ತತ್ರ ದ್ರ್ಷ್ಟೃತ್ವೇನ ಸಂಘಾತದೃಶ್ಯಾತ್ ಅನ್ಯಮ್ ಆತ್ಮಾನಂ ನಿರ್ದಿಶತಿ -
ಇದಮಿತಿ ।
ಉಕ್ತಮ್ - ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದೃಶ್ಯವಿಶಿಷ್ಟಂ ಕಿಂಚಿತ್ ಇತಿ ಶೇಷಃ ।
ಶರೀರಸ್ಯ ಆತ್ಮನಃ ಅನ್ಯತ್ವಂ ಕ್ಷೇತ್ರನಾಮನಿರುಕ್ತ್ಯಾ ಬ್ರೂತೇ -
ಕ್ಷತೇತಿ ।
ಕ್ಷಯಃ - ನಾಶಃ । ಕ್ಷರಣಮ್ - ಅಪಕ್ಷಯಃ ।
ಯಥಾ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಬೀಜಮ್ ಉಪ್ತಂ ಫಲತಿ, ತದ್ವದ್ ಇತ್ಯಾಹ -
ಕ್ಷೇತ್ರವದ್ವೇತಿ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಪದಾತ್ ಉಪರಿಸ್ಥಿತಮ್ ಇತಿಪದಂ ಕ್ಷೇತ್ರಶಬ್ದವಿಷಯಮ್ , ಅನ್ಯಥಾ ವೈಯರ್ಥ್ಯಾತ್ , ಇತ್ಯಾಹ -
ಇತಿಶಬ್ದ ಇತಿ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಮಿತ್ಯೇವಮ್ ಅನೇನ ಕ್ಷೇತ್ರಶಬ್ದೇನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ದೃಶ್ಯಂ ದೇಹಮ್ ಉಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಅತಿರಿಕ್ತಂ ದ್ರಷ್ಟಾರಮ್ ಆಹ -
ಏತದಿತಿ ।
ಸ್ವಾಭಾವಿಕಂ ‘ಮನುಷ್ಯೋಽಹಮ್ ‘ ಇತಿ ಜ್ಞಾನಮ್ , ಅೌಪದೇಶಿಕಮ್ ‘ದೇಹೋ ನಾಽತ್ಮಾ ದೃಷ್ಯತ್ವಾತ್ ‘ ಇತ್ಯಾದಿವಿಭಾಗಶಃ - ಸ್ವತೋಽತಿರಿಕ್ತತ್ವೇನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಮಿತ್ಯತ್ರ ಇತಿಶಬ್ದವತ್ ಅತ್ರಾಪಿ ಇತಿಶಬ್ದಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಶಬ್ದವಿಷಯತ್ವಮ್ ಆಹ -
ಇತಿಶಬ್ದ ಇತಿ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತ್ಯೇವಮ್ - ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಶಬ್ದೇನ ತಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ । ಪ್ರವಕ್ತ़ೃನ್ ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಮ್ ಆಹ - ಕ ಇತ್ಯಾದಿನಾ
॥ ೧ ॥