் ப்³ரஹ்ம தத்ததா³ ॥ 62 ॥
வித்³யுத்³வ்ருஷ்டி: ஶஶீ பா⁴நுரக்³நிஶ்சேதி யத: ஶ்ருதி: ।
வாயௌ ம்ரியந்த இத்யாஹ பரிமரஸ்தேந கீர்த்யதே ॥ 63 ॥
அநந்யஶ்சாயமாகாஶோ வாயுநா ப்³ரஹ்மணா ச க²ம் ।
த்³விஷந்தஶ்சாத்³விஷந்தஶ்ச ம்ரியந்தே தஸ்ய ஶத்ரவ: ॥ 64 ॥
ப்ராணோ வா அந்நமித்யாதி³வியத³ந்தஸ்ய பூர்வயா ।
அந்நாந்நாத³த்வம் ஶ்ருத்யோக்தம் கார்யத்வாத்ஸம்ஹதஸ்ய ஹி ।
அந்நாந்நாத³த்வமஸ்யைவ கத²ம் நாம ப்ரதீயதே ॥ 65 ॥
மா பூ⁴த்³ ப்³ரஹ்மணி தத்ஸக்திர்மநோவாசாமகோ³சரே ॥ 66 ॥
அவித்³யாவிஷயஸ்தஸ்மாத்³போ⁴க்த்ருபோ⁴ஜ்யாதி³லக்ஷண: ।
வ்யவஹாரோ(அ)வஸேய: ஸ்யாந்ந து ஸத்யாதி³லக்ஷணே ॥ 67 ।
அவித்³யோத்த²ம் த்³வயாபா⁴ஸம் போ⁴ஜ்யபோ⁴க்த்ருத்வலக்ஷணம் ।
யத்ர ஹி த்³வைதமித்யாத்³யா ஶ்ருதிர்ந: ப்ரத்யபீபத³த் ॥ 68 ॥
யத்ர த்வஸ்யேதி வித்⁴வஸ்தஸர்வாவித்³யாதி³லக்ஷணே ।
நிஷேத⁴தி ஸதா³(அ)வித்³யாத்⁴யஸ்தம் த்³வைதமிஹாத்மநி ॥ 69 ॥
ஏகத்வாச்ச ந ஸம்ஸார: க்ரியாகாரகலக்ஷண: ।
குதஸ்ததி³தி சேத்தத்ர ஸ யஶ்சாயமிதீர்யதே ॥ 70 ॥
ஸஹ ப்³ரஹ்மணேதி யச்சோக்தம் நிர்ணயஸ்தஸ்ய ஸாம்ப்ரதம் ।
கத²ம் நு ஸகலாந்காமாநஶ்நுதே யுக³பத்³பு³த⁴: ।
ப்ரதிபத்தயே(அ)ஸ்யார்த²ஸ்ய ஶ்ருதி: ப்ரவவ்ருதே பரா ॥ 71 ॥
ந ஸஹார்தே² த்ருதீயேயம் ந்யாயோ(அ)த்ர ப்ராக்ஸமீரித: ।
யதோ(அ)தோ(அ)த்ர த்ருதீயேயம் க்³ராஹ்யேத்த²ம்பூ⁴தலக்ஷணா ॥ 72 ॥
ஹேத்வர்தா² வா ப⁴வேதே³ஷா த்ருதீயா ப்³ரஹ்மணேதி யா ।
ஸர்வகாமாஶநம் யஸ்மாத்³ ப்³ரஹ்மணைவோபபத்³யதே ॥ 73 ॥
நிராத்மகஸ்ய ஸர்வஸ்ய ப்³ரஹ்மா(அ)(அ)த்மா யேந தத்பரம் ।
ஸத்யஜ்ஞாநாதி³ரூபத்வாத்ததே³தத³து⁴நோச்யதே ॥ 74 ॥
ஸ யஶ்சாயமிதி ஹ்யுக்திரந்நாந்நாதா³தி³கஸ்ய ஹி ।
க்³ரந்த²ஸ்ய க்³ரஸநார்தா²ய ப்³ரஹ்மவித்³யாபரஸ்ய து ॥ 75 ॥
ஸங்க்ரம்ய வித்³யயா ஸர்வாநவித்³யோத்தா²நநாத்மந: ।
ஆத்மநா(அ)(அ)த்மாநமாபந்ந: ஸத்யாத்³ருஶ்யாதி³லக்ஷணம் ॥ 76 ॥
உத்க்ருஷ்டீதரஹீந: ஸந்நிமாம்ல்லோகாந்க்ரியோத்³ப⁴வாந்   ।
காமாந்நீ காமரூபீ ஸந்நுபாதீ⁴நநுஸஞ்சரந் ॥ 77 ॥
ந ஹி ஸஞ்சரணம் ஸாக்ஷாத்³ப்³ரஹ்மணோ(அ)ஸ்த்யவிகாரிண: ।
யத்ர ஹி த்⁴யாயதீவேதி ததா² ச ஶ்ருதிஶாஸநம் ॥ 78 ॥
ஸர்வாத்மத்வாதி³மாம்ல்லோகாந்பஶ்யந்நாத்மதயா பு³த⁴: ।
ஏதத்³ப்³ரஹ்ம ஸமம் ஸாம கா³யந்நாஸ்தே க்ருதார்த²த: ॥ 79 ॥
த்³வேதா⁴ பி⁴ந்நமித³ம் ஸர்வமந்நமந்நாத³ ஏவ ச ।
ஸத்யாத்³ருஶ்யாதி³ரூபாத்மா அஹமேவைததீ³க்ஷ்யதாம் ॥ 80 ॥
தயோ: ஶ்லோகஶ்ச ஸம்ப³ந்தோ⁴ போ⁴ஜ்யபோ⁴க்த்ருத்வலக்ஷண: ।
அஹமேவ யதோ²க்தாத்மா ந மத்தோ(அ)ந்யஸ்ததோ(அ)ஸ்தி ஹி ॥ 81 ॥
க்ரியாகாரகநிர்முக்தம் பஶ்யந்நாத்மாநமாத்மநி ।
த்ரிரஹோ இதி ப⁴வேத்ஸ்தோபோ⁴ விஸ்மயார்த²ஶ்ச ஸ ஸ்ம்ருத: ॥ 82 ॥
த்ரிருக்திஶ்சாத³ரார்தே²யமஹமந்நமிதீஷ்யதே ।
அஶ்ரத்³த³தா⁴நலோகஸ்ய ப்ரதிபத்த்யர்த²முச்யதே ॥ 83 ॥
மூர்தாமூர்தாத்மகஸ்யாஸ்ய ஹ்யந்நாந்நாத³த்வரூபிண: ।
அதத்³வாநக்³ரஜோ(அ)ஹம் வை ந தத³ஶ்நாதி ஹி ஶ்ருதி: ॥ 84 ॥
தே³வேப்⁴ய: பூர்வமேவாஹம் நாபி⁴ரஸ்ம்யம்ருதஸ்ய ச ।
காரணத்வாத்³ப⁴வேந்நாபி⁴ர்மந்நிஷ்டா² வா(அ)ம்ருதாத்மதா ॥ 85 ॥
அத³த்த்வாந்நம் து பாத்ரேப்⁴யோ யோ மாமஶ்நாதி க⁴ஸ்மர: ।
அஹமந்நமத³ந்தம் தம் ப்ரத்யத்³மீஹாந்நவந்நரம் ॥ 56 ॥
யோ மாம் த³தா³தி பாத்ரேப்⁴யோ தே³ஶகாலஸமந்விதம் ।
த³த³தி³த்த²மஸாவந்நம் மாமவத்யேவ ஸர்வதா³ ॥ 87 ॥
ஸத்யஜ்ஞாநாதி³ரூபோ(அ)ஹமவித்³யோத்த²மஶேஷத: ।
அஹம் ஹ்யபி⁴ப⁴வாம்யேகோ தி³நக்ருச்சா²ர்வரம் யதா² ॥ 88 ॥
இதி த³ஶமோ(அ)நுவாக: ॥ 10 ॥
த்⁴யாநைகதாநநிபி³டா³ஹிதசேதஸோ(அ)ஜம்
ப்ரத்⁴வஸ்தக்ருத்ஸ்நநிஜமோஹஸமஸ்ததோ³ஷம் ।
ப்ரத்யக்தயா ஶுப⁴தி⁴யோ யதயோ(அ)ப்⁴யுபேத்ய
யம் தே³வமேகமமலம் ப்ரவிஶந்தி ஸோ(அ)வ்யாத் ॥ 89 ॥
தைத்திரீயகஸாரஸ்ய வார்திகாம்ருதாமுத்தமம் ।
மஸ்கரீந்த்³ரப்ரணீதஸ்ய பா⁴ஷ்யஸ்யைதத்³விவேசநம் ॥ 90 ॥
முமுக்ஷுஸார்த²வாஹஸ்ய ப⁴வநாமப்⁴ருதோ யதே: ।
ஶிஷ்யஶ்சகார தத்³ப⁴க்த்யா ஸுரேஶாக்²யோ மஹார்த²வித் ॥ 91 ॥
இதி ஶ்ரீமத்பரமஹம்ஸபரிவ்ராஜகாசார்யஶ்ரீமச்ச²ங்கரப⁴க³வத்பூஜ்யபாத³ஶிஷ்யஸ்ய ஶ்ரீமத்ஸுரேஶ்வராசார்யஸ்ய க்ருதிஷு தைத்திரீயகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யவார்திகம் ஸம்பூர்ணம் ॥